"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 4. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/654 E., 2022/334 K.
Taraflar arasındaki çocukla kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile davalı baba ile çocuk arasında boşanma kararı ile kurulan kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesine karar verilmiştir.
Kararın davalı baba vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı anne vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı anne vekili dava ve cevaba cevap dilekçesinde; tarafların boşandığını, boşanma kararı ile ortak çocuğun velâyetinin anneye verildiğini, babanın annenin evlendiği kişi ve çocukla yurt dışına taşınacağını öğrendiğinde velâyetin değiştirilmesi için dava açtığını, davanın reddedildiğini, babanın çocuğa psikolojik şiddet ve baskı uyguladığını, agresif davrandığını, çocuğa anneyi kötülediğini, çocuk baba yanındayken babanın annenin ailesi ile çocuğu görüştürmediğini, anne ve çocuğun Hollanda'da yaşayacak olması nedeniyle mevcut kişisel ilişkinin uygulanmasına imkân bulunmadığını iddia ederek baba ile çocuk arasında noel ve yaz tatilinde olacak şekilde kişisel ilişki kurulmasını talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı baba vekili cevap ve ikinci cevap dilekçesinde; tarafların davacının sadakatsizliği nedeniyle boşandığını, annenin çocuğu yurt dışına götürmesinin çocuğun yararına uygun olmayacağını, annenin Hollanda'da sadece noel ve yaz tatili bulunduğu iddiasının araştırılması gerektiğini, annenin çocuğu ihmal ettiğini, uzun sürelerle babaya bırakıp yurt dışına gittiğini, çocuğun babaanne ve babanın eşi ile de kişisel ilişki kurmasına hükmedilmesi gerektiğini, yol, pasaport ve vize masraflarının anne tarafından karşılanması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; taraf beyanları ve dosya içeriğinden tarafların ayrı ülkelerde yaşayacağı, çocuğun da velâyet hakkına sahip anne ile birlikte Hollanda'da yaşamını devam ettireceği, bu durumda tarafların aynı ülkede bulunduğu vakıasına dayalı olarak kurulan kişisel ilişkinin uygulanmasının çok zor olacağı, yol uzunluğu dikkate alındığında çocuk açısından da türlü zorluklar doğuracağı, eğitimini aksatacağı, taraflar açısından yol giderlerinin katlanılmaz hal alacağı gerekçesi ile davanın kabulü ile tarafların aynı ülke ve fakat farklı şehirde oturmaları, tarafların aynı şehirde oturmaları ve ayrı ülkelerde oturmaları durumlarına göre kararda belirtilen zamanlarda kişisel ilişki tesisine, çocuğun kişisel ilişki tesis edilmeyen günlerde baba ile görüntülü görüşmesine ve yol giderlerinin tarafların ayrı ülkelerde oturmaları halinde ortak karşılanacağına hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı baba vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı baba vekili istinaf dilekçesinde özetle; tarafların ayrı ülkelerde yaşayacağının bilindiğini, bu durumda baba ile çocuk arasında kurulan kişisel ilişki süresinin az olduğunu, çocuğun da babayla daha çok zaman geçirmek istediğini, yol masraflarının ortak karşılanmasının doğru olmadığını, davalı tanıklarının beyanının dikkate alınmadığını, baba aleyhine vekâlet ücretine hükmedilmesinin yerinde olmadığını, çocuğun babaannesi ve babanın eşiyle de kişisel ilişki kurmasına hükmedilmesi gerektiğini beyanla kararın kaldırılarak ve talepleri doğrultusunda hüküm kurulmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; boşanma kararındaki terditli kişisel ilişki tesisi hükmünün usul ve kanun ile Yargıtay içtihatlarına aykırı olduğu, davanın kısmen kabulü yerinde ise de yaşa göre terditli düzenleme ile infazı ve denetimi mümkün olmayan şekilde görüntülü görüşme hükmü kurulmasının doğru olmadığı, günümüzdeki teknolojik gelişmeler, ulaşım kolaylığı, yasal mevzuat, uluslararası sözleşmeler, Yargıtay içtihatları, tarafların ekonomik sosyal durumları ile çocuğun yüksek yararı ilkesi gereğince çocuk ile baba arasında, ayda iki hafta sonu, dini bayramlar, noel tatili, yarıyıl tatilleri, yaz tatillerinde yatılı kalacak şekilde yeniden kişisel ilişki tesisinin uygun olduğu, babanın davada taraf olmayan, usulüne uygun açılmış bir davası bulunmayan babaanne ve eşiyle de kişisel ilişki tesisi talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği ve yargılama giderleri yönünden hükümde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile; davalı babanın istinaf taleplerinin kısmen kabulü ile davanın kabulüne, çocukla baba arasındaki boşanma ilâmıyla kurulan kişisel ilişkinin kaldırılmasına, çocukla baba arasında, her ayın birinci ve üçüncü hafta sonu cuma günü saat 18.00'den pazar günü saat 17.00'ye kadar, dini bayramların ikinci günü saat 10.00'dan üçüncü günü saat 17.00'ye kadar, her yıl noel tatilinin birinci günü saat 10.00'dan son günü saat 17.00'ye kadar, her yıl yarıyıl tatilinin birinci haftası pazartesi günü saat 10.00'dan aynı hafta sonu pazar günü saat 17.00'ye kadar, her yıl ağustos ayının birinci günü saat 10.00'dan otuz birinci günü saat 17.00'ye kadar tedbiren ve nihai olarak kişisel ilişki tesisine ve yol masraflarının taraflarca ortak karşılanmasına; babanın davada taraf olmayan babaanne ve yeni eşiyle çocuk arasında kişisel ilişki tesisi talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı anne vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı anne vekili temyiz dilekçesinde özetle; infazı mümkün olmayan kişisel ilişki tesis edildiğini, çocuğun yurt dışında yaşadığını, belirlenen günlerde anne tarafından Türkiye'ye getirilmesinin mümkün olmadığını, kararda çocuğun mu Türkiye'ye geleceği yoksa babanın mı yurtdışına gideceğinin belirtilmediğini, aradaki mesafe düşünüldüğünde sürenin çok olduğunu, uçak biletlerinin davacının karşılayamayacağı kadar pahalı olduğunu belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çocuk ile baba arasında mevcut olan kişisel ilişkinin Bölge Adliye Mahkemesi kararında belirtildiği şekliyle yeniden düzenlenmesinin çocuğun yüksek yararına ve dosya kapsamına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 182 nci, 323 üncü ve 324 üncü maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 3 üncü maddesi, 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası, 12 nci maddesi. Çocuk Haklarının Kullanılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Taraflar arasındaki boşanma kararında velâyeti anneye verilen ortak çocuk ile baba arasında her ayın birinci ve üçüncü cuma günü saat 18.00 ile pazar günü saat 18.00 arasında, tek sayı ile biten yıllarda kurban bayramının arife günü saat 13.00 ile bayramın son günü saat 18.00 arasında, çift sayı ile biten yıllarda ... bayramının arife günü saat 13.00 ile son günü saat 18.00 arasında, her yıl yarıyıl tatilinin birinci günü saat 10.00 ile yedinci günü saat 18.00 arasında, çocuk 10 yaşına gelene kadar ağustos ayının birinci günü saat 10.00 ile onbeşinci günü saat 18.00 arasında ve çocuk 10 yaşını doldurduktan sonra ağustos ayı boyunca kişisel ilişki kurulmasına hükmedilmiştir. Somut uyuşmazlıkta, davacı anne kendisi ve ortak çocuk ...'nın Hollanda'da, davalı babanın ise Türkiye'de yaşayacağının göz önünde bulundurularak boşanma kararındaki kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince annenin davasının kabulü ile tarafların aynı ülke ve fakat farklı şehirde oturmaları, tarafların aynı şehirde oturmaları ve ayrı ülkelerde oturmaları durumlarına göre kararda belirtilen zamanlarda kişisel ilişki tesisine ve çocuğun kişisel ilişki tesis edilmeyen günlerde baba ile görüntülü görüşmesine karar verilmiş, yol giderlerinin ayrı ülkelerde oturmaları halinde ortak karşılanacağına hükmedilmiştir. Karara karşı davalı baba tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeni hüküm tesis edilmek suretiyle davanın kabulüne ve davalı baba ile tarafların ortak çocuğu ... arasında her ayın birinci ve üçüncü hafta sonu cuma günü saat 18.00'den pazar günü saat 17.00'ye kadar, dini bayramların ikinci günü saat 10.00'dan üçüncü günü saat 17.00'ye kadar, her yıl noel tatilinin birinci günü saat 10.00'dan son günü saat 17.00'ye kadar, her yıl yarıyıl tatilinin birinci haftası pazartesi günü saat 10.00'dan aynı hafta sonu pazar günü saat 17.00'ye kadar, her yıl ağustos ayının birinci günü saat 10.00'dan otuz birinci günü saat 17.00'ye kadar tedbiren ve nihai olarak kişisel ilişki kurulmasına ve yol masraflarının taraflarca ortak karşılanmasına karar verilmiş, hüküm davacı anne tarafından temyiz edilmiştir.
2.Ortak çocuk ile babanın farklı ülkelerde yaşayacak olmaları dikkate alındığında baba ile çocuk arasında kurulan kişisel ilişkinin süresi fazladır. Bölge Adliye Mahkemesince tarafların ortak çocuğu ile davalı baba arasında daha uygun süreli kişisel ilişki kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru bulunmamış, bozmayı gerektirmiştir.
3.Dava, baba ile çocuk arasında boşanma kararı ile tesis edilen kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi davası olup kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi talebi hakkında karar verilmekle yetinilmesi gerekirken, davanın eki niteliğinde olmadığı gibi infazı da kabil olmayan yol masrafları talebi hakkında karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda 2. ve 3. bentlerde gösterilen sebeplerle BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.