"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/780 E., 2022/2268 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 17. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/436 E., 2021/337 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, karşı davanın var olduğu kabulü ile, her iki davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava ve karşı davaya cevap dilekçesinde; evlilik birliğinin erkeğin kusurlu davaranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını iddia ederek tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap ve cevaba cevap dilekçesinde; evlilik birliğinin kadının kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını, erkeğin eşini sevdiğini ve boşanmak istemediğini iddia ederek asıl davanın reddini istemiş, boşanmaya karar verilmesi halinde erkek yararına 20.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; her iki tarafın da boşanma davası olduğu, Suriye uyruklu olan tarafların kendilerine verilen kesin süre içinde Suriye'de evlendiklerine dair belgeleri sunmadıkları, Göç İdaresi Başkanlığı'nın yazısında tarafların birbiri ile resmi olarak evlendiklerine dair bir ibarenin bulunmadığı ve tarafların resmen evli olduklarını ispatlayamadıkları gerekçesi ile; her iki davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; resmi makamlar tarafından taraflara verilen geçici koruma kimlik belgesinde evli olduklarının belirtildiğini, resmi belgeye itibar edilmesi gerektiğini, tarafların Suriye'de yaşanan savaş nedeniyle Türkiye'ye geldiğini, savaş nedeniyle Suriye'den evlilik belgelerinin temin edilememesinin sonuçlarının taraflara yükletilmesinin ve evli kabul edilmemelerinin insan hakkı ihlali olduğunu belirterek erkeğin davasının reddi yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu beyanla; erkeğin davasının reddi yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, erkeğin usulüne uygun olarak boşanma istemli bir karşı davasının olduğunun kabulü ile yazılı şekilde hüküm tesisinin usul ve kanuna uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 33 üncü, 129 uncu, 132 nci, 133 üncü ve 190 ıncı maddeleri, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 6 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
6100 sayılı Kanun'un 33 üncü maddesine göre, maddî olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir. Somut uyuşmazlıkta, davacı kadın vekili boşanma talepli dava açmış ve davalı erkek vekili süresinde sunduğu cevap dilekçesinde erkeğin eşini sevdiğini ve boşanmak istemediğini belirterek davanın reddini istemiş, boşanma kararı verilmesi halinde erkek yararına manevî tazminata hükmedilmesini talep etmiştir. Davalı erkek cevap dilekçesinde boşanmak istemediğini belirtmekle, erkeğin boşanma istemli bir karşı davası bulunmamaktadır. Erkeğin süresinde sunduğu cevap dilekçesinde "karşı dava" ifadesi kullanmış olması cevap dilekçesini karşı dava haline getirmez. Erkeğin usulüne uygun olarak açılmış bir karşı davası bulunmamaktadır. Hal böyle iken, Mahkemece, erkeğin karşı boşanma davası var kabul edilerek yazılı şekilde esastan hüküm tesisi doğru bulunmamış, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının erkeğin davasının reddi hükmü yönünden ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının erkeğin davasının reddi hükmü BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.09.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.