"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TECSİL
Taraflar arasındaki taşınmazın tapu kütüğünün beyanlar hanesindeki miktar fazlalığının paya dönüştürülmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece verilen davanın kabulüne ilişkin kararın, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı Hazine vekili, dava konusu taşınmazların geldisi olan 250 ada 11 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının beyanlar hanesinde 2.750 m2'lik Hazine fazlalığı şerhi bulunduğunu, bu şerhin 30.12.1955 tarihli 1727 sayılı yazı ile idareye bildirildiğini, 250 ada l1 parsel sayılı taşınmazın 2.333 m2 lik kısmının İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırıldığını ve İzmir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen dava sonucunda verilen l997/273 E. 1997/208 K. sayılı karara istinaden söz konusu parselin 451 ada 1 parsel ile 250 ada 66 ve 67 parsel olarak ifraz edilerek yol olarak tapudan terkin edildiğini, İzmir 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.03.2009 tarihli 2006/411 E. 2009/64 K. sayılı kararı ile, 451 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 451 ada 3, 4 ve 5 parsel olarak ifraz gördüğünü, bu ifraz parsellerinde Hazine payı mevcut olduğunu ileri sürerek İzmir Gaziemir Sakarya Mahallesi 451 ada 3, 4 ve 5 parselde kayıtlı taşınmazların tapu kaydının beyanlar hanesindeki Hazine fazlalığının paya dönüştürülmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Akın vekili, davanın süresinde açılmadığını, buna ilişkin İzmir 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/434 Esas 2006/483 Karar sayılı dosyasının emsal olduğunu, emsal karara göre davanın en geç Hazine fazlalığı şerhinin konulduğu tarihten itibaren 10 yıl içinde açılması gerektiğini, davanın bu süre geçtikten sonra açıldığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, imar planında umumi hizmete ayrılan yerlerin Hazine tarafından belediyeye bedelsiz terkinin söz konusu olacağını, bu nedenle hukuki yarar yokluğundan belediye yönünden açılan davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
İzmir 12. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 17/05/2015 tarihli, 2013/354 Esas 2015/100 Karar sayılı kararıyla hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
2.Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 30/05/2018 tarihli 2017/4285 Esas 2018/3632 Karar sayılı kararıyla "davacı Hazinenin talebinin tutanakta belirtilen hakka karşı olmayıp, aksine bu hakka dayalı olarak açılmış bir dava olduğu, 3402 sayılı Kadastro Kanunun 12/3 maddesinin uygulanma yeri bulunmadığı, tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda işin esası hakkında bir karar verilmesi gerektiği" gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
3. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen karar
Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüyle, 451 ada 3 parselde 353,39 m2 olarak davalı ... adına kayıtlı Dere Yatağı vasfındaki taşınmazın tapu kaydında olması gereken 176,47 m2 fazlalığa tekabül eden 17647/35339 hisse, 451 ada 4 parselde 613,00 m2 olarak davalı ... Belediyesi adına kayıtlı tarla vasfındaki taşınmazın tapu kaydında olması gereken 306,11 m2 fazlalığa tekabül eden 30611/61300 hisse ve 451 ada 5 parselde 2.173,61 m2 olarak davalı ... Belediyesi adına kayıtlı tarla vasfındaki taşınmazın tapu kaydında olması gereken 1.085,42 m2 fazlalığa tekabül eden 108542/217361 hissesinin tapu kaydının iptali ile davacı Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Karar, davalı ... Akın vekili tarafından süresinde temyiz edilmiştir.
5.Temyiz Nedenleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin önce benzer dosyalarda Hazinenin açtığı davaların 10 yıllık süreden reddine karar verildiğini, yerel mahkemenin direnme kararı üzerine içtihadından dönerek vatandaş aleyhine karar vermeye başladığını, ancak Anayasa Mahkemesinin, Yargıtay’ın ancak vatandaş lehine olması halinde veya daha iyi bir çözüm bulunması halinde görüşünden dönebileceğini belirttiğini, vatandaş aleyhine olan içtihat dönüşümünü kabul etmediklerini, 10 yıllık zamanaşımı süresinden sonra açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
6.Gerekçe
6.1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro sırasında çekişmeli taşınmazın kadastro tutanağında ve tutanağın kesinleşmesi üzerine tapu kütüğünün beyanlar hanesinde hazineye ait olduğu belirtilen miktar fazlalığının paya dönüştürülmesi istemine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
2510 sayılı İskan Yasası'nın 23. maddesi “Bu kanun hükümlerine göre muhacirlere, mültecilere, göçebelere, nakil olunanlara ve yerlilere dağıtılan yapı ve toprakların temlikine vali ve kaymakamlar salahiyetlidirler. Dağıtım defter veya kararlarının altı vali veya kaymakamlarca tasdik edilmesi, temliktir. Tasdikli defterlerdeki veya kararlardaki miktarlar muteberdir”
5543 sayılı İskan Kanunun 19.maddesi “ 1-Bu kanun hükümlerine göre verilen taşınmaz malların temlikine vali ve kaymakamlar yetkilidir. Dağıtım defter veya kararlarının vali veya kaymakamlarca onanması temliktir. Onaylı defter veya karardaki miktar geçerlidir.
2- Verilen taşınmaz mallar, temlik tarihinde yaşayan aile fertleri adına eşit hisselerle temlik ve tapuya tescil ettirilir” hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
Hemen belirtilmelidir ki, davalıların tutundukları çap kayıtlarının ilk tesislerinin iskanen oluştuğu ve bu durumun mahkemenin ve taraflarında kabulünde olduğu anlaşılmaktadır. İskan mevzuatı ve 2510 Sayılı Yasanın 23. maddesinde iskanen oluşturulan ve temlik edilen tapuların miktarı ile geçerli olacağı ve taşınmazlarda çıkan miktar fazlalıklarının ise Hazineye ait olacağı öngörülmüştür. 2510 Sayılı Yasayı yürürlükten kaldıran 5543 Sayılı Yasanın 19.maddesinde de aynı hükme yer verilmiştir. Bu yasal düzenlemeye göre, kütüğün beyanlar hanesinde yer alan kayıt miktar fazlası şerhinden kaynaklanan miktar fazlası üzerinde Hazinenin hak sahibi olabilmesi bakımından öncelikle, çekişmeli taşınmaza kadastro tespitinde uygulanan iskan kaydının gayri sabit sınırlı olması asıldır. Yine miktar fazlasının Hazineye ait olacağı yönündeki şerhin varlığını devam ettirmesi yani, kayıt maliklerince şerhin terkini konusunda bir dava açılarak başarıyla sonuçlanmamış olması gerekir. Ne var ki davalı ... Akın'ın 451 ada 1 parseldeki Hazine fazlalığı şerhinin terkini istemiyle açtığı davada İzmir 9. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.03.2008 tarihli ve 2006/110 E. 2008/88 K sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dosya içeriğine, toplanan delillere, dayanılan yasal ve hukuki gerekçeye göre (IV/3) numaralı paragrafta belirtilen kararın verilmesinde bir isabetsizlik yoktur.
V. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davalının yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı 36.30 TL temyiz karar harcının temyiz edenden alınmasına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 22/09/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.