"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/148 E., 2023/2044 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 24. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/457 E., 2021/729 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava ve cevaba cevap dilekçelerinde; tarafların muris babaları ...'ın tutucu bir insan olduğunu, modern yaşam tarzı olan davacıyı dışladığını, ölene kadar sağlığı ve maddi gücü yerinde olan murisin mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak İstanbul ili, Şişli ilçesi, Kaptanpaşa Mahallesindeki 10261 ada 37 parsel sayılı taşınmazdaki iki dairesinin tamamı, iki dükkanın 1/3'er hissesi ve üst kattaki iki dairenin 1/3 hissesinin tamamını ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile davalı kızına temlik ettiğini, Feriköy Mahallesindeki 1699 ada 5 (imar sonrası 10542 ada 2) parsel sayılı taşınmazdaki 1/3 hissesini davalı ve eşine sattığını, Sivas ili, Doğanşar ilçesi, ... Mahallesindeki 160 ada 29, 188 ada 1 ve 5, 203 ada 1 parsel sayılı taşınmazlarını da davalıya verdiği vekâletname ile 3. kişilere sattığını, satış bedellerini davalının aldığını, edimler arası açık dengesizlik olduğunu, davalının murise bakmadığını, Kaptanköy'deki taşınmazın davalının eşine satışının da bedelsiz olduğunu ileri sürerek Kaptanpaşa Mahallesindeki 10261 ada 37 parselde davalı adına kayıtlı iki daire, iki dükkanın 1/3'er hissesi, üst kat iki dairenin 1/3'er hissenin iptali ile muris adına tescilini, Feriköy'deki taşınmazın davalı adına 1/3 hissesinin iptali ile muris adına tescilini, Sivas'taki dört adet taşınmazdaki tapu kayıtlarının iptali ile muris adına tescilini, olmazsa yarı bedelinin davalıdan tahsilini, aksi halde tenkisini talep etmiş; dördüncü celsede Mahkemece Feriköy ve Sivas'taki taşınmazlar hakkındaki talebinin açıklattırılması üzerine verdiği beyan dilekçesi ile; Feriköy'deki taşınmazın mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak davalının eşine bedelsiz temlik edildiğini ileri sürerek şimdilik 10.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsilini, Sivas'taki 188 ada 1 parsel sayılı taşınmazın murise vekâleten davalı tarafından ... ...'a satıldığını, satış bedelinin davalının uhdesinde olduğunu ileri sürerek şimdilik 10.000,00 TL tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile davalıya temlik edilen Kaptanpaşa'daki taşınmaz yönünden murisin amacının kendisine baktırmak olduğunu, murisin sağlığında bakım borcunun yerine getirilmediğini ileri sürmediğini, sağlık raporlarında murisin kalp ve beyin damarlarında tıkanıklık olduğu, desteksiz yürüyemediği, kişisel bakıma ihtiyacı olduğu, ağır işitme kaybı ve hatırlama yeteneğinde kısmen bozukluk olduğu, ayda 120 adet alt bezi kullandığı ve kızının yanında kaldığının belirtildiğini, 1987 yılından beri murise davalının baktığını, 2011'den beri de murisin yatalak olduğunu, davalının yaptığı bakımın normal ahlaki yükümlülüğün çok üzerinde olduğunu, murisin kira gelirlerinin bakımına harcandığını, edimler arası dengesizlik olmadığını, murisin amacının mirastan mal kaçırmak olmadığını; Feriköy'deki dava konusu taşınmaz yönünden davalının pasif husumeti bulunmadığını, murisin bu taşınmazı müteahhitlik yapan ve maddi gücü yerinde olan damadına bedeli karşılığında sattığını, davalının eşinin de taraf sıfatı olmadığını, Sivas'taki taşınmazlar yönünden malik olmayan davalının pasif husumetinin bulunmadığını, bu taşınmazlara halen murisin malik olduğunu, Sivas'ta murisin, sattığı bir taşınmazın parasıyla Ulucami'ye yardımda bulunduğunu, murisin kendi iradesiyle 3. kişilere yaptığı satış bedellerinin davalının uhdesinde olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Feriköy ve Sivas'taki taşınmazların muristen davalıya intikâl etmediği, Kaptanpaşa Mahallesindeki taşınmazın ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle davalıya temlik edildiği, murisin emekli olduktan sonra çalışmadığı, davalı ile aynı evde yaşadığı, ölmeden 2 yıl öncesine kadar hasta olduğu, son zamanlarında yatalak olduğu, davalı ve eşi tarafından bakıldığı, murisin başka taşınmazlarının da bulunduğu, muris ile davacının arasının iyi olduğu, mal kaçırmasını gerektirir neden bulunmadığı, taşınmazın bakım karşılığı devredildiği, tanıkların murisin mal kaçırma kastına dair beyanda bulunmadıkları, mal kaçırma kastı olsaydı diğer taşınmazlarını da devretmesinin mümkün olduğu halde devretmediği, davanın ispatlanamadığı, ölünceye kadar bakma sözleşmesi sağlararası ivazlı akitlerden olduğundan tenkise tabi olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; murisin Kaptanpaşa Mahallesindeki taşınmazdaki 1/3 payını ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle davalıya temlik ettiği, Feriköy'deki dava konusu taşınmazdaki payının tamamını davalının eşine sattığı, Sivas ili, Doğanşar ilçesindeki dava konusu 188 ada 1 parselin dava dışı ... ... adına, diğer dava konusu 160 ada 29, 188 ada 5, 203 ada 1 parsel sayılı taşınmazların halen muris adına paylı olarak kayıtlı olduğu, murisin eşinin 1998 yılında ölümünden sonra davalının yanında yaşadığı ve ölünceye kadar bakma sözleşmesini akdettiği, ölene kadar davalı tarafından bakıldığı, davalı adına tescil edilen Kaptanpaşa Mahallesindeki taşınmazın 1/3 payının makul sınırda olduğu, murisin sözleşme ile bakımı amaçladığı, mal kaçırma kastının bulunmadığı, tapu iptali ve tescil talebi ile terditli tenkis talebinin reddinde isabetsizlik bulunmadığı, Feriköy'deki dava konusu taşınmazın davalıya devredilmediği, Sivas ilindeki 188 ada 1 parselin dava dışı ... ... adına kayıtlı olduğu, diğer dava konusu 160 ada 29, 188 ada 5, 203 ada 1 parsel sayılı taşınmazlarda da halen murisin paylı malik olduğu, taşınmazların murise vekaleten davalı tarafından 3. kişilere satıldığına ve bedelin murise ödenmediğine dair iddianın da ispatlanmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; tutucu bir yaşam tarzına sahip murisin başını örtmediği ve modern yaşam tarzından ötürü davacıyı dışladığını, murisin bakıma ihtiyacı olmadığını, murisin gelirleriyle kendisine baktırabilecek iken değer oldukça yüksek dava konusu taşınmazları davalıya devretmesiyle edimler arası açık orantısızlık doğduğunu, sözleşme tarihinde devredilen taşınmazların değerinin, murisin tüm malvarlığına oranının makul sayılacak sınırı aştığını, tarafsız davacı tanıkları olan amca ve amcaoğlu tarafından murisin davacıya karşı husumetinin ve mal kaçırma iradesinin ispatlandığını, beyanları hükme esas alınan davalı tanığı Şeyman'nın davanın reddinde menfaati olduğunu, murisin mirasçılar arasında hak dengesini gözetmediğini, Feriköy Mahallesi 10542 ada 2 parselin bedelsiz şekilde davalının eşine devredildiğini, davalının muristen vekâlet alarak satışını yaptığı Sivas ili, Doğanşar ilçesi, ... Mahallesindeki 188 ada 1 parsel sayılı taşınmazın bedelini uhdesinde tuttuğunu, asıl talepleri kabul edilmediği taktirde tenkis taleplerinin kabulü gerektiğini, dava konusu taşınmazların yarı değeri üzerinden hesaplanması gerektiği hâlde karşı vekâlet ücretinin taşınmazların tam değeri üzerinden hatalı şekilde hesaplandığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılmasını ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel, olmazsa tenkis istemine ilişkindir.
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya kapsamından; muris ...'ın 28.05.2016 tarihinde ölümüyle geriye mirasçı olarak kızları davacı ... ve davalı ...'i bıraktığı, murisin İstanbul ili, Şişli ilçesi, Kaptanpaşa Mahallesinde kain dava konusu 10261 ada 37 parsel sayılı taşınmazdaki 1/3 payını 23.09.1999 tarihli ölünceye kadar bakma sözleşmesiyle davalı kızına temlik ettiği, dava konusu edilen Şişli ilçesi, Kaptanpaşa ve Feriköy Mahallelerindeki taşınmazlar ile Sivas ilindeki taşınmazların dava tarihindeki keşfen belirlenen toplam değerinin 797.802,18 TL olduğu, davacının 1/2 miras payına isabet eden dava değerinin ise 398.901,09 TL olduğu anlaşılmaktadır.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davanın esasına ilişkin yazılı şekilde karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, özellikle davacı tarafından muris muvazaası iddiasının ispatlanamadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Davacı tarafından 1/2 miras payı oranında tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel isteminde bulunulduğu göz önünde bulundurulduğunda yargılama sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalı lehine dava konusu taşınmazların toplam değerinden davacının 1/2 miras payına düşen 398.901,09 TL değer üzerinden vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken, taşınmazların toplam değeri üzerinden vekâlet ücretine hükmedilmesi isabetli olmamıştır.
5. Ne var ki, anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370/2. maddesi uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacı vekilinin vekâlet ücretine yönelik temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (5) numaralı bendinde yer alan “AAÜT maddesi uyarınca 54.873,90 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine” cümlesinin çıkartılarak yerine “AAÜT uyarınca 36.373,08 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine”cümlesinin yazılmasına,
Hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.