"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1570 E., 2022/2045 K.
DAVALI-DAVACI : Dilay Akar
KARAR : Başvurunun kabulüyle yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Aliağa 1. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2021/353 E., 2022/99 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve karşı davanın kabulüyle tarafların boşanmalarına ve tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir. Kararın davalı-karşı davalı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüyle kararın kaldırılarak İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve karşı davanın kabulüyle tarafların boşanmalarına ve tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı-karşı davacı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüyle kararın kaldırılarak kısmen yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-karşı davalı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların aralarında evlendikleri ilk günden bu yana devam eden huzursuzlukların son aylarda çekilmez hal aldığını, taraflar arasında gerek ailevi gerekse de kişisel olarak uyuşmazlıkların bulunduğunu, kadının aşırı kıskanç olduğunu, aldatmakla suçladığını, bu hususta asılsız ithamlar ve hakaretlerde bulunduğunu, uyuduktan sonra erkeğin telefonunu izinsiz kurcaladığını, fiziksel şiddet uyguladığını, sabah işer giderken kadının uyuduğunu, gece geç saatlere kadar kahve, sigara içerek oyun oynadığını, cinsel birliktelikten kaçındığını, kişisel temizliğe önem vermediğini, ekonomik şiddet uyguladığını, gereksiz harcamalar yaptığını,, arkadaşları ile dışarıda yemek yemeleri sebebiyle erkeğin eve geç döndüğünü, kadının da bunu bahane ederek ertesi gün evi terk ettiğini ve ailesinin yanına gittiğini, erkeği boşanma ile tehdit ettiğini, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda kadının kusurlu olduğunu ileri sürerek davanın kabulü ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, erkek yararına 150.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-karşı davacı kadın vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; erkeğin aşırı kıskançlıklar gösterdiğini, yakın akraba ve arkadaşları ile bile selamlaşmasını, tokalaşmasını istemediğini, bu sebeple insanların içinde kadına hakaret ettiğini, mesleki eğitimlere katılmasını engellediğini, kadının bazı günler işten geç gelmesi nedeniyle sabah geç kalktığını ancak birlik görevlerini ihmal etmediğini, insanların yanında kadını cinsel konularda rencide ettiğini, erkeğin aşırı sinirli, ani parlayan bir yapısının olduğunu, fiziksel şiddet uyguladığını, küfür ettiğini, fiziksel şiddet uyguladığını, kulak zarının yırtıldığını, mahrem konuları üçüncü kişilere anlattığını, kadını evden kovduğunu, güven sarsıcı davranışlarda bulunduğunu ileri sürerek asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, kadın yararına 250.000,00 TL maddî, 250.000,00 TL manevî tazminat ödenmesine, kadının ziynet eşyalarının bedelinin erkekten tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.09.2020 tarih ve 2019/39 Esas, 2020/440 Karar sayılı kararı ile; kadının eşine fiziksel şiddet uyguladığı, normalden fazla kıskançlık gösterdiği, "hayatımı mahvettin köpek, sen beş para etmezsin" diyerek hakaret ettiği, erkeğin ise, normalden fazla kıskançlık yaptığı, "sen kadın mısın, kendini kadın mı sanıyorsun, ailen sahip çıktığı için kendini bir bok sanıyorsun" şeklinde hakaret ettiği, üçüncü kişilerin yanında evlilik hayatına ilişkin mahrem konuları konuştuğu, böylece evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda tarafların eşit kusurlu olduğu gerekçesiyle asıl ve karşı davanın kabulüyle 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, tarafların tazminat taleplerinin reddine, ziynet alacağına ilişkin talebin ise tefrikine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-karşı davalı kadın vekili tarafından erkeğin kabul edilen boşanma davası, kusur belirlemesi ile maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddi yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 14.06.2021 tarih ve 2021/173 Esas, 2021/1238 Karar sayılı kararı ile kadının davasında verilen boşanma hükmünün istinaf edilmemesi nedeniyle kesinleştiği ve erkeğin davasının konusuz hale geldiği, erkeğin istinaf başvurusunda bulunmaması nedeniyle aleyhine yüklenen kusurların kesinleştiği, kadın tarafından erkeğin kendisine yönelik olarak fiziksel şiddeti neticesinde kulak zarının yırtıldığına ve Aliağa 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 2019/1021 Esas sayılı Ceza dosyasındaki hükme ilişkin iddialarının değerlendirilmediği, ret ve üstün tutma sebeplerinin karar gerekçesinde gösterilmediği gerekçesiyle kadın vekilinin istinaf taleplerinin kabulüyle erkeğin konusuz hale gelen boşanma davası, kusur belirlemesi ve tazminatlar yönünden kararın kaldırılmasına, gerekçede belirtilen eksikliklerin tamamlanması için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, kadının diğer istinaf taleplerinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadının eşine fiziksel şiddet uyguladığı, normalden fazla kıskançlık gösterdiği, "hayatımı mahvettin köpek, sen beş para etmezsin" diyerek hakaret ettiği, erkeğin ise, normalden fazla kıskançlık yaptığı, "sen kadın mısın, kendini kadın mı sanıyorsun, ailen sahip çıktığı için kendini bir bok sanıyorsun" şeklinde hakaret ettiği, kadına şiddet uygulayarak yaralanmasına sebep olduğu, üçüncü kişilerin yanında evlilik hayatına ilişkin mahrem konuları konuştuğu, böylece tarafların karşılıklı olarak birbirlerine hakaret ettikleri, şiddet uyguladıkları ve normalden fazla kıskançlık gösterdikleri, böylelikle evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda tarafların eşit kusurlu oldukları gerekçesiyle asıl ve karşı davanın kabulüyle 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, tarafların maddî ve manevî tazminat taleplerinin reddine, karşı dava yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı-karşı davacı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davalı-karşı davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde; erkeğin kabul edilen boşanma davası, kusur belirlemesi ve tazminat taleplerinin reddi yönünden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 28.11.2022 tarihli ve 2022/1570 Esas, 2022/2045 Karar sayılı kararıyla; kadının boşanma davasında verilen hükmün istinaf kapsamı dışında kalması nedeniyle kesinleştiği, böylelikle erkeğin boşanma davasının konusuz hale geldiği, erkeğe yüklenen kusurların da erkeğin istinaf kanun yoluna başvurmaması nedeniyle kesinleştiği, kadının davası kesinleşmiş olmasına rağmen İlk Derece Mahkemesince bu konu hakkında yeniden karar verilmesinin isabetsiz olduğu, İlk Derece Mahkemesince taraflara yüklenen kusurların dosya kapsamında gerçekleştiği ancak bu kusurlu davranışlara göre boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin ağır, kadının az kusurlu olduğu, erkeğin dava açmada haklı olduğu, bu nedenle asıl davada erkek tarafından yapılan yargılama giderlerinin kadından alınarak erkeğe verilmesinde ve kadın aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, az kusurlu kadın yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle, kadının istinaf itirazlarının kusur belirlemesi ile maddî ve manevî tazminatlara yönelik kabulüne, İlk Derece Mahkemesince ilk verilen karardaki kadının boşanma davasındaki boşanma hükmü, buna bağlı verilen yargılama giderleri ve vekâlet ücreti kesinleştiğinden, kadının karşı davasında İlk Derece Mahkemesince verilen yeniden tesis edilen hükmün kaldırılmasına, Mahkeme gerekçe ve hükmünün erkeğin ağır, kadının az kusurlu olduğu şeklinde düzeltilmesine, kadının karşı davasında kabul edilen boşanma hükmü, buna bağlı olarak verilen yargılama giderleri ve vekâlet ücreti yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına, erkeğin boşanma davası konusuz hale geldiğinden bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına, yasal şartları oluştuğu gerekçesiyle kadın yararına 40.000,00 TL maddî, 40.000,00 TL manevî tazminat ödenmesine, diğer istinaf itirazlarının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-karşı davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece erkeğe yüklenen hangi eylemlerin kadının kusurlarına tepki mahiyetinde gerçekleştiğine ilişkin bir belirleme yapılmadığı, boşanmaya sebep olan olaylarda erkeğin ağır kusurlu olduğuna ilişkin yapılan belirlemenin ve buna bağlı olarak kadın yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesinin isabetsiz olduğunu, kadının boşanma yüzünden fakirleşmesi gibi bir durumun olmadığını ileri sürerek kararın kusur belirlemesi ile aleyhine hükmedilen maddî ve manevî tazminatlar ile bunların miktarı yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-karşı davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminat miktarlarının günün ekonomik şartlarına nazaran az olduğunu ileri sürerek kararın kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminat miktarları yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflarca karşılıklı olarak açılan boşanma davasında taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, kadın yararına tazminata hükmedilmesine ilişkin koşulların oluşup oluşmadığı, oluşmuş ise miktarların hakkaniyete uygun olarak belirlenip belirlenmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası; 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile370 inci ve 371 inci maddeleri; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.