"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1532 E., 2023/1242 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Pazar (Rize) 1. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2022/517 E., 2023/341 K.
Taraflar arasındaki ziynet alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Kararın taraf vekillleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı kadın ve davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kısmen esastan reddi ve kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı kadın dava ve cevaba cevap dilekçesinde özetle; tarafların Pazar 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/784 Esas 2014/86 Karar sayılı ilamı ile boşanmalarına karar verildiğini, ziynet eşyalarının boşanma davasında konu edinmediğini, düğünde 1 adet 22 ayar Adana burma ve 14 adet bilezik (14*30 gr=420 gr), 10 adet altın (17,50 gr), 1 adet tam (7,20), 1 adet Trabzon hasır takımı (110 gr) takıldığını, altınların davalıda kaldığını iddia ederek; ziynetlerin aynen iadesini, aynen iade mümkün değilse fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 40.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davacı kadın 06.04.2023 tarihli ıslah dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde eksik talepte bulunduğunu, hak kaybı olduğunu, dosyaya alınan CD ve flash bellekte belirtilen ziynet eşyaları tarafına takıldığını, ziynet eşyalarının değer tespitine ilişkin olarak alınan rapor dikkate alınarak 270.970,00 TL ve 10 adet çeyrek altın ücreti olan 8.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle; ziynet eşyasının rahatlıkla saklanabilen, taşınabilen, götürülebilen türden eşyalar olduğunu, bu nedenle evden ayrılmayı tasarlayan kadının bunları önceden götürmesinin de mümkün olacağını, bunun sonucu olarak normal koşullarda ziynet eşyalarının kadının üzerinde olduğunun kabulü gerektiğini, dolayısıyla kadının ziynet eşyalarının varlığını ve bunların zorla elinden alındığını veya evde kaldığını ispatlamakla yükümlü olduğunu, boşanma davasının kesinleştiği tarihten dava tarihine kadar zamanaşımı süresinin geçtiğini, davacının dosya kapsamında iddiasını ispata yarar belge ve bilgi yer almadığını ve buna ilişkin delil de sunulmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Kararı
İlk Derece Mahkemesinin12.05.2022 tarih 2020/426 E - 2022/221 Karar sayılı kararı ile; davacı tarafın ziynet eşyasına yönelik talebinin kısmen kabulü ile,17.02.2022 havale tarihli raporunda cins, ayar, gram ve fiyatını belirlediği 12 adet 22 ayar 156 gram bilezik (69.264,00 TL)1 adet 22 ayar 20 gram burma bilezik (8.880,00 TL) 1 adet 22 ayar 110 gram set (gerdanlık künye) (48.840,00 TL) 1 adet çeyrek altın (801,00 TL) aynen, olmadığı takdirde ise tespit edilen toplam 127.785,00 TL ziynet eşyası bedelinin 40.000,00 TL'sine dava tarihinden, 87.785,00 TL'sine ıslah tarihi olan 12.04. 2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın reddedilen ziynet yönünden; davalı erkek vekili ise kabul edilen yönden kadının davası yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 16.05.2022 tarih, 2022/1048 Esas 2022/1272 Karar sayılı kararı ile, "...istinaf istemine konu "ziynet eşyasının iadesi istemine" ilişkin olarak davacı kadının davası yönünden kısmen kabul kısmen red kararı verildiği, ancak; reddedilen kısmın gerekçesinin karar yerinde yazılı olmadığı için bu bağlamda istinaf kanun yolu incelemesinin yapılması olanaklı olmadığı gibi, dosyada mevcut bilirkişi raporu da talep edilen ziynet eşyalarından hangilerinin (gram ve adet cinsi belirlenerek) dosyadaki düğün CD'sinde yer aldığının açık olmadığı anlaşılarak mümkünse ek rapor alındıktan sonra gerekçelendirilmek suretiyle esas hakkında karar verilmesi gerekirken bu hususlara riayet edilmemesi usul ve yasaya uygun değildir.' gerekçesi ile; başvuruların kabulü ile mahkeme kararının kaldırılarak eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesi tarafından davanın yeniden görülerek, araştırılıp değerlendirilmek ve tarafların usuli kazanılmış hakları da gözetilmek suretiyle hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulmak üzere gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tanıklar cd kaydında çıkan altınlar haricinde taraf arasında dava konusu edilen altının bulunduğu hususu dosya kapsamında ispat edilemediği, davalı erkeğin altınların aynen veya bedelinin verildiği hususu da ispat edilemediği, tarafların ortak çocuğu ve dinlenen diğer tanıkların, altınların davacı kadına iade edildiğine veya bedelinin ödendiğine dair beyanlarının olmadığı, davacı kadının çeyrek altınlara ilişkin olarak ise çeyrek altınlarının varlığının tanık beyanları, CD veya herhangi bir belge ile ispat edemediği gerekçesi ile; davacının davasının kısmen kabul kısmen reddi ile 15 adet bilezik değeri olarak her biri 20,00 gr bileziğin toplam değeri olan 133.500,00 TL, 12 adet bilezik değeri olarak her biri 13,00 gr bileziğin toplam değeri olan 69.420,00 TL, 1 adet set takımı değeri olarak 110,00 gr set takımının toplam değeri olan 49.500,00 TL, 1 adet alyans değeri olarak 5,00 gr alyans toplam değeri olan 1.750,00 TL,6 adet yüzük değeri olarak 3,00 gr yüzük toplam değeri olan 6.300,00 TL,1 adet uçlu zincir değeri olarak 12,00 gr toplam değeri olan 4.200,00 TL, 1 adet zincir değeri olarak 4,00 gr toplam değeri olan 1.400,00 TL, 1 adet bileklik değeri olarak 14,00 gr toplam değeri olan 4.900,00 TL olarak belirtilen altınların mevcut olmaları halinde aynen, mevcut olmamaları halinde ise değerlerinin toplamı olan 270.970,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile ödenmesine, davacı kadının 10 adet çeyrek altına yönelik talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde davacı kadın ve davalı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı kadın istinaf dilekçesinde özetle; davanın tamamen kabulüne karar verilmesi istemi ile reddedilen kısım yönünden istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesi istemi ile davanın kabulü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacı kadının, düğünde kendisine takılan ziynet eşyalarının erkek tarafından kendisinden alınıp iade edilmediğini ispat ettiği, bu tip davalarda eşyanın akıbetinin haliyle tanık beyanıyla ispat edilebileceği, tanıkların taraflarla yakınlık durumunun, beyanlarını değerden düşüren bir durum olmadığı, tanıkların olmamışı ifade ettiğine dair bir tespitin de dosyaya yansıtmadığı, davacı kadına takılan ziynet eşyasının cins ayar ve gramı konusunda tanıkların net bilgisinin bulunmadığı, erkeğin zaten talep edilen eşyanın cins ve miktarına açıkça itiraz etmediği, haliyle talep edilen eşyanın cins,miktar ayar ve gramının erkek aleyhine kesinleştiği, kaldı ki kadının kendine düğünde takılan ziynet eşyasından daha azını talep ettiği, bu anlamda eşyanın varlığının ıspat edilmiş kabul edilmesi gerektiği, erkeğin, bozulan ziynet eşyasının bir daha iade edilmeyeceğine dair bir anlaşmaları olduğunu iddia ve ispat etmediği, dolayısıyla ne için bozdurulmuş olursa olsun bir daha iade edilmeyeceği açıkça kararlaştırılmayan ziynet eşyasının iadesinin gerektiği ancak bu davanın belirsiz alacak davası olmadığı, kadının ıslah ile başta talep edilmeyen ziynet eşyasını talebine ekleyemeyeceği, dolayısıyla kadının ilk dava dilekçesinde talep ettiği ziynet eşyası üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle tarafların istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili bentleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle; davacı kadının davasının kısmen kabulü ile dosya arasında bulunan kuyumcu bilirkişi ...'ın 06.02.2023 raporunda değerleri tespit edilen, 1 adet 22 ayar 20 gram bilezik (8.900,00 TL), 14 adet 22 ayar 30 gr bilezik (186,900,00 TL), 10 adet çeyrek altın (8.000,00 TL),1 adet tam altın (3.200,00 TL)1 adet 110 gram hasır set (49.500,00 TL) altınların mevcut olmaları halinde aynen, mevcut olmamaları halinde ise değerlerinin toplamı olan 256.500,00 TL'nin 40.000,00 TL'sine dava tarihi olan 18.04.2018 tarihinden, 216.500,00 TL'sine ise ıslah tarihi olan 18.04.2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek kararın ziynet alacağı davasının kabulü yönünden bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ziynet alacağı davasının kabulünün yerinde olup olmadığı, ispat noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı ve 194 üncü maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü, 6 ncı, 220 nci, 222 nci ve 226 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı erkek vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,30.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.