"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2010/783 E., 2022/216 K.
HÜKÜM : Asıl Dava Karar Verilmesine Yer Olmadığına - Kabul -Birleştirilen Dava Ret
Taraflar arasında birleştirilerek görülen asıl dava tespit, miras payı oranında tapu iptali ve tescil olmazsa tenkis; birleştirilen dava mirasta denkleştirme olup verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davada traktör, pulluk, römork ve kamyonet yönünden karar verilmesine yer olmadığına, taşınmazlar yönünden davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
Karar davalı ... ve dahili davacı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; muris ...’in, birinci eşinden olma çocuklarından mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak dava konusu taşınmazlarını ikinci eşi ... ve ...’den olma çocuklarına satış suretiyle temlik ettiğini, ayrıca traktör ve kamyonetini de davalılara devrettiğini, tüm bu temliklerin muvazaalı olduğunu ileri sürerek asıl davada 148, 332, 276, 774, 539, 167 parsel sayılı taşınmazların miras payları oranında tapu iptali ve tescile, traktör ve kamyonetin murise ait olduğunun tespitine, olmazsa tenkise karar verilmesini, birleştirilen davada aynı sebeple dava konusu 625 parsel sayılı taşınmazın terekeye iadesine karar verilmesini istemişler; davacılar vekili 03.06.2005 tarihli duruşmada traktör ve kamyonetle ilgili davayı, dava açma hakkı saklı kalmak kaydıyla takip etmekten vazgeçtiğini bildirmiş, yargılama sırasında davacılar ..., ... ve...’nin ölümü ile mirasçıları davaya dahil edilmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ..., ..., ... ve ... vekili; murisin çocukları arasında ayrım yapmadığını, davacıların mal kavgası yapması üzerine sinirlendiğinden devir yaptığını, çalışıp birikimleri ve babalarına baktıkları için emekleri karşılığında taşınmazları satın aldıklarını, murisin başka malları da olduğunu, davacı ...’a destek olmak için taşınmaz verdiğini, ... ve ...’nın babaları ile çalıştığını, eşi ...’ye de minnet borcu ile taşınmazların devredildiğini, dava dışı... ...’ın istediği krediyi alamadığından taşınmazların yabancıya gitmemesi için davalılar tarafından satın alındığını belirterek davanın reddini savunmuşlar; birleştirilen davada davalı ise devrin miras payına mahsuben değil davalının bakım ve emekleri için yapıldığını belirtmiş, yargılama sırasında asıl ve birleştirilen davada davalı ...’in ölümü ile mirasçıları davaya dahil edilmiştir.
III. MAHKEMENİN KARARI
Alanya Asliye Hukuk Mahkemesi 20.10.2006 tarih 1998/204 Esas, 2006/407 Karar sayılı kararı ile 148 ve 332 parsel sayılı taşınmazların maliklerinin kötüniyetli oldukları ispatlanamadığından davanın reddine, dava konusu 167, 276, 539 ve 774 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile tapu iptali ve tescile, 625 parsel sayılı taşınmaz hibe ile devredildiğinden davanın reddine, traktör ve kamyonete ilişkin davanın ise atiye bırakıldığından reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve davalılar ..., ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
Dairenin 28.06.2007 tarihli 2007/6244 Esas, 2007/7403 Karar sayılı kararıyla, kısa karar ve gerekçeli karar çelişkisi nedeniyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Alanya Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.03.2009 tarih 2007/475 Esas, 2009/422 Karar sayılı kararı ile, dava konusu traktör ve kamyonet yönünden dava atiye bırakıldığından karar verilmesine yer olmadığına, 148 ve 332 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın reddine, 167, 276, 539 ve 774 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile tapu iptali ve tescile, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve davalılar ..., ..., ... ve ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
Dairenin 15.02.2010 tarihli 2009/12798 Esas, 2010/1490 Karar sayılı kararıyla, “...Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacılar ile bir kısım davalıların ortak miras bırakanı olan ...’in, dayanışma halinde olduğu davalılarla birlikte davacılardan mal kaçırmak amacıyla dava konusu taşınmaz temliklerini yaptığı sonucuna varılmaktadır. Bu durumda dava konusu 276, 539 ve 167 parsel sayılı taşınmazlar bakımından davanın kabul edilmiş olmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davalıların, anılan parsellere yönelik temyiz itirazlarının reddine.
Davacıların 148 ve 332 parsellere, davalıların ise 774 parsele yönelik temyiz itirazlarına gelince; yukarıda da açıklandığı gibi 148 ve 332 parsellerin iyiniyetli 3. kişilere temlik edilmiş olduğu gözetilerek bu parseller yönünden iptal tescil isteğinin reddine karar verilmiş olmasında isabetsizlik yoktur. Ancak davacıların anılan parseller yönünden iptal tescil olmadığı takdirde tenkis istekleri bulunduğu halde, tenkis yönündeki isteğin değerlendirme dışı bırakılması doğru olmadığı gibi, mirasbırakan tarafından bağış işlemi ile davalı eşe temlik edilip sonrası satış işlemleriyle davalı ...’e, ...’den dava dışı...’ye, ...’den davalılar ... ve ...’e temlik edilen çekişmeli 774 sayılı parsel yönünden, mirasbırakan temlikinin bağış işlemine dayanması nedeniyle 01.04.1974 tarih ½ sayılı İnançları Birleştirme Kararının uygulama yeri olmadığı gözetilerek iptal tescil isteğinin reddine karar verilerek tenkis isteği yönünden değerlendirme yapılması gerekirken bu parsel yönünden de iptal ve tescile karar verilmiş olması doğru değildir.
Öte yandan; birleştirilen davada davacılar, 625 parsel ile ilgili olarak TMK'nın 669. maddesine dayalı olarak terekeye döndürülmesi isteğinde bulundukları halde bu yönde bir araştırma ve inceleme yapılmaksızın dava tenkis davası olarak değerlendirilerek tenkis koşulları oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddedilmesi de doğru değildir...” gerekçesiyle bozulmuş, davacıların karar düzeltme isteği ise değer itibariyle reddedilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Alanya Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.09.2022 tarih 2010/783 Esas, 2022/216 Karar sayılı kararı ile; traktör ve kamyonet yönünden dava atiye bırakıldığından karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu 167, 276, 539 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulü ile tapu iptali ve tescile, dava konusu 148, 332, 774 parsel sayılı taşınmazlar yönünden iptal tescil isteğinin reddi ile tenkis isteğinin kabulüne, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... ve davacı ... mirasçısı dahili davacı ... tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Asıl davada davalı ... temyiz dilekçesinde; taşınmazları yatırım amaçlı aldığını, muvazaanın söz konusu olmadığını, sattığı kişilerin üzerinden tenkis bedeli uygulanmasının hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Asıl davada dahili davacı ... temyiz dilekçesinde; ..... adına tescil kararı verilmesinin hatalı olduğunu, tenkis kararı verilen taşınmazların adlarına tescili gerektiğini, tenkis bedelinin karar tarihine en yakın güncel değer olması gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tespit, tapu iptali ve tescil, olmazsa tenkis; birleştirilen dava, TMK'nın 669. maddesine dayalı terekeye iade isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı;
Türk Medeni Kanunu'nun 706, 560-571. maddeleri;
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 297. maddesi.
3. Değerlendirme
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; muris 1911 doğumlu ...’in 12.03.1998 tarihinde ölümü ile geride .....’dan olan çocukları davacılar ...,...,...,..., ve ...’nın oğlu...., murisin eşi davalı ... ile müşterek çocukları davalılar ... ve ... ile dahili davalılar .... ve .... mirasçı olarak kalmıştır.
Murisin maliki olduğu dava konu 148 parsel sayılı 3120 m2 miktarlı tarla nitelikli taşınmaz ve 167 parsel sayılı 2040 m2 miktarlı tarla nitelikli taşınmazın vekaleten dava dışı davalı ... eşi ... tarafından 01.08.1995 tarihli satış akdi ile 167 parselin tamamının davalı ... ve 148 parselin 25/78 payının dava dışı...’ya (davalı ...’nın eşi) devredildiği, murisin 148 parseldeki kalan 53/78 payının ise vekil ... tarafından 18.03.1996 tarihli akitle davalı ...’e devredildiği, 148 parseldeki davalı ... ve dava dışı ... (....) payının tamamının 23.10.1997 tarihli satış akdi ile eşit payla davalılar ... ve ...’a devredildiği,
Dava konusu 332 parsel sayılı 2610 m2 miktarlı tarla nitelikli taşınmazın, dava konusu 276 parsel sayılı 4450 m2 miktarlı tarla nitelikli taşınmazın ve dava dışı 132 parsel sayılı taşınmazdaki ½ payın 11.03.1988 tarihinde davalı eşi ...’e satış ile devredildiği, dava konusu 774 parsel sayılı 10410 m2 miktarlı tarla nitelikli taşınmazın muris tarafından 26.03.1986 tarihinde bağış suretiyle davalı eşi ...’e devredildiği, davalı ... adına vekaleten dava dışı ...’ın 332, 276 ve 774 parsel sayılı taşınmazları 06.06.1995 tarihinde davalı ...’e temlik ettiği, ....’in ise 332 parseli 19.08.1997 tarihinde davalı ...’e sattığı, 774 parseli ise 31.07.1997 tarihinde.....’a devrettiği, onun da 26.02.1998 tarihinde eşit payla davalılar ... ve ...’ya satış suretiyle temlik ettiği,
Dava konusu 539 parsel sayılı 479 m2 miktarlı bahçe nitelikli taşınmazın 13.06.1995 tarihinde satış ile davalı eşi .....ye devredildiği,
Birleştirilen davada dava konusu 625 parsel sayılı 165 m2 miktarlı arsa nitelikli taşınmazın ise 18.02.1997 tarihinde bağış akdi ile davalı eşi ....’ye devredildiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Ancak dava değeri, kabul edilen taşınmazlardaki davacıların miras payının keşfen saptanan değeri ve tenkis bedeli toplamı olup bu değer üzerinden karar ve ilam harcına hükmedilmesi gerekirken daha az karar ve ilam harcı alınması isabetli olmadığı gibi, yargılama sırasında öldüğü anlaşılan davacıların mirasçıları yerine ölü davacılar adına hüküm tesisi ile tapu kayıtlarının davacıların miras payı oranında iptali ile adlarına tescile, kalan payın davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesi gerekirken davalılar adına tescil nedeni değiştirilecek şekilde iptal - tescil kararı verilmesi de doğru olmamıştır.
Ne var ki, anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, 6100 sayılı Kanun’un geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı Kanun’un 438. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
Öte yandan, karar başlığında ... (TC:....) davacı olup davalı ... diye birinin bulunmadığı halde davalı kısmına ... yazılması, davacı ...’in ise 05.09.2010 tarihinde öldüğü mirasçılarının karar başlığında yer almadığı, sadece mirasçılarından ... (TC:....)’in davalı olarak başlıkta gösterildiği, davacı ... (TC:.... mirasçısı ....ya (TC:... başlıkta yer verilmediği, davalı ...’in de mükerrer yazıldığı anlaşılmış, ancak belirtilen hususlar mahallinde düzeltilebilir maddi hata olarak değerlendirilmiş, yanlışlığa işaret edilmekle yetinilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dahili davacı ... mirasçısı ... ve davalı ...’ın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddine,
Kamu düzeni gereğince re'sen, hükmün (2-b,c,d) bendinin yerinden çıkarılmasına yerine 2-b,c,d bendi olarak;
“Dava konusu Antalya ili, .... ilçesi, .... Mahallesi 276 ve 167 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına, 539 parselde davalı ... adına olan kaydın muris ...’in Alanya Sulh Hukuk Mahkemesinin 26.05.1998 tarih 1998/419 Esas, 336 Karar sayılı veraset ilamında davacıların her birinin miras payı (1/16) oranında iptali ile iptal edilen 1/16’şar payın davacılar ..., ..., ..., ... mirasçıları, ... mirasçıları, ... mirasçıları ve ... mirasçıları adına tesciline, bakiye payın davalılar üzerinde bırakılmasına” ibaresinin yazılmasına,
hükmün (6) numaralı bendinin hükümden çıkarılarak yerine “Alınması gereken 20.535,55 TL karar ilam harcının davalılar .....,.... ve ... mirasçılarından tahsili ile Hazineye irat kaydına” cümlesinin yazılmasına,
Hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz edenlere iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
28.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.