"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3007 E., 2022/2581 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Denizli 5. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/293 E., 2022/527 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı kadın vekili dava ve cevaba cevap dilekçesinde özetle; evlilik birliğinin erkeğin kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını iddia ederek tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedeniyle boşanmalarına ve kadın lehine boşanmanın fer'îlerine hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı kadın, 26.07.2022 tarihli dilekçe sunarak ekte sunulan protokol gereği davadan feragat ettiğini bildirmiştir. Dilekçe ekindeki protokolde, tarafların anlaşmalı boşanma protokolü imzaladıkları, protokolün mahkemeye sunulmasıyla işbu davadan feragat etmeyi kabul ve taahhüt ettikleri, davacı kadının başka bir ülkeye gidiş masraflarının erkek tarafından karşılanacağı ve tarafların boşanma ve fer'îlerine ilişkin taleplerden feragat ile birlikte birbirlerini ibra ettikleri belirtilmektedir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap ve ikinci cevap dilekçesinde özetle; evlilik birliğinin kadının kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını iddia ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı kadının davasından feragat ettiği, akabinde feragatin geçersiz olduğunu belirtip yargılamaya devam edilmesini talep etmişse de feragatten feragatin mümkün olmayacağı gerekçesiyle; davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; feragat beyanının baskı ve hile ile alındığını, şarta bağlı olup geçersiz olduğunu, mahkemenin feragat ekindeki anlaşma protokolü uyarınca tarafları duruşmaya çağırıp protokol içeriğini onaylayıp onaylamadıklarını sorması gerekirken buna uyulmadığını, vekille temsil edilen davacının yaptığı işlem için vekile haber verilmemesinin kadının kandırıldığını ispatladığını belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle, davacı kadın vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar edip erkeğin açtığı derdest boşanma davası bulunduğunu belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadının geçerli bir feragat beyanının bulunup bulunmadığı ve davanın feragat nedeniyle reddedilmesinin ... olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 307 nci, 308 ..., 309 uncu ve 310 uncu maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
Davadan feragat, 6100 sayılı Kanun'un 307 nci maddesinde, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi olarak tanımlanmıştır. Hiç kimse kendi lehine olan bir davayı açmaya zorlanamayacağı gibi, davacı da açmış olduğu bir davayı sonuna kadar takip etmeye zorlanamaz. 6100 sayılı Kanun'un 310 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre, davacı hüküm kesinleşinceye kadar her zaman davasından feragat edilebilir. Usul hukuku kavramı olarak feragatin açık, kesin ve koşulsuz olması kanun gereğidir. 6100 sayılı Kanun'un 309 uncu maddesinin dördüncü fıkrası; “ Feragat ve kabul, kayıtsız ve şartsız olmalıdır” hükmünü amirdir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı kadın dosyaya 26.07.2022 havale tarihli dilekçe sunarak dilekçe ekinde sunulan protokol gereği davasından feragat ettiğini bildirmiştir. Dilekçe ekindeki protokolde, tarafların anlaşmalı boşanma protokolü imzaladıkları, protokolün mahkemeye sunulmasıyla işbu davadan feragat etmeyi kabul ve taahhüt ettikleri, kadının yurt dışına çıkacağı ve gidiş masraflarının erkek tarafından karşılanacağı ve tarafların boşanma ve fer'îlerine ilişkin taleplerden feragat ile birlikte birbirlerini ibra ettikleri belirtilmektedir.
Davacı kadın, protokol koşullarında davasından feragat ettiğini bildirmiş olup bu feragat beyanı kayıtsız ve şartsız olma niteliğinden yoksundur. Davadan feragat beyanının, kesin ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde açık olması lazımdır. O halde, mahkemece tarafların duruşmaya çağrılarak anlaşmalı boşanma iradeleri olup olmadığı konusunda beyanları alındıktan sonra, hasıl olacak sonuca göre davalı erkek tarafından açılan boşanma davası ile işbu davanın birlikte görülmesi hususu da değerlendirilmek suretiyle, karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi ... görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının tamamı yönünden ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının tamamı yönünden BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.