"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1364 E., 2023/703 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul-Kısmen Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/35 E., 2021/311 K.
Taraflar arasındaki muris muvazaasına dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve önceki geri çevirme kararı ile getirtilen evrakla birlikte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının muris babası ...'nun ölmeden önce tüm malvarlığı olan Sakarya ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde kain 108 ada 86, 114 ada 1-177-206-228-234, 121 ada 98, 124 ada 7-170, 126 ada 22, 114 ada 155, 119 ada 7, 123 ada 116 ve 1149 ada 55 parsel sayılı taşınmazlarının tamamını davacının kardeşi ve davalıların murisi ...'ya mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak bedel almaksızın, tapuda gerçek değerlerinden çok düşük bedeller gösterilerek satış suretiyle devrettiğini, ortak muris ...'nin tüm malvarlığını satmaya ihtiyacı olmadığını, davalılar murisi ...'ın da almaya gücü olmadığını, davacının diğer kardeşleri ..., ..., ..., ... ve ...'nin davalılar murisi ... aleyhine aynı taşınmazlar hakkında açtığı muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davasının feragat nedeniyle reddinin kesinleşmesinden sonra, diğer davacılar ve davacı ...'ın başvurusuyla aynı Mahkemenin 2018/48 Esasına kayden açtıkları yargılamanın yenilenmesi davasının reddedildiğini, feragatle reddedilen davayı davacı ...'ın açmadığını, davacı ...'ın hakkından feragat etmediğini ve davanın konusunun farklı olduğunu, davalıların paylaşım, bakım ve satışın gerçek olduğu savunmalarının gerçeğe aykırı olduğunu, devredilen taşınmazların makul sınırda olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmazların davalılar adına tapu kayıtlarının davacının miras payı oranında iptali ile adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesinde özetle; davacının da dahil olduğu murislerinin kardeşleri tarafından aynı sebeple açılan tapu iptali ve tescil davasının ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.01.2015 tarihli ve 2014/177 Esas, 2015/9 Karar sayılı kararıyla feragat nedeniyle reddedilerek kesinleşmesi üzerine, davacı da dahil diğer kardeşler tarafından mirasbırakanları aleyhine aynı konuda açılan yargılamanın iadesi davasının da aynı Mahkemenin 03.04.2018 tarihli ve 2018/48 Esas, 2018/64 Karar sayılı kararıyla reddedilerek kesinleştiğini, eldeki davanın kesin hüküm nedeniyle usulden reddedilmesi gerektiğini, esasa ilişkin olarak davalılar murisi ...'ın ölümünden uzun zaman geçtiğini, davanın kötüniyetli olduğunu, dava konusu satışların davacı tarafından bilindiğini, zamanaşımına uğradığını, bedelin ödendiğine dair belgeleri bulmanın zor olduğunu, tarafların ortak murisleri ...'nin davacının da aralarında olduğu diğer çocuklarına da taşınmazlar vererek paylaşım yaptığını, bu paylaşım karşısında makul bedellerle ...'a yapılan satışların hukuka uygun olduğunu, kök mirasbırakan ...'ye davalıların bakıp gözettiğini, kök muris ...'nin dava konusu devirlerde minnet duygusuyla hareket ettiğini, amacının mal kaçırmak olmadığını, davacının kök muris ...'yi hiç arayıp sormadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalılar murisi ...'ın devirler sırasında ve sonrasında herhangi bir işte çalışmadığı, davalıların da herhangi bir geliri olmadığı, ...'ın taşınmazları satın alabilecek ekonomik gücü bulunmadığı, ortak kök muris ...'nin de taşınmazlarını satmaya ihtiyacı olmadığı, maddi durumunun iyi olduğu, taşınmazların düşük bedellerle ...'a devredildiği, muris ...'nin gerçek iradesinin satış olmadığının özellikle davalı tanığı ...'ın bizzat ... ile konuşmalarından ve keşifteki beyanlarından anlaşıldığı gerekçesiyle 114 ada 1-177-206-228-234, 121 ada 98, 124 ada 7-170, 126 ada 22 ve 108 ada 86 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın kabulüne; 119 ada 7, 123 ada 116 ve 1149 ada 55 parsel sayılı taşınmazların dava dışı üçüncü kişiler adına tescilli olduğu, dava dışı malikler ve davalılar arasında devrin iyi niyetle yapılmadığının ispatlanmadığı, kaldı ki davacının da dava dışı kayıt maliklerini davaya dahil etmediği, dava dilekçesinde belirtilen ve tapu kaydı olmayan 1149 ada 55 parsel sayılı taşınmazın aslında 119 ada 55 parsel sayılı taşınmaz olduğu, ancak davacının 119 ada 55 parsele yönelik talebinin olmadığı gerekçesiyle 114 ada 155, 119 ada 7, 123 ada 116 ve 1149 ada 55 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın reddine, reddedilen kısım bakımından davacının davalılara tarife uyarınca 4.080 TL vekâlet ücreti ödemesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın kesin hüküm nedeniyle reddi gerektiğini, davalılar murisi ...'ın ölene kadar muris babası ...'ye baktığını, ...'nin kendisine bakan ve birlikte yaşadıkları oğlu ...'a duyduğu minnet duygusuyla dava konusu taşınmazları devrettiğini, ...'nin diğer çocuklarının köyde yaşamadıklarını, şehirde mal mülk sahibi olduklarını, bu olgunun davacı ve davalı tanıklarının beyanlarıyla sabit olduğunu, davacının dava konusu devirleri 5-6 yıl önce bildiğini ancak kötüniyetli olarak davasını ...'ın ölümünden sonra açtığını, reddedilen kısım bakımından davalılar lehine maktu vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 1149 ada 55 parsel sayılı taşınmaz haricindeki dava konusu 13 adet taşınmazın ...'ın ölümünden sonra davalı mirasçılarına tapuda intikâl ettiği, muris ...'nin dava konusu olmayan 8 adet taşınmazının ise ...'nin ölümüyle davacının da aralarında bulunduğu mirasçılarına tapuda intikâl ettiği, davacı ...'ın ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/177 Esas, 2015/9 Karar sayılı dava dosyasının tarafı ve feragat eden davacılarından olmadığı, kesin hükme dair itirazın yerinde olmadığı, muris ...'nin yaşlılık aylığı aldığı, eşinin 1992'de öldüğü, kendisinin de 07.04.2014'te öldüğü, köydeki tek çocuğu ...'la çiftçilik ve hayvancılık yaptığı, sağlık anlamında bakıma muhtaç olmadığı, ... ve davalılarla birlikte yaşadığı, birlikte işleyip tasarruf ettikleri, muris ...'nin taşınmazlarını satmaya ihtiyacı olmadığı, ...'ın da alım gücü olmadığı, ...'nin diğer çocuklarıyla sorunu olmadığı, ancak köyde yaşayan oğlunun tarıma devam etmesi ve geçimini sağlaması amacıyla ...'ı diğer çocuklarına göre daha fazla kayırıp kolladığı, temlik dışı 8 adet taşınmaz olsa da ...'a devredilen 13 taşınmazın satış suretiyle devri ve muris ...'nin çok mirasçısı olması ve bakıma ihtiyacı olmaması, devre konu 13 adet taşınmazın sayı ve değerinin fazla olması karşısında dava konusu devirlerin minnetle açıklanamayacağı, dava konusu taşınmazlardan 114 ada 55, 119 ada 7, 123 ada 116 parsel sayılı taşınmazların davalılar tarafından satış suretiyle elden çıkarıldığı ve maliklerinin davalılar olmadığı gerekçesiyle bu parseller yönünden davanın reddinde isabetsizlik olmadığı, reddedilen taşınmazlardan 114 ada 155 parselin değerinin 76.125 TL, 123 ada 116 parselin 73.220 TL olarak tespit edildiği, dava dilekçesindeki 1149 ada 55 parselin tapu kaydının bulunmadığı, 119 ada 7 parselin başında da keşif yapılmayıp değerinin tespit edilmediği ve harçlandırılmadığı, neticeten 114 ada 155 ve 123 ada 116 parsel sayılı taşınmazların keşfen belirlenen ve harçlandırılan toplam değeri üzerinden davacının 1/7 payına düşen ve reddedilen 21.335 TL dava değeri üzerinden karar tarihinde yürürlükte olan tarife uyarınca maktu vekâlet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olmadığı gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçelerindeki gerekçelerini tekrar etmekle Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Dava ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaasına dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369/1, 370 ve 371. maddeleri.
2.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 125. maddesi.
3. Değerlendirme
1.UYAP TAKBİS ekranı üzerinden yapılan sorgulamada; Sakarya ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde kain olup İlk Derece Mahkemesince kabulüne karar verilen dava konusu 108 ada 86, 121 ada 98, 114 ada 1 ve 114 ada 177 parsel sayılı taşınmazlar dava öncesi ve sırasında davalılar adlarına kayıtlı iken, dava sırasında 07.08.2023, 04.10.2023 ve 26.10.2023 tarihli kamulaştırma işlemleriyle davadışı Sakarya Otomotiv ve Metal İhtisas OSB adına tapuya tescil edildikleri anlaşılmıştır.
2.İlk Derece Mahkemesince tapu kayıtlarının iptaline ve davacı adına tesciline karar verilen 108 ada 86, 121 ada 98, 114 ada 1 ve 114 ada 177 parsel sayılı taşınmazların dava açıldıktan sonra el değiştirdiği gözetilerek bu taşınmazların tapu kayıtlarının getirtilmesi, 6100 sayılı Kanun'un 125. maddesi re’sen uygulanarak davacıya seçimlik hakkının sorulması ve buna göre işlem yapılması, kamulaştırma işlemine tabi tutulmaları nedeniyle tapu iptali ve tescil mümkün olmadığı takdirde mülkiyetin tespiti ile yetinilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetli görülmemiş olup davalılar vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile bozma nedenine göre sair yönler incelenmeksizin hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davalılar vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
3.Bozma sebebine göre davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
4.Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara iadesine,
5.Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.