"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/258 E., 2024/442 K.
Taraflar arasında görülen tapusuz taşınmazın tescili davasında mahkemece bozmaya uyularak verilen karar davacı vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; Bitlis ili, Merkez ilçesi, ... (...) Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan çekişmeli taşınmazı 05.09.1985 tarihli senetle ...'ten satın aldığını, öncesinde anılan kişinin, satın aldıktan sonra da kendisinin uzun yıllardır taşınmazda zilyet olduğunu ileri sürerek taşınmazın adına tescilini istemiştir.
Asli müdahil; çekişmeli taşınmazın 40 yılı aşkın süredir babasının ve ondan sonra da kendisinin zilyetliğinde olduğunu belirterek taşınmazın adına tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili; zilyetlikle mülk edinme şartlarının davacı lehine oluşmadığını belirtip taşınmazın TMK'nın 713/6. maddesi gereği Hazine adına tescilini talep ederek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.05.2015 tarihli ve 2013/126 Esas, 2015/206 Karar sayılı kararıyla; davacının çekişmeli taşınmazı satın aldığına dair resmi satış sözleşmesi sunmadığı, ayrıca bilirkişi raporlarında taşınmazın arsa vasfında olduğunun belirtildiği, taşınmaz üzerinde herhangi bir tarımsal faaliyetin olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 17.09.2020 tarihli ve 2016/16323 Esas, 2020/3124 Karar sayılı kararıyla; "...Bitlis Belediye Başkanlığının davaya dahil edilmesi, TMK'nın 713/4-5. maddeleri gereğince gerekli yerel ve gazete ilanlarının yapılması, komşu taşınmaz kayıtlarının getirtilmesi, taşınmazın imar planı içinde bulunup bulunmadığının araştırılması, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının getirtilmesi, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişi, 3 kişilik ziraat bilirkişi heyeti ile birlikte yeniden keşif yapılması, taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği hususlarının açıklığa kavuşturulması ve denetime elverişi bilirkişi raporlarının alınması gerektiği..." gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Bitlis Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.07.2021 tarihli ve 2021/142 Esas, 2021/340 Karar sayılı kararıyla; tüm dosya kapsamından, dava konusu taşınmaz üzerinde Karayolları Genel Müdürlüğüne tahsis edilen şantiye sahası bulunduğu, taşınmaz üzerinde herhangi bir tarımsal faaliyet olmadığı, davacının komisyoncu/iş takipçisi olarak tapu almayı vadettiği, malik sıfatı ile zilyetliğinin olmadığının anlaşıldığı, Kanun'da aranan şartların davacı lehine gerçekleşmediği, davacının iddiasını ispatlayamadığı; asli müdahilin de harcını yatırmayıp usulüne uygun talepte bulunmadığı, ayrıca elbirliği mülkiyeti hükümlerine göre talepte bulunmadığı gerekçesiyle davacının davasının reddine, asli müdahilin ve Hazinenin tescil talebinin reddine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin 12.07.2021 tarihli ve 2021/142 Esas, 2021/340 Karar sayılı kararına karşı davacı vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 19.12.2023 tarihli ve 2022/898 Esas, 2023/7587 Karar sayılı kararıyla; davacı yönünden davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, Mahkemece Hazinenin tescil talebi yönünden Anayasa'nın ve HMK'nın aradığı anlamda herhangi bir gerekçe oluşturulmadan reddine karar verildiği, kararda varılan sonuca ilişkin hiçbir açıklamanın yer almadığının görüldüğü, bu nedenle Hazinenin tescil talebi yönünden gerekçe içeren bir karar verilmesi gerektiği belirtilerek karar bozulmuştur.
D. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Mahkemenin 2021/650 Esas sayılı dosyasının aynı taşınmaza yönelik tescil talebi içerdiği ve eldeki davanın bu dosyada bekletici mesele yapıldığı, anılan dosyada Hazinenin de tescil talebi bulunduğu, davacının Mahkemenin 2021/650 Esas sayılı dosyasında yer alan davacıların komisyoncu/iş takipçisi olup malik sıfatı ile zilyetliğinin bulunmadığı, bilirkişi raporları ile taşınmazın tarım arazisi olarak kullanılmadığının belirtildiği, bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen yerin Karayolları kamulaştırma sınırları içerisinde kaldığı, (B) harfi ile gösterilen yerin ise tescil dışı alanda bulunmakla birlikte taşınmaz üzerinde yapıların yer aldığı, Mahkemenin 2021/650 Esas sayılı dosyasında malik sıfatıyla zilyet olduğunu iddia edenler yönünden davanın açıldığı, Hazinenin talebinin bu dosyada da değerlendirilebileceği gerekçesiyle davacının, asli müdahilin ve Hazinenin tescil talepleri yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; kararın usul ve yasaya aykırı olup gerekçesiz olduğunu, bilirkişi raporlarına itiraz süresi dahi dolmadan karar verildiğini, davacının zilyetliğinin sözleşme, tanık beyanları ve diğer resmi evraklar ile ispat edildiğini, davacı lehine tescil şartlarının oluştuğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; Hazinenin tescil talebinin reddedilmesi yönünden kararın gerekçesiz olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, tespit harici bırakılan taşınmazın tescili isteğine ilişkindir.
1. 1958 yılında Bitlis ili, Merkez ilçesi, ... köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında çekişmeli taşınmaz bölümünün "taşlık ve kıraç" olarak tescil harici bırakıldığı anlaşılmaktadır.
2.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla uygulanması gereken 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3.Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekili ve davalı ... vekilinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekili ve davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin “j” bendi gereğince temyiz eden davalı ... harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Bitlis 1. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
6100 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440/III-1. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
17.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.