"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2011/202 E., 2013/269 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki dava dosyasının ihyası davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin Mardin ... köyünde bulunan taşınmazının tescili için Mardin Asliye Hukuk Mahkemesine dava açtığını, davanın 05.03.1982 tarihli ve 1980/308 Esas, 1982/61 Karar sayılı kararı ile kabul edildiğini, kararın 30.11.1982 tarihinde kesinleştiğini, dosyanın infaz görmediğini ve kaybolduğunun anlaşıldığını ileri sürerek dava dosyasının 4473 sayılı Yasa gereğince ihya edilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; davayı kabul etmediklerini, dava konusu yerin Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu ve taşınmazın mera olarak kaydedildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; adliye dairelerinde kaybolan dosyalarla ilgili olarak yapılacak işlemin 16.07.1943 tarihli ve 4473 sayılı Yasa ile belirlendiğini, ihya işleminin gerçekleşebilmesi için Adalet Bakanının kararı gerektiğini ve bu yöndeki talep kabul edildiğinde ayrıca ilan yapılacağını, Mahkemece yapılan araştırmalarda dosyanın bulunamadığının tespit edildiğini, bu durumun Adalet Bakanlığına bildirilerek talebin kabulü üzerine ilan yapıldığını, yine davacı tarafın söz konusu dosyadaki hükmün kesinleştiğini belirttiğini ve davalı tarafın da hükmün kesinleştiği konusunda açık bir itirazı olmadığını, davacı tarafça ibraz edilen hükmün, Mahkemenin karar kartonunda yer alan hüküm ile aynı olduğunun anlaşıldığını, Mahkeme kayıtlarında hükmün kesinleştiğinin görüldüğü belirlenerek davanın kabulü ile Mardin Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.03.1982 tarihli 1980/308 Esas, 1982/61 Karar sayılı kararına ilişkin dosyanın kaybolduğu, kararın 30.11.1982 tarihinde kesinleştiği belirlenerek kararın belirtildiği şekilde kesinleşmiş olduğuna dair şerh verilmesine, bu dosyaya ilişkin olduğu anlaşılan bilirkişi ...'un dosyada mevcut rapor ve krokisinin hükmün eki sayılmasına karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz başvuru dilekçesinde; dava konusu yerin Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu ve zilyetlikle iktisaba elverişli yerlerden olmadığını, taşınmazın 4342 sayılı Mera Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesi uyarınca Hazine adına tescil edilen 313 parsel sayılı taşınmazın sınırları içerisinde kaldığını belirterek ve re'sen gözetilecek sebeplerle kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, Mardin Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.03.1982 tarihli ve 1980/308 Esas, 1982/61 Karar sayılı dava dosyasının ihyası istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4473 sayılı Yangın, Yersarsıntısı, Seylap veya Heyelan Sebebiyle Mahkeme ve Adliye Dairelerinde Ziyaa Uğrayan Dosyalar Hakkında Yapılacak Muamelelere Dair Kanunu’nun 1 inci maddesi; “Yangın, yersarsıntısı, seylap veya heyelan sebebiyle mahkeme ve adliye dairelerinde ziyaa uğrayan dosyaların yenilenmesi bu kanun hükümleri dairesinde yapılır.”
4473 sayılı Yangın, Yersarsıntısı, Seylap veya Heyelan Sebebiyle Mahkeme ve Adliye Dairelerinde Ziyaa Uğrayan Dosyalar Hakkında Yapılacak Muamelelere Dair Kanunu’nun 12 nci maddesi; “Davaya dair hüküm verilmiş olduğu hususunda tarafların ifadeleri birleşirse mahkeme veya büro hükmün mahiyeti, delilleri, muhakeme safhaları, hüküm tarihi hakkında malümat ve vesikaları ve ilanın tebliğ edilip edilmediği hakkında tarafların beyanlarını toplıyarak dosyayı mahkemeye verir. İki tarafın birleşmesi kafi olan hadiselerde mahkeme buna müstenit hükmünü yenileme suretiyle yeniden ilama bağlar. Bu ilamda iddia ve müdafaa sebepleriyle hükmün istinat ettiği delil ve sebepler tekrar edilmek suretiyle yazılır. Alakalılar, hükmün müddeti içinde temyiz edilmeksizin katileştiğini birlikte ifade ve kabul ettikleri takdirde tanzim edilecek ilamın altına hükmün katileştiği şerh ve tasdik olunur. İlamın tebliğ edildiğini inkar eden tarafa diğerinin talebiyle mahkeme veya büro yemin verir.”.
Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 30.01.2006 tarihli ve 107 sayılı “Zayi Olan Dosyaların Yenilenmesi” başlıklı Genelgesi hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
10.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.