"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1586 E., 2024/1028 K.
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/578 E., 2021/102 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen yargılamanın iadesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairece, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda yargılamanın iadesi talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı, yargılamanın iadesi talep edilen Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Yargılamanın iadesini talep eden ...; Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/539 Esas, 2016/84 Karar sayılı dosyası ile maliki olduğu 120 ada 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazların kıyı-kenar çizgisi içerisinde kalan kısımlarına ilişkin tapu kaydının iptali ile kıyı olarak terkinine karar verildiğini, ancak dava konusu taşınmazlar hakkında aynı hukuki nedene dayalı olarak daha önce kesinleşen Yalova Tapulama Hakimliğinin 1963/226 Esas, 1967/127 Karar sayılı kararının bulunduğunu, bu hususun yargılamanın kesinleşmesinden sonra öğrenilmesi nedeniyle yargılama sırasında öne sürülemediğini, Mahkemece kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığını ileri sürerek Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/539 Esas, 2016/84 Karar sayılı karara ilişkin yargılamanın iadesi talebinin kabulü ile yeniden yapılacak yargılamayla kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Yargılamanın iadesi talep edilen Hazine vekili; yargılamanın iadesi şartlarının oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ, BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ, BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. İlk Derece Mahkemesince; Tapulama Hakimliği tarafından verilen kararın mülkiyete ilişkin olduğu, Mahkemece verilen ve yargılamanın yenilenmesinin talep edildiği kararın ise 3621 sayılı Kanun'a dayalı olarak açıldığı, dava konusunun farklı bir sebebe dayandığı, bu durumda ilk verilen kararın kesin hüküm oluşturmayacağı, yargılamanın iadesi şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşı süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesince; dava konusu taşınmazların 331 parsel sayılı taşınmazın ifrazıyla oluştuğu, 331 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının ise Hazinenin de taraf olduğu Yalova Tapulama Hakimliğinin 1963/226 Esas, 1967/127 Karar sayılı ilamıyla oluştuğu, Hazinenin de taraf olduğu Mahkeme kararı ile özel mülkiyete elverişli olduğu belirtilerek kişiler adına tescile karar verilen taşınmaz yönüyle taşınmazın özel mülkiyete tabi olduğu yönünde kesin hüküm bulunduğu gerekçesiyle yargılamanın iadesini talep edenin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılmasına, yeniden hüküm kurulmak suretiyle yargılamanın iadesi talebinin kabulü ile Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/539 Esas, 2016/84 Karar sayılı kararının iptaline karar verilmiştir. Karara karşı süresi içinde yargılamanın iadesi talep edilen Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
3. Dairenin 04.07.2023 tarihli ve 2022/7057 Esas, 2023/3908 Karar sayılı kararı ile; yargılamanın iadesini isteyen ...tarafından herhangi bir harç yatırılmadığı, bu hususun gözardı edildiğine değinilerek dava konusu taşınmazlardaki çekişmeli kısmın değerlerinin yargılamanın iadesi talebinde bulunulduğu tarih itibariyle belirlenmesi, bu değer üzerinden harç alınması, ondan sonra davanın esasına girilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yasal gereklilikler yerine getirilmeden yazılı şekilde karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
4. Bölge Adliye Mahkemesinin 29.05.2024 tarihli ve 2023/1586 Esas, 2024/1028 Karar sayılı kararıyla; bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde, bozma kararında belirtilen harçların yatırıldığı, dava konusu taşınmazların 331 parsel sayılı taşınmazın ifrazıyla, 331 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının ise Hazinenin de tarafı olduğu Yalova Tapulama Hakimliğinin 963/226 Esas, 967/127 Karar sayılı ilamıyla oluştuğu, Hazinenin de taraf bulunduğu Mahkeme kararı ile özel mülkiyete elverişli olduğu belirtilerek kişiler adına tescile karar verilen taşınmaz bakımından özel mülkiyete tabi olduğu yönünde kesin hüküm bulunduğu gerekçesiyle yargılamanın iadesi talebinin kabulü ile Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/539 Esas, 2016/84 Karar sayılı kesinleşmiş kararının iptaline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde yargılamanın iadesi talep edilen Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Yargılamanın iadesi talep edilen Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme ile deliller değerlendirilmeden karar verildiğini, Tapulama Mahkemesinde görülen davada kıyı-kenar araştırması yapılmadığını, kesin hüküm teşkil etmeyeceğini, davalarının konularının aynı olmadığını bildirerek ve önceki beyanlarını tekrarla Mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 374 ve 375. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillere göre; dava konusu taşınmazların geldi kaydı olan 331 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında Hazine adına tespit edildiği, Hazine aleyhine açılan kadastro tespitine itiraz davası neticesinde Yalova Tapulama Hakimliğinin 1963/226 Esas, 1967/127 Karar sayılı kararı ile davanın kabulü ile taşınmazın ... ve ... adına tesciline karar verildiği, bu kapsamda 331 parsel sayılı taşınmazın anılan kişiler adına 1/2'şer paylarla hükmen tescil edildiği, bilahare yapılan satışlar ve ifraz işlemleri sonucu dava konusu 120 ada 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazların oluştuğu anlaşılmaktadır.
2. Somut olayda; Bölge Adliye Mahkemesince, dava konusu taşınmazın Tapulama Hakimliğinin 963/226 Esas, 967/127 Karar sayılı ilamıyla oluştuğu, özel mülkiyete tabi olduğu yönünde kesin hüküm bulunduğu gerekçesiyle yargılamanın iadesi talebinin kabulüne karar verilmiş ise de verilen karar dosya kapsamına uygun bulunmamaktadır. Şöyle ki, 331 parsel sayılı taşınmazın Hazine adına tespiti üzerine şahıslar tarafından açılan kadastro tespitine itiraz davasında Yalova Tapulama Hakimliğinin 1963/226 Esas, 1967/127 Karar sayılı kararı ile taşınmazın tapu kaydı kapsamında kaldığı ve ormana tecavüzün bulunmadığından bahisle davanın kabulüne karar verildiği (bu hususun dosya kapsamından ve Dairece incelemesi yapılan kök 331 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucu oluşan bir kısım parsellere ilişkin dava dosyalarından anlaşıldığı), yargılamanın iadesine konu Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/539 Esas, 2016/84 Karar sayılı dava dosyasında ise Hazine tarafından çekişmeli taşınmazların bir kısmının kıyı-kenar çizgisi içerisinde kaldığı iddiasına dayalı tapu kaydının iptali istemi ile dava açıldığı, yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ilişkin verilen kararın Yargıtay 8. Hukuk Dairesince onandığı, 23.09.2020 tarihinde kararın kesinleştiği, buna göre her iki davada hukuki sebeplerin farklı olduğu, Yalova Tapulama Hakimliğinin 1963/226 Esas, 1967/127 Karar sayılı kararının Yalova 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/539 Esas, 2016/84 Karar sayılı dosyası bakımından kesin hüküm teşkil etmeyeceği, kanunda belirtilen yargılamanın iadesi şartlarının oluştuğundan söz edilemeyeceği açıktır.
3. Hal böyle olunca; yargılamanın iadesine ilişkin davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yargılamanın iadesi talep edilen Hazine vekilinin temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.