"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/878 E., 2021/456 K.
DAVA TARİHİ : 02.12.2013
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki kadastro çalışmalarında tespit harici bırakılan taşınmazın tapuya tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın Hazine ve Gönen Belediyesi vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 10.10.2019 tarihli 2016/10971 Esas, 2019/6279 Karar sayılı kararı ile bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalılar Hazine vekili, Gönen Belediye Başkanlığı vekili, ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; Gönen ilçesi Tuzakçı Köyünde yapılan kadastro çalışmalarında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında adına kayıtlı 2140 parsel sayılı taşınmazın devamı niteliğinde olduğunu ileri sürerek satın alma, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak bu bölümün mirasbırakan ... veya mirasçıları adına tapuya tescilini istemiştir.
Yargılama sırasında mirasbırakan ...’ın diğer mirasçıları açılan davaya muvafakat vermişlerdir.
II. CEVAP
1. Davalı Köy Tüzel Kişiliğini temsilen köy muhtarı yargılama sırasında, dava konusu yerin davacı tarafa ait olduğunu belirterek açılan davayı kabul etmiştir.
2. Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde, dava konusu yerin yol boşluğu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
3. Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; köy muhtarının davayı kabul beyanının belediyeyi bağlamayacağını, dava konusu yerin yol olduğunu ve zilyetlikle kazanılamayacağını, 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
4. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, dava konusu bölüm hakkında ilçe belediyesinin sorumlu olduğunu, büyükşehir belediyesinin sorumluluk alanında olmadığını belirterek açılan davanın pasif husumetten ve esastan reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Gönen Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.01.2016 tarih ve 2013/586 Esas, 2016/44 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne, 24.11.2015 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen 259,24 m2 lik kısmın davacının mirasbırakanı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili ve davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
B. Bozma Kararı
Yargıtay (Kapatılan) 16.Hukuk Dairesinin 10.10.2019 tarihli 2016/10971 E.- 2019/6279 K. sayılı kararıyla; karar tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığına husumet yaygınlaştırılıp dava dilekçesi ve duruşma günü yöntemine uygun şekilde tebliğ edilerek taraf teşkilinin sağlanması gerektiği belirtilerek sair yönler incelenmeksizin karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Gönen Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu yerin hiçbir zaman yol olmadığı, yolun bu kısmın kuzeyinden geçtiği, mirasbırakan Seher'in bu yeri 1975'te köy tüzel kişiliğinden senet ile satın aldığı, aldığı tarihten vefat ettiği 2003 yılına kadar aynı sınırlar içerisinde nizasız fazılasız kullandığı, sonrasında davacının zilyet olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne 14.12.2020 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 259,24 m2 lik kısmın davacının mirasbırakanı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
D. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar Hazine vekili, Gönen Belediye Başkanlığı vekili, ... vekili temyiz talebinde bulunmuştur.
E.Temyiz Sebepleri
1. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle, kabul kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacı taraf lehine yasada aranan olumlu ve olumsuz şartların gerçekleşmediğini, dava konusu yerlerin Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, bilirkişi raporlarının hüküm vermeye elverişli olmadığını, davacı tarafın köy tüzel kişiliğinden satın aldığı iddiasının yasada aranan şartları taşımadığından geçerli olamayacağını belirterek ve re'sen görülecek nedenlerle kabul kararının bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde özetle, ölü kişi hakkında dava açılınca tüm mirasçılar arasında zorunlu dava arkadaşlığını bulunduğunu, ölü kişi hakkında tescil kararı verilemeyeceğini, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16 ncı maddesi, TMK'nın 715 inci maddesi gereği yolların kazandırıcı zamanaşımı ile kazanılamayacağını, 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 21 inci maddesine göre belediyeye ait imar yetkisinin aşılarak Mahkemece tescil kararı verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek ve re'sen görülecek nedenlerle kabul kararının bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde, davanın süre aşımı ve husumetten reddi gerektiğini, dava konusu taşınmazın ... Medeni Kanunu'nun 715 inci maddesi hükmü gereğince olağanüstü kazandırıcı zamanaşımına konu edilemeyeceğini, davacı taraf lehine yasal şartların oluşmadığını belirterek ve re'sen görülecek nedenlerle kabul kararının bozulmasını talep etmiştir.
F. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro çalışmaları sonucu tespit harici bırakılan taşınmazın tapuya tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190 ıncı maddesi, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 17 inci maddeleri, 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 6 ve 713/1 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
Mahkemece; çekişmeli taşınmaz bölümü üzerinde davacı taraf lehine zilyetlikle edinim koşullarının oluştuğu gerekçesi ile bu kısmın davacının mirasbırakanı adına tesciline karar verilmiş ise de; yetersiz ziraat bilirkişi raporu ile yetinilmiş, hava ve uydu fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırılmamış, taşınmazda imar-ihyanın ne zaman başladığı, ne zaman tamamlandığı hususları belirlenmemiş, çekişmeli taşınmaz üzerindeki zilyetlik durumu kesin olarak saptanmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; Mahkemece öncelikle Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılarak Harita Genel Müdürlüğünden, bu fotoğraflardan yararlanılarak üretilmiş memleket haritaları ile en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları ise ilgili kurumlardan getirtilmeli, komşu taşınmazlara ait kadastro tutanakları ve dayanak kayıtları ile hükmen oluşmuş ise mahkeme dosyaları celp edilmelidir. Bu şekilde dosya ikmal edildikten sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi ve ziraat mühendisi bilirkişinin katılımı ile keşif yapılmalıdır.
Taşınmaz başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler, gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmelidir.
Ziraat mühendisi bilirkişisinden çekişmeli taşınmazın eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz üzerinde ekonomik amaçlı zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve taşınmazın kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, önceki ziraat bilirkişi raporunu da irdeleyen ve sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, taşınmaz ve çevresini tüm yönleriyle gösterecek şekilde yakın plan fotoğrafları çektirilip fotoğraflar üzerinde çekişmeli taşınmaz kabaca işaretlettirilmelidir.
Jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması, hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle ve temin edilebilecek en eski ve yeni tarihli uydu fotoğrafları üzerinde de inceleme yaptırılarak taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, imar- ihya edilip edilmediği, imar- ihya edilmiş ise ne zaman başlanıp hangi tarihte tamamlandığı, ekonomik amaca uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanımın hangi tarihten itibaren başladığı hususlarında ayrıntılı rapor düzenlemesi istenilmelidir.
Fen bilirkişisine keşfi takibe, bilirkişi ve tanık sözlerini denetlemeye imkan verir krokili rapor düzenlettirilmelidir.
Bundan sonra, dava tarihine kadar 3402 sayılı Kanun'un 14 ve 17 inci maddelerinde öngörülen koşulların davacı taraf yararına gerçekleşmiş olup olmadığı değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi infazı kabil olmayacak şekilde ve ölü kişi adına tescil kararı verilmiş olması da usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar Hazine vekili, Gönen Belediye Başkanlığı vekili ve ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428 inci maddesi gereğince BOZULMASINA,
İstek hâlinde yatırılan temyiz peşin harcının davalılar Gönen Belediye Başkanlığına ve Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığına geri verilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 inci maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
21.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.