"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/403 E., 2024/252 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; mirasbırakanları ...’ın maliki olduğu 6 parsel sayılı taşınmazdaki 18 nolu bağımsız bölümün davalılardan ...’a satış suretiyle temlik edildiğini, temlikin mirasbırakanın ruh ve akıl sağlığı yerinde değil iken gerçekleştirildiğini, ayrıca temlikin davalı ...’e kazandırma ve mirasçılardan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı olarak gerçekleştirildiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile lehlerine miras şirketi adına tescile karar verilmesini istemişler; Dairenin bozma kararından sonra atanan tereke temsilcisi davayı takip etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; iddiaların doğru olmadığını, temlikin gerçek satış olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 11.02.2010 tarih ve 2007/358 Esas, 2010/48 Karar sayılı kararı ile; çekişme konusu bağımsız bölümün muvazaalı olarak temlik edildiğinin kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA KARARLARI VE SONRASINDAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Yukarıda belirtilen karara karşı süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Bozma Kararı
Dairenin 17.01.2011 tarih ve 2010/13227 Esas, 2011/234 Karar sayılı kararı ile; somut olayda elbirliği halinde mülkiyet söz konusu olup dava dışı ortak bulunduğu, bu nedenle davaya katılmayan ortak Musa’nın olurunun alınması ya da miras şirketine MK'nın 640. maddesi uyarınca atanacak temsilci aracılığı ile davanın sürdürülmesi gerekirken, davanın görülebilirlik koşulu gözardı edilerek yazılı olduğu üzere davanın esası hakkında hüküm kurulmuş olması gerekçesiyle karar bozulmuştur.
C. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 24.12.2021 tarih ve 2011/131 Esas, 2021/875 Karar sayılı kararı ile; mirasbırakanın vekaletname tarihinde hukuki işlem ehliyetinin olduğu, muvazaa iddiasının da ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D. İkinci Bozma Kararı
Dairece 09.11.2022 tarih ve 2022/5440 Esas 2022/7361 Karar sayılı karar ile; eldeki davada Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulunun 07.07.2021 tarihli raporu ile mirasbırakanın vekaletname tarihinde fiil ehliyetini haiz olduğu ancak satış tarihinde fiil ehliyetini haiz olmadığının tespit edildiği, bu tespit doğrultusunda mirasbırakanın satış tarihinde ehliyetsiz olduğu anlaşıldığına göre davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtilerek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
E. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, Dairenin 09.11.2022 tarih ve 2022/5440 Esas 2022/7361 Karar sayılı bozma kararında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuran
Yukarıda belirtilen karara karşı süresi içinde davalı ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davalının taşınmazı bedelini ödeyerek satın aldığını, iyi niyetli olduğunu, taşınmazın diğer davalı ...'in kullanımında olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığını, Adli Tıp Kurumu tarafından hazırlanan raporda murisin vekaletname tarihi olan 29.03.2007 tarihinde fiil ehliyetini haiz olup satış tarihi olan 04.04.2007 tarihi itibariyle ehliyetsiz olduğunun tespit edilmesine karşın aradaki kısa sürede bu kaybın nedeninin ortaya konulmadığını, dava konusu taşınmazın dava tarihi itibariyle davalı Özgür adına kayıtlı olmasına karşılık diğer davalı ... açısından da davanın kabulüne karar verildiğini belirterek Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ile tüm mirasçılar adına tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 125/1. maddesi, "Davanın açılmasından sonra, davalı taraf, dava konusunu üçüncü bir kişiye devrederse, davacı aşağıdaki yetkilerden birini kullanabilir:
a) İsterse, devreden tarafla olan davasından vazgeçerek, dava konusunu devralmış olan kişiye karşı davaya devam eder. Bu takdirde davacı davayı kazanırsa, dava konusunu devreden ve devralan yargılama giderlerinden müteselsilen sorumlu olur.
b) İsterse, davasını devreden taraf hakkında tazminat davasına dönüştürür." hükmünü içermektedir.
2.Anılan düzenleme, kendiliğinden (re'sen) gözetilmesi zorunlu bir usul kuralı olup Mahkemece davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceği sorulmalı ve sonucuna göre işlem yapılmalıdır.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; mirasbırakan ...’ın 29.03.2007 tarihinde vekil tayin ettiği dava dışı Nilgün aracılığıyla 04.04.2007 tarihinde 3427 ada 6 parseldeki dava konusu 18 no.lu bağımsız bölümünü davalı ...’a, dava dışı 3 no.lu bağımsız bölümünü dava dışı Halef’e satış suretiyle temlik ettiği, mirasbırakanın 06.04.2007 tarihinde öldüğü, geride mirasçıları olarak çocuklar davacılar ile dava dışı Musa’nın kaldığı, Adli Tıp Kurumu 4. İhtisas Kurulunun yargılama sürecinde alınan 07.07.2021 tarihli raporu ile mirasbırakanın vekaletname tarihinde fiil ehliyetini haiz olduğu ancak satış tarihinde fiil ehliyetini haiz olmadığı belirlenmiştir.
2.Öte yandan, Muratpaşa Tapu Müdürlüğünün dosya içerisinde mevcut 08.03.2024 tarihli yazısı ekindeki tapu kaydından, dava konusu 18 no.lu bağımsız bölümün kayıt malikinin dava dışı Özlem Başalak olduğu, edinme sebebinin ise 05.12.2022 tarih 66888 yevmiye nolu satış işlemi olarak belirtildiği görülmektedir.
3. Hal böyle olunca; Mahkemece re'sen nazara alınması gereken 6100 sayılı HMK’nın 125/1. maddesi gereğince işlem yapılmaması isabetsiz olup bu şekilde eksik inceleme ve araştırma ile karar verilemez. O halde; Mahkemece dava konusu taşınmazın güncel tapu kayıtları ve dayanak tüm belgeleri (resmi akit vs.) dosya arasına alınmalı, dava konusu bağımsız bölümün yargılama sırasında dava dışı üçüncü kişiye devredildiği gözetilerek HMK'nın 125. maddesi hükmü uyarınca davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceği sorulmalı, bu yöndeki usuli eksiklik giderildikten sonra işin esası hakkında karar verilmelidir.
Mahkemece değinilen husus göz ardı edilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin temyiz itirazının değinilen yönden kabulü ile hükmün, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalıya iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
07.11.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.