"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/396 E., 2023/562 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/588 E., 2022/156 K.
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteğinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Ankara ili, .... ilçesi, .... Mahallesinde kain .... ada 2 (yeni 5) parsel sayılı, imar planında “park ve spor alanı” olan 130.071,00 m2 yüz ölçümlü taşınmazdaki 73,00 m2’lik kısmın davacı adına olduğunu, 1/5000 ölçekli .... Doğu-Batı Yakası Revizyon Nazım İmar Planındaki “Bedelsiz Terk” koşuluna bağlı plan notu gereğince verilen “Akitsiz İşlemlerde Tescil İstem Belgesine” istinaden yapılan bedelsiz terk işlemi ile anılan kısmın davalı ... lehine bedelsiz olarak kamuya terk edildiğini, plan notunda belirtilen “bedelsiz terk” koşulunun idari yargı kararıyla iptal edildiğini, yapılan bedelsiz terk işleminin “illetten yoksun” hale gelmesi sebebiyle davalı adına oluşan tescilin yolsuz olduğunu, dava konusu taşınmazdaki diğer paydaşlar tarafından açılan aynı nitelikteki davalarda verilen kararların da eldeki davada “kesin delil” niteliğinde olduğunu ileri sürerek dava konusu 27793 ada 2 (yeni 5) parsel sayılı taşınmazdaki 73,00 m2 payın yeniden ihya edilerek davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu 27793 ada 2 sayılı parselin kamu ortaklık paylarından oluşmakta olup 26.501,30 m2 yüz ölçümlü olduğunu, taşınmazın geldisi olan 27793 ada 2 parselde davacı adına kayıtlı 73/130071 payın davacı tarafından bedelsiz olarak kamuya terk edildiğini, davada idari yargının görevli olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; Ankara 17. İdare Mahkemesince 81154/12 nolu parselasyon planı ile dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğindeki “tüm konut alanlarında parselasyon planıyla çıkacak kamulaştırma miktarının bedelsiz terk edilmesi halinde inşaat yoğunluğunun artırılması” şeklindeki 12 nolu plan notunun iptal edilmesi ile 2.00 emsal olarak uygulanan 27804 ada 5 parseldeki imar koşullarını da etkileyeceği, 12 nolu plan notunun iptal edildiğinden, artık o taşınmaza ilişkin E:2.00 yapılaşma koşulu değil E:1.80 yapılaşma koşulu geçerli olacağı, 73 m2'lik bedelsiz terk tescilinin dayanağı hukuken ortadan kaldırıldığından tescil kaydının da yolsuz olduğu gerekçesiyle ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; eldeki davada idari yargının görevli olduğunu, davanın süresinde açılmadığını, terk işleminin yapıldığı tarihte plan notunun yürürlükte bulunduğunu, dava konusu işlem karşılığında davacının 0.20. emsal inşaat hakkını kullanarak konut yaptığını, iptal kararının terk işlemi yapılmayan taşınmazlara uygulanabileceğini, bedelsiz terk evrakında işlemin plan notuna istinaden yapıldığına dair bir bilgi bulunmadığını, eksik inceleme ile karar verildiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; davalının payı edinim nedenini oluşturan 12 sayılı plan notunun idari yargı kararıyla iptal edildiği, davalının payı kazanımının yasal dayanağının ortadan kalktığı ve tescilin yolsuz olduğu gerekçesi ile davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-b-1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesindeki itirazlarını tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Mülkiyet hakkı" kenar başlıklı 35. maddesi; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 1025. maddesi; 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 35. maddesi.
3. Değerlendirme
Somut olayda; Çankaya Tapu Müdürlüğünün müzekkere cevabına göre imar uygulaması ile oluşturulan ve “park ve spor alanı” olarak tanımlanan 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 81154/8 nolu parselasyon planı ile 27793 ada 3 parsele; 81154/10 sayılı parselasyon planı ile de 27793 ada 4 parsele gittiği ve 81154/10 nolu parselasyon planı ile de kamu adına terkin edilen payların şahıs paylarından ayrılması amacı ile 81154/12 nolu parselasyon planı kapsamında şahıs paylarının 27793 ada 5 parsele şuyulandırıldığı, idari yargıda açılan davalar sonucunda Ankara Büyükşehir Belediye Encümenince onaylanan 81154/12 nolu parselasyon planı ile dayanağı Dikmen Doğu Yakası 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planındaki "tüm konut alanlarında parselasyon planıyla çıkacak kamulaştırma miktarının bedelsiz terk edilmesi halinde inşaat yoğunluğunun artırılmasına" ilişkin 12 nolu plan notunun şehircilik ve planlama ilkelerine aykırı olduğu ve dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesi ile işlemin iptaline karar verildiği, kararların Danıştay 6. Dairece onandığı, bunun üzerine 81154/13 nolu parselasyon planı ile 27793 ada 4 ve 5 parsellerin 27793 ada 6, 7 ve 8 parsellere şuyulandırıldığı, işlemin dayanağının 23.08.2000 tarihinde düzenlenen tescil istem belgesi olduğu, bu belgede davacının, 27793 ada 2 parseldeki 73/130071 payının tamamını 81154 nolu plan gereğince bedelsiz olarak kamuya terk ettiğini beyan ettiği anlaşılmaktadır.
İlk Derece Mahkemesince bedelsiz terke ilişkin tescilin dayanağını oluşturan parselasyon planının hukuken ortadan kaldırıldığı ve tescil kaydının yolsuz hale geldiği gerekçesiyle ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmak için yeterli olduğunu söyleyebilme imkanı bulunmamaktadır.
Şöyle ki; 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazın imar işlemine ilişkin bilgi ve belgeler dosyaya getirtilmeden, Çankaya Tapu Müdürlüğünün müzekkere cevabındaki açıklamalara göre oluşturulan bilirkişi raporuna göre karar verilmiş, 81154/12 nolu parselasyon planı ve bu parselasyon işlemine ilişkin kayıtlar ile şuyulandırma öncesini de içerir şekilde tedavüllü tapu kayıtları getirtilmeden değerlendirme yapılmış; öte yandan, davalı Belediyenin 13.04.2022 tarih ve 757 sayılı kararı ile 11.10.2021 tarih ve 2040 sayılı plan notu ilavesine ilişkin Meclis kararları getirtilip bu kararların idari yargı yerinde iptal edilip edilmediği ve 2040 sayılı plan notunun dava konusu 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazı kapsayıp kapsamadığı belirlenmeden sonuca gidilmiştir.
Hal böyle olunca; öncelikle, 27793 ada 2 parsel sayılı taşınmazın tüm geldi ve gitti kayıtları denetlenebilir biçimde tapu kütük sayfaları ile dayanakları olan tüm belgelerin (imar işlemlerine ilişkin tüm belgelerin, Belediye Encümen kararları ve şuyulandırma cetvelleri, vd. belgelerin) getirtilmesi, hangi işlemlerin idari yargı kararıyla iptal edildiğinin açıklığa kavuşturulması, çekişmeli taşınmazın imar durumlarının ve davacının emsal artışından yararlanıp yararlanmadığının açıkça ortaya konulması, en son sicil kayıtları getirtilerek imar uygulaması suretiyle oluşturulmuş iseler dayanak imar uygulamasının geçerliliğini koruyup korumadığı ve dava konusu taşınmazın davalı Belediyenin 13.04.2022 tarih ve 757 sayılı kararı ile 11.10.2021 tarih ve 2040 sayılı plan notu kapsamında kalıp kalmadığı saptanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, noksan soruşturmayla yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.