"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 9. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin 6868 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki toplam 198/2369 payı, imar planındaki gibi kütüphane yapılması koşuluyla davalı ... Belediyesine 08.02.2008 tarihinde bağışladıklarını, idari karar ve işlemden taşınmazın koşullu olarak bağışlandığının anlaşıldığını, ancak resmi senetlerde kayıtsız ve şartsız olarak bağışlandığı şeklinde yazıldığını, bugüne değin bağış koşulunun gerçekleşmediğini ileri sürerek, dava konusu 6868 ada 1 parsel sayılı taşınmazda çekişme konusu payın tapu kaydının iptali ile müvekkillerinin payları oranında adlarına tescilini istemiş, yargılama sırasında davacı ...'ın ölümü üzerine mirasçıları olarak diğer davacılar davayı takip etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını, bağışın kayıtsız ve şartsız olduğunun akit tablosuyla sabit olduğunu, taşınmazda dava dışı paydaşların paylarının kamulaştırılamadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; resmi akitte davaya konu taşınmaz pay temlikinin kayıtsız ve şartsız bağış olduğu yazılmasına rağmen, davalı ...'nin 31.01.2008 tarihinde Tapu Sicil Müdürlüğüne yazmış olduğu yazıda, davacıların plandaki amacına uygun olmak üzere hibe etmek istediklerinin belirtildiği, imar planında dava konusu taşınmazın kütüphane olarak ayrıldığı, ancak üzerine davalı Belediyece herhangi bir işlem yapılmadığı, üzerinde bir adet trafo bulunduğu, davacıların iradelerinin planda belirlendiği üzere kütüphane yapılmasına ilişkin olduğu, bağışlamanın koşullu kabul edildiği ve bağıştan rücu koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, davacıların kayıtsız ve şartsız olarak bağışta bulunduklarını, amaca aykırı kullanımın söz konusu olmadığını, taşınmazlarda çok sayıda hissedar bulunduğunu, mülkiyet sahiplerinin tamamının muvafakat vermemesi nedeniyle belediyece bir projenin oluşturulmadığını, dava konusu parsellerin kamu yararı dışında kullanılmasının söz konusu olmadığını, davanın 1 yıllık zamanaşımı süresi içinde açılmadığını, davacı ...'nin vefat ettiğine ilişkin bilgi ve belgelenin davalı tarafa tebliğ edilmediğini, davacı vekilinin davacının vefatından 1 yıl sonra mahkemeye beyanda bulunduğunu, vekil olarak işlemlere davam etmesinin yasalara aykırı olduğunun, davacı tarafın tanık deliline dayanmadığını, eksik inceleme neticesinde verilen kararın ortadan kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmazın imar planında kütüphane olarak ayrıldığı, davacılar tarafından yapılan temlik işleminde davalı ... Belediyesince düzenlenen 31.01.2008 tarih 605 sayılı yetki belgesinde payların kütüphane olarak planladığının belirtildiği, tarafların gerçek iradelerini ortaya koyan ve şartlı bağış olgusunu saptayan resmi yazışmalar ve idari kararların hukuki sonuç doğuracağı ve resmi akitten ayrık tutulamayacağı, davacıların iradesinin kütüphane yapılması yönünde olduğu ve bağışın şarta bağlandığının kabulü gerektiği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, davacıların kayıtsız ve şartsız olarak bağışta bulunduklarını, amaca aykırı kullanımın söz konusu olmadığını, taşınmazlarda çok sayıda hissedar bulunduğunu, mülkiyet sahiplerinin tamamının muvafakat vermemesi nedeniyle belediyece bir projenin oluşturulmadığını, dava konusu parsellerin kamu yararı dışında kullanılmasının söz konusu olmadığını, davanın 1 yıllık zamanaşımı süresi içinde açılmadığını belirterek eksik inceleme neticesinde verilen kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bağıştan rücu hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Bağıştan dönme (rücu) bağışlayanın tek yanlı, bağışlanana varması gereken beyanıyla geriye etkili (makable şamil) olarak hukuki ilişkiye son veren yenilik doğurucu bir haktır. Bağışlayan koşullu veya mükellefiyetli şekilde bağışta bulunmuşsa, bağışlanandan hukuka, ahlaka aykırı veya imkansız olmadığı sürece 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun (TBK) 291. maddesi uyarınca koşul veya mükellefiyetin yerine getirilmesini isteyebilir. Haklı bir neden olmaksızın yerine getirilmemesi halinde de TBK.nın 295. maddesine dayanarak bağıştan dönme hakkını kullanıp verdiğini geri isteyebilir. Hemen belirtmek gerekir ki; bağış sözleşmesindeki koşul veya mükellefiyetin niteliğinin, kapsamının yerine getirilme zamanının tam olarak tespiti büyük önem taşır. Bu itibarla salt kullanılan sözlerin değil, tarafların gerçek iradelerinin ve bağışlayanın asıl amacının ortaya çıkarılması gerekir. Ayrıca amacın gerçekleşmeyeceğinin kesin biçimde anlaşılması tarihi ile bu tarihten itibaren TBK.nın 297. maddesine göre bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde bağıştan dönme (rücu) hakkının kullanılıp kullanılmadığının araştırılması da zorunludur.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 31.458,57 TL onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.03.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.