"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/786 E., 2022/959 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın Açılmamış Sayılmasına / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İliç Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/51 E., 2021/3 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle...ilçesi,... köyü, 133 ada 66 ve 139 ada 7 parsel sayılı taşınmazların kadastro sırasında davalı adına tespit edildiğini, taşınmazların atalarından intikal ettiğini, en az 20 yıldır kullandıklarını, taşınmazlarındaki mülkiyet iddialarını eski tapu kayıtlarının da teyit ettiğini ileri sürerek 133 ada 66 parsel ve 139 ada 7 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile adlarına tapuya kayıt ve tescilini istemiş; 20.11.2017 tarihli ıslah dilekçesi ile dava konusu 133 ada 66 parsel sayılı taşınmazın tamamının ve 139 ada 7 parsel sayılı taşınmazın 3.000,00 m2 lik kısmını dava konusu ettiğini bildirmiştir.
II. CEVAP
Davalı tarafından cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.06.2018 tarihli ve 2017/191 Esas ve 2018/147 Karar sayılı kararıyla; davacının diğer paydaşlar adına dava açma fiili ve hukuki ehliyeti olmadığı, ayrıca paylı malik olan babasının terekesine ait bir taşınmazda belirlenmiş payı olmayıp tamamında tüm mirasçılar birlikte hak sahibi olduklarından kendi payına yönelik talep de bulunmasının da mümkün olmadığı, dava dışı mirasçıların muvafakatinin alınması veya terekeye temsilci atanması için süre verilmesine gerek bulunmadığı gerekçesiyle davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı taraf istinaf yoluna başvurmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde; davaya konu taşınmazların 1956 tarihinden beri tapulu olup kendisinin davacı olduğunu, geri kalan mirasçıların ise usulüne uygun muvafakatnamelerini sunduklarını, buna rağmen davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan reddedildiğini beyan ederek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Kaldırma Kararı
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi 2018/1087 Esas, 2019/314 sayılı kararıyla; "İlk Derece Mahkemesince, davacı tarafa diğer müşterek maliklerin (ölü olanların mirasçıları veya tereke temsilcilerinin) usulüne uygun şekilde davacı yanında davaya katılımlarını sağlamak üzere süre ve imkan tanınıp, katılan müşterek malik olması halinde katılan malik/malikler ve ... hissesi ile; katılmamaları halinde muris ... hissesi ile sınırlı olarak işin esası yönünden tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller toplanıp değerlendirerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın aktif dava ehliyeti yokluğundan usulden reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu" gerekçesiyle davacının istinaf isteminin kabulüne İlk Derece Mahkemesi Kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
D. Kaldırma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesince Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 21.01.2021 tarihli ve 2019/51 Esas, 2021/3 Karar sayılı kararıyla; "Duruşma gününü bildirir davetiyenin davacıya 10.12.2020 tarihinde tebliğ edildiği halde duruşmaya gelmediği ve mazeret dilekçesi sunmadığı" gerekçesiyle 21.01.2021 tarihli duruşmada davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
E. Kaldırma Kararı Sonrası İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf yoluna başvurmuştur.
F. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacıya ve davanın diğer taraflarına usulüne uygun duruşma gününün bildirilmediğini, bu nedenle davanın açılmamış sayılmasına dair verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
G. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 31.05.2021 tarihli ve 2022/786 E., 2022/959 K. sayılı kararı ile; davacının duruşma gün ve saatini bildiği halde mazeretsiz olarak 26.06.2019 ve 03.09.2020 tarihli duruşmalara katılmadığı ve davasının bir aylık sürede harçsız olarak yenilediği halde ve duruşma gün ve saatini bildirir davetiyenin 10.12.2020 tarihinde kendisine usulünce tebliğ edilmesine rağmen mazeretsiz olarak 21.01.2021 tarihli duruşmaya da katılmadığı, İlk Derece Mahkemesince HMK'nın 150/6 ncı maddesi uyarınca iki kez yenilendikten sonra tekrar mazeretsiz olarak takipsiz bırakılan dava dosyasına ilişkin yazılı şekilde hüküm kurmasında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı mirasçısı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı mirasçısı ... temyiz dilekçesinde özetle; davacı mirasbırakanı ...'a, Mahkemece 10.02.2020 tarihinde usulüne uygun duruşma gün ve saatini bildirir davetiye tebliğ edildiğini, davatiyede belirtilen duruşma günü olan 21.01.2021 tarihli duruşmaya davacının bizzat geldiğini, davacı ile birlikte diğer tüm dosya tarafları mahkeme koridorunda beklemekte iken kalem görevlileri tarafından bekleyenlere duyuru mahiyetinde, hakimin adliyede olmadığını, duruşmaların yapılmayacağını, bir başka güne erteleneceğini, beklemeyecek olanların mazeret dilekçesi bırakıp gidebileceklerini söylemesi üzerine, davacı mirasbırakanın ...'da kanser tedavisi gördüğünden acilen ...'ya gitmesi gerektiğini ve mahkeme kalemine mazeret dilekçesi bırakarak tedavi görmek üzere yola çıktığını, adliyede olmayan hakimin duruşma saati geçtikten sonra duruşmaya çıktığını, davacının dosyaya sunduğu mazeret dilekçesini dikkate almayarak ikinci kez yenilenen dosyayı üçüncü kez işlemden kaldırarak açılmamış sayılmasına karar verdiğini, davacı tarafından yıllarca emek, masraf ve mesai sarfedilerek belli bir aşamaya gitirilen dosyanın gelmiş olduğu aşama dikkate alınmadan açılmamış sayılmasına karar verilmesinin usul yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü ve 14 üncü maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı tarafın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenle;
Davacı mirasçısının temyiz itirazının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 189,15 TL harcın temyiz edenden alınmasına;
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.10.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.