"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/760 E., 2023/1016 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/419 E., 2023/84 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacıya babası ...'dan intikal eden taşınmazın kadastro çalışmaları sonucunda davalı adına hataen tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek Sivas ili ... ilçesi ... köyü 107 ada 6 parsel sayılı taşınmazın davalı adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazda davalıya ait iki katlı betonarme ev bulunduğunu, taşınmazın davalıya ait olduğuna ilişkin muhtar ve iki azanın imzaladığı 10.06.2008 tarihli sahiplik belgesinin olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 11.02.2020 tarihli ve 2014/4 Esas, 2020/44 Karar sayılı kararıyla; mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarıyla davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle dava konusu 107 ada 6 parsel sayılı taşınmazda (A) harfi ile gösterilen 2.928,87 m2 kısmın davalı adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline, ifrazdan sonra kalan kısmın davalı adına tapu kaydındaki tespit gibi tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; davalının istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 02.10.2020 tarihli kararıyla, davalının dayandığı tapu kaydının mahallinde uygulanması gerektiği belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı sonrası İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalının dayandığı tapu kayıtlarının mahalli bilirkişi ve tanıklara sorulduğu, okunan hudutlar, mevki, metrekare itibariyle dava konusu alana tamamen uyan bir kaydın olmadığının anlaşıldığı, davacı tanığı ...'nin kayıtlardan sadece .... ilçesi, .... köyü, cilt no 25, sahife no 64 sayılı senedin hudutlarının dava konusu alana uyduğunu, diğerlerinin uymadığını beyan ettiği, ancak bu kayıt incelendiğinde metrekare itibariyle dava konusu alanla arasında çok büyük fark olması nedeniyle bu alana uymadığının anlaşıldığı, dolayısıyla davalının dayandığı kayıtlar dava konusu alana uygulanamamış olup davalının bu yöndeki iddialarının gerçeği yansıtmadığı, dava konusu alanın davacıya dedesinden ve babasından kaldığı, ortalama 15 yıl öncesine kadar davacının kullanımının bulunduğu, bu alanın davacıya ait olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle dava konusu 107 ada 6 parsel sayılı taşınmazda (A) harfi ile gösterilen 2.928,87 m2 kısmın davalı adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline, ifrazdan sonra kalan kısmın davalı adına tapu kaydındaki tespit gibi tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın 40 yılı aşkın süredir kullanılmadığının anlaşıldığı halde Mahkemece davacının zilyetliği bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, cilt no 25, sayfa no 64 olan tapu kaydının dava konusu yere miktar olarak uymasına rağmen Mahkemece arada çok büyük fark olduğunun belirtildiğini, takas iddiasının Mahkemece değerlendirilmediğini, tarafların dedeleri arasında takas sonucu davacı tarafa 107 ada 5 parsel sayılı taşınmazın verildiğini, keşifte ziraatçı bilirkişinin bulunmadığını, inşaatçı bilirkişinin dava konusu taşınmazın 40 derecelik eğimle başladığını ifade ettiğini, bu kadar eğimli bir yerde 1949 doğumlu birinin tarım yapmasının fiziken mümkün olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 01.08.2019 tarihinde yapılan keşifte dinlenen mahalli bilirkişi beyanlarından, davacının iddia ettiği yerin ...'e ait tarla olduğunun, davalının babası ile davacının babası .... arasında takas yapıldığının, ...'nun burayı kullandığının tespit edildiği, davalı tapu kaydına dayanmış ise de davalının kendi beyanlarıyla taşınmazda takas yapıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalının dayandığı tapu kaydının tüm sınırlarının dava konusu yere uyduğunu, tapunun 107 ada 6 ve 107 ada 5 parselle birlikte uygulanması gerektiğini, dava konusu edilen kısmın 40 yıldır kullanılmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Kadastro sonucu, Sivas ili .... ilçesi .... köyü çalışma alanında bulunan 107 ada 6 parsel sayılı 12.303,49 metrekare yüz ölçümündeki betonarme ev ve tarlası nitelikli taşınmaz senetsizden, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı, çekişmeli taşınmazın bir kısmının kendisine ait olduğunu ileri sürerek tapu kaydının iptali ve adına tescili istemiyle dava açmıştır.
2.Mahalli bilirkişi beyanlarıyla dava konusu taşınmazın davacı ve davalı tarafın babası arasında yapılan takas sonucu davacı tarafa verildiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmişse de verilen kararın dosya kapsamına uygun düştüğünü söyleyebilme imkanı yoktur.
3. Şöyle ki, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün parsel sorgu sayfasından yapılan kontrolde, davacının kullandığı ve dava konusu 107 ada 6 parsel sayılı taşınmazda fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısım ile ana parsel arasında herhangi bir sınır görülmemiş, diğer yandan 01.08.2019 tarihli keşifte dinlenilen mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarından davacının dava konusu yeri 10-15 yıldır kullanmadığını belirtenler olduğu gibi 35-40 senedir kullanılmadığını ifade edenlerin de olduğu anlaşılmıştır.
4. Hal böyle olunca, dava konusu taşınmazın bulunduğu yeri de gösterecek şekilde tespit tarihinden önceki dönemlere ilişkin en az 3 adet (varsa bindirmeli) hava fotoğrafı Harita Genel Komutanlığından istenilerek dosya arasına konulmalı ve bundan sonra jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişi, ziraat mühendisi bilirkişi ve fen bilirkişisi ile mahalli bilirkişiler ve tanıkların katılımı ile yeniden keşif yapılmalı, keşifte dinlenecek mahalli bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, iki tarafın mirasçıları arasında takas bulunup bulunmadığı, takas varsa davalı tarafa hangi taşınmazın verildiği, takas sonrası davacı tarafa verilen yerin 107 ada 5 parsel olup olmadığı, davacının kocasına 107 ada 5 parsel sayılı taşınmazın ne şekilde kaldığı (satış, intikal, takas vs) hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, mahalli bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraat mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın niteliğini, kullanım durumunu, taşınmaz bölümünü komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, zirai durumunu, batısında ve doğusunda bulunan taşınmazlarla arasında sınır bulunup bulunmadığını, üzerinde sürdürülen zilyetlik mevcut ise zilyetliğin şeklini ve süresini bildiren, taşınmaz bölümünün değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve maddi verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, taşınmaz bölümü üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişiden ise keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı; tanık ve mahalli bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
5. Kabule göre de, dava konusu kısmın ana parselden ifrazından sonra kalan kısmın davalı üzerinde bırakılması gerekirken davalı adına edinme sebebini değiştirecek şekilde yeniden tescil hükmü kurulması da hatalıdır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek hâlinde temyiz eden davalıya iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.