"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/171 E., 2022/16 K.
HÜKÜM : Kısmen Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacılar vekili; Sarıoğlan İlçesi, ... Köyünde kain 136 ada 64 ve 82 parsel sayılı taşınmazların ırmak yatağı vasfıyla Hazine adına tescil edildiğini, ancak davacıların mirasbıarakanı ...’dan irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğiyle kazanım şartlarının davacılar lehine oluştuğunu ileri sürerek davacılar adlarına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın reddini savunmuştur.
III. YARGILAMA SAFAHATİ VE MAHKEME KARARI
1- Sarıoğlan Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.10.2015 tarih, 2014/1269 Esas, 2015/171Karar sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulü ile çekişmeli 136 ada 82 parsel sayılı taşınmazın tamamı ile 136 ada 64 parsel sayılı taşınmazın bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen 2.189,91 m2 bölümünün tapu kaydının iptali ile davacılar adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
2- Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesi’nin 03.06.2020 tarih, 2016/16622 Esas, 2020/1370 Karar sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazların öncesinin ırmak yatağı olup olmadığı, aktif ırmak yatağında kalıp kalmadıkları hususunda jeoloji mühendisinden alınan raporun yetersiz olduğu, hava fotoğrafı incelemesi yaptırılmadığı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla iktisap şartlarının davacı taraf lehine gerçekleşip gerçekleşmediğinin yöntemince araştırılmadığı, eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bilirkişi raporlarında D ve E harfleri ile gösterilen kısımlarla ilgili olarak 1960, 1969, 1992 ve 2005 yıllarına ait hava fotoğraflarında bu bölümlerde tarımsal faaliyetin yapıldığı, imar ve ihyanın tamamlandığı gerekçesiyle D ve E harfleri ile gösterilen 1.618,95 m2'lik kısmının davalı adına olan tapu kaydının iptali ile aynı ada son parsel numarası alarak mirasbırakan ... mirasçıları adına veraset ilamındaki hisseler doğrultusunda tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1-Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; davanın kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, bozma ilamı gereklerinin tam olarak yerine getirilmediğini, keşifte iki adet en fazla 1 metre derinliğinde gözlem çukuru açıldığını, eksik araştırma ve incelemeyle bilirkişi raporu hazırlandığını, kararın hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2- Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; yerleşik kararlarda esaslı emek, masraf harcayarak arazinin tarım arazisi haline getirilmesi gerektiğini, yerin sadece tarım aletleriyle sürülerek tarım arazisi olarak kullanmasının imar ve ihya olarak kabul edilmediğini, davacıların sadece ırmak yatağını sürerek tarım arazisi olarak dava konusu yeri kullandıklarını, imar ve ihya koşulunun gerçekleşmediğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriği ve toplanan delillere göre tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, karar verilmesi gerekmiştir.
2- Ancak; Mahkemece bilirkişi raporunda "E " harfiyle gösterilen kısım yönünden davanın kabulü dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Bozmadan sonra yapılan keşif sonucunda bilirkişi raporunda "E" harfiyle gösterilen kısım yönünden düzenlenen harita ve jeodezi bilirkişi raporlarında bu kısmın fiilen ırmağın aktığı alan olmasa da ırmak yatağı olduğu, imar ihyasının 1992 den 5-6 yıl önce tamamlandığı, üzerine dikili ağaçlardan 5-6 yıl önce kullanıldığının anlaşıldığı yönünde görüş bildirildiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla, ilgili kısmda 1986 yılı itibariyle imar-ihyanın tamamlandığı, bu haliyle tespit tarihi olan 2004 yılına kadar zilyetlikle kazanım şartlarının oluşmadığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, Mahkemece bilirkişi raporunda " E " harfiyle gösterilen kısım yönünden davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşulları oluşmadığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken delillerin takdirinde hataya düşülmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Tarafların sair temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulüyle 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
Alınan peşin harcın istek halinde temyiz eden davacılara iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
13.05.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.