"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 1970/993 E., 1972/308 K.
2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40. ve Yargıtay İç Yönetmeliği'nin 18. maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; taraflar arasında Mahkemesinde görülen 4753 sayılı Kanun’dan kaynaklanan tapu iptali ve tescili istekli davanın, aslı gibidir yapılan 1970/993 Esas, 1972/308 Karar sayılı gerekçeli kararına göre 18.11.1970 tarihinde muris ...’in mirasçıları olan ..., ..., ..., ... ve ...’ye karşı açıldığı, dava konusu 2243 ada 67 parsel sayılı taşınmazın 4753 sayılı Kanun uyarınca muris adına tescil edildiği ancak murisin taşınmazı 3 yıl işletmediği belirtilerek tapu iptal ve tescil talep edildiği, davanın kabulüne karar verildiği, kararın davalı ... ve diğer davalıların bir kısım mirasçıları tarafından temyiz edildiği, dosyada aslı gibidir şerhi ile gönderilen gerekçeli karar dışında karar tarihinden önce dosyaya giren belgelerin bulunmadığı anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, adliye dairelerinde bulunan derdest veya karara çıkmış herhangi (Mahkemeler, Cumhuriyet başsavcılığı veya icra dairelerine ait) bir dosyanın, doğal afet olarak nitelendirilen yangın, yer sarsıntısı, seylap veya heyelan gibi nedenlerle kaybolması ya da belgelerinin zarara uğraması yahut imha edilmesi durumunda ne yapılması gerektiği hususunda 4473 sayılı Yangın, Yer sarsıntısı, Seylap veya Heyelan Sebebiyle Mahkeme ve Adliye Dairelerinde Ziyaa Uğrayan Dosyalar Hakkında Yapılacak Muamelelere Dair Kanun ile Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 30.01.2006 tarihli ve 107 sayılı “Zayi Olan Dosyaların Yenilenmesi” başlıklı Genelgesinde düzenleme getirilmiştir.
Anılan Kanun'un 1. maddesinde; "yangın, yersarsıntısı seylap veya heyelan sebebiyle mahkeme ve adliye dairelerinde ziyana uğrayan dosyaların yenilenmesi bu Kanun hükümleri dairesinde yapılır." hükmü mevcuttur. Yasa'nın 2. maddesinde ise "1. maddede yazılan hallerde bu Kanun'un tatbik edilebilmesi Adliye vekâletinin kararına bağlıdır. Karar Resmi Gazete ve ayrıca mahallinde mutat vasıtalarla neşir ve ilan olunur." hükmü getirilmiştir. Ayrıca sözü edilen Kanun'un 7-17. maddelerinde yenileme sırasında yapılacak işlemler sayılmış bulunmaktadır. Bu genelgeye göre öncelikle zayi olduğu ileri sürülen dosyanın ilgili mahkeme veya icra dairelerinin kalem ve arşivinde titizlikle aranması, bulunamadığı takdirde düzenlenecek tutanağın onaylı bir suretinin Bakanlığa gönderilmesi, Bakanlıkça dosyanın yenilenmesine karar verilmesi halinde bu kararın bir an önce mahallinde mutat vasıtalarla neşir ve ilan edilmesinin sağlanması, dosyanın yenilenmesine ilişkin kararın Bakanlıkça yaptırılacak Resmi Gazete ilanı ve kıyasen mahallinde yapılacak olan ilandan sonra Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 150. maddesi hükmünün uygulanabileceği dava dosyaları ile icra dosyalarının zayi olması durumunda 4473 sayılı Kanun'un 3. maddesinde belirtilen kişilerin dosyanın ihyası talebi üzerine, ziyaa uğrayan dosyaların yenilenmesi için gereken işlemlerin yapılması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca davanın taraflarında ve vekillerinde bulunan belgeler temin edilerek eksikliklerin giderilmesine özen gösterilmesi de gereklidir.
O halde Mahkemece;
1-Öncelikle dosyanın imha edilip edilmediğinin, zayii olup olmadığının tespit edilmesi, zayii olduğunun anlaşılması halinde Adalet Bakanlığınca karar alınması için sürecin başlatılması, bu kararın Resmi Gazetede ve mutat vasıtalarla yayınlanmasından sonra yasal sürelere uygun olarak dava dosyasının ihyasının sağlanması, dosyadaki tüm belgeler (dava dilekçesi, cevap dilekçeleri vb.), düzenlenen tutanaklar, tapu kayıtları, kadastro tutanakları ve kadastro tespitine esas kayıtlar ile keşif zaptı, bilirkişi raporları ile farklı kurumlardan getirtilen tüm belge ve yazı cevaplarının dosya arasına alınması, dosyanın ihyası usulünce sağlandıktan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmesi,
2-Dosyanın imha edilmediğinin veya zayii olmadığının tespit edilmesi halinde dosya aslı ile birlikte dava konusu taşınmazın tüm dayanak kayıtlarının (tapu kaydı, kadastro tutanağı, kadastro tespitine esas kayıt ve belgelerin, varsa hükmen tescil kararının, taşınmazın tüm gittilerinin, güncel tapu kaydının ve tapu kütük sayfasının) merciinden temini ile dosya arasına alınması,
Bundan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Dairemize gönderilmesi gerekir.
KARAR
Açıklanan sebeple;
Belirtilen işlemlerin yerine getirilmesi için dosyanın hükmü veren İstanbul (kapatılan) 8. Asliye Hukuk Mahkemesi GERİ ÇEVRİLMESİNE,
17.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.