"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1579 E., 2021/1729 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul/Esastan Ret-Kabul-Karar Kaldırılarak Dava Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kulu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/530 E., 2021/280 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali-tescil, temliken tescil ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince tapu iptali-tescil ve temliken tescil talebinin reddine, tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulmak suretiyle tüm talepler yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Konya ili, ... ilçesi, .... Mahallesinde bulunan dava konusu 509 ada 16 parsel sayılı taşınmazın ifraz ve tevhid işlemlerinden önce murisi ....'ın zilyetliğinde ve tasarrufunda olduğunu, ....'ın ölümü ile kendisine kaldığını, bu şekilde zilyetliğinin bugüne kadar devam ettiğini, zilyetliği devam ederken taşınmazın Hazine tarafından Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne, Arsa Ofisi tarafından Tavşancalı Belediyesine, Belediye tarafından da davalı ...'e devredildiğini, ne var ki davalıya yapılan devrin hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, kendisinin ve öncekilerin zilyetliğinin 80 yılın üstünde bulunduğunu, işgalci sayıldıkları taşınmazın satışının ihale mevzuatına ve diğer yasal hükümlere aykırı, davalıya yapılan satışın geçersiz olduğunu, taşınmaz üzerinde kendisine ait yapılar bulunduğunu, kötüniyetli olan davalının tasarrufunun korunamayacağını ileri sürerek tapu kaydının iptali ile adına tesciline, olmadığı takdirde arsa bedeli karşılığında taşınmazın kendi adına tesciline, olmazsa taşınmaz üzerindeki yapıların bedelinin tazminat olarak ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı; hak düşürücü sürenin geçtiğini, davacının taraf sıfatı bulunmadığını, taşınmazın Belediye tarafından...'a satıldığını, İrfan'dan da kendisine devredildiğini, Belediye tarafından yapılan satışta bir usulsüzlük bulunmadığını, davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince ilk kararda; davanın kadastro öncesi nedene dayalı olduğu, çekişmeli taşınmazın kadastro tespitinin kesinleştiği 27.01.1997 tarihi ile 08.05.2014 dava tarihi arasında 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde yazılı 10 yıllık hak düşürücü süre geçtiği gerekçesiyle hak düşürücü süre nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Bölge Adliye Mahkemesince; davacının ve murislerinin zilyet ve tasarrufu altında iken dava konusu taşınmazın Belediye tarafından 2010 yılında davalıya satışının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla eldeki davanın açıldığı, kadastro tespitinin 1997 yılında yapıldığı, kadastro öncesi hukuksal nedene dayalı olarak dava açıldığının kabulü ile verilen kararın hatalı olduğu, HMK 297. madde uyarınca davacının terditli talepleri hakkında ayrı ayrı olumlu-olumsuz karar verilmemesinin de doğru olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a-6 maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının dava konusu taşınmazın Belediye tarafından 2010 yılında satışının hukuka aykırı olduğu iddiasıyla dava açtığı, davalı ...'in ise taşınmazı 29.11.2012 tarihinde satın aldığı, Tavşançalı Belediye Başkanlığının taşınmazı ihale ile satışının hukuka uygun olduğu, davalının ise ihale alıcısından taşınmazı satın aldığı gerekçesiyle tapu iptali-tescil talebinin reddine; temliken tescil için taşınmaz üzerindeki yapının değerinin açıkça arazinin değerinden fazla olması gerektiği, denetime elverişli bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere arsa değerinin fazla olduğu gerekçesiyle taşınmazın mülkiyetinin geçirilmesi talebinin reddine; dava konusu taşınmaz üzerindeki ahırın davacı tarafından yapıldığı gerekçesiyle dava konusu taşınmazda bulunan ahırın davacı tarafından yaptırıldığının tespiti ile yapının bedeli olan 23.249,60 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
D. Kaldırma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararına Karşı İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, bilirkişi raporlarına itirazların dikkate alınmadığını bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın evveliyatı itibariyle mera vasfında olduğunu, davacı vekilinin dava dilekçesinde taşınmazın üzerindeki yapının 80 yıl önce yapıldığını beyan ettiğini, yani söz konusu yapının arsanın mera vasfında olduğu dönemde yapıldığının tartışmasız olduğunu, mera vasfındaki bu taşınmazın 1997 yılında kadastro çalışmaları sırasında Hazine adına tescil edildiğini, 2007 yılına kadar 10 yıllık süre içinde muhdesatla ilgili herhangi bir dava açılmadığını bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla İlk Derece Mahkemesinin davanın kısmen kabulüne ilişkin kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
F. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tapu iptali ve tescil talebi ile temliken tescil isteminin reddine karar verilmiş olmasının doğru olduğu, öte yandan tazminat hakkının yapının yapıldığı tarihteki malikine karşı ileri sürülebileceği veya daha sonraki maliklerin bu malikle davacının hakkını kullanmasından mahrum bırakmak için birlikte hareket ettiğinin kanıtlanması halinde sorumlu olacağı, taşınmazdaki yapının taşınmaz mera iken yapıldığı, tazminat hakkı olmadığı gibi sonraki maliklerin (Hazine, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü, Tavşançalı Belediye Başkanlığı, İrfan Erdoğan) davacının bu hakkının kullanmasını bertaraf etmek için birlikte hareket ettikleri hususunun da ispatlanamadığı, tazminat isteminin de reddi gerektiği gerekçeleriyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden hüküm tesisi ile tüm talepler yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yineleyip Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan tespitin usul ve yasaya aykırı olduğunu bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde temliken tescil, olmazsa tazminat istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
1.Dosya içeriği ve toplanan delillerden; kadastro sonucu 509 ada 6 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına tespit ve 28.01.1997 tarihinde tescil edildiği, Hazinenin anılan taşınmazı 23.12.2003 tarihinde Arsa Ofisi Genel Müdürlüğüne, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün ise 27.01.2004 tarihinde Tavşancalı Belediye Başkanlığına satış suretiyle devrettiği, bilahare 15.06.2010 tarihli ifraz işlemi sonucu çekişme konusu 509 ada 16 parsel sayılı taşınmazın meydana geldiği ve ihale ile yapılan satış nedeniyle 15.12.2010 tarihinde...'a temlik edildiği, İrfan'ın ise dava konusu 16 parseli 29.11.20212 tarihinde satış suretiyle davalı ...'e devrettiği anlaşılmaktadır.
2.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 346,90 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.12.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.