"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/360 E., 2022/445 K.
KARAR : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen evlat edinme davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi kararının esastan ret kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar... ve ...vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin 45 yıllık evli olduklarını, çocuklarının bulunmadığını, davalı ...'in tüm eğitim hayatı boyunca müvekkilleri ile birlikte yaşadığını, hala da zamanının büyük kısmını davacılarla geçirdiğini, davalının da açılan davaya muvafakatinin bulunduğunu, davacıların davalıyı evlat edinmelerinde yasal herhangi bir engelin bulunmadığını, yasanın aradığı tüm şartların gerçekleştiğini, bu nedenlerle davacıların davalıyı evlat edinmesine izin verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 06.07.2018 tarihli ve 2018/274 Esas, 2018/702 Karar sayılı kararıyla; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 313 üncü maddesi şartları oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davacılar... ve ...'in davalı ...'u birlikte evlat edinmelerine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı ...'in bir kısım mirasçıları, karar tarihinden sonra ...'in vefat ettiğini, ...'in hastalığından yararlanılarak işlem yapıldığını, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 29.06.2020 tarihli ve 2019/454 Esas, 2020/1179 Karar sayılı kararıyla; kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı ...'in bir kısım mirasçıları istinaf dilekçelerini tekrar ederek temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 09.03.2022 tarihli ve 2021/5709 Esas, 2022/2228 Karar sayılı kararı ile 4721 sayılı Kanun'un "Birlikte evlât edinme" başlıklı 306 ncı maddesinde eşlerin, ancak birlikte evlât edinebileceklerinin, evli olmayanların birlikte evlât edinemeyeceklerinin ana kural olarak belirlendiği, eşlerin birlikte evlât edinme zorunluluğunun istisnalarından birisinin, maddenin ikinci fıkrasında düzenlendiği ve ilgili hükme göre eşlerden birinin, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlât edinebileceğinin düzenlendiği, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 74 üncü maddesi gereğince, açıkça yetki verilmemiş ise vekilin, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili davaları açamayacağı ve takip edemeyeceği, evlat edinme davasının, şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hakkın kullanımı niteliğinde olduğu, dosya içerisinde müteveffa...’ın vekiline verdiği vekâletnamede “evlat edinme” davasını açabilmesi için özel yetkisi bulunmadığı, 4721 sayılı Kanun'un 315 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince evlat edinme başvurusundan sonra evlat edinenin ölümü veya ayırt etme gücünü kaybetmesi, diğer koşullar bundan etkilenmediği taktirde evlat edinmeye engel olmayacağı, buna göre, evlat edinme başvurusunda bulunan davacı ...’ın ölümünün, kural olarak davayı konusuz hale getirmeyeceği, 4721 sayılı Kanun'un 316 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre, evlat edinmeye ancak evlat edinen ile edinilenin dinlenmelerinden sonra karar verileceği, bu halde, karardan önce evlat edinenin ve edinilenin mahkemece dinlenmiş olmasının zorunlu olduğu, davanın 03.04.2018 tarihinde açıldığı, evlat edinme başvurusunda bulunan davacı ...'ın, dava açıldıktan sonra 29.07.2018 tarihinde vefat ettiği, evlat edinme başvurusunda bulunan davacı ...’ın mahkemece dinlenmesi olanağı kalmadığı, öyleyse, dava açılması için özel vekâletname vermeyen ve mahkemece dinlenilmeyen davacı ...’ın dinlenilme olanağı kalmadığından, eşlerin de ancak birlikte evlat edinmesi gerektiğinden davanın reddi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın konusunun eşlerin birlikte evlat edinmelerine ilişkin olmasına rağmen davacı müteveffa...'ın mahkeme huzurunda beyanı alınmadan vefat ettiği, müteveffa...'ın ve davacı ...'nin evlat edinme davası açtıkları esnada vekillerine özel vekâletname vermedikleri ve davacı ...'ın vefatı dolayısıyla eşlerin birlikte evlat edinme koşulunun ortadan kalktığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı ... vekili; müteveffanın davalı ...'i evlat edinme iradesinin olduğunun dosya kapsamı ile sabit olduğunu, davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, evlat edinme istemine ilişkindir. Uyuşmazlık, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı, evlat edinenin, evlat edinme konusunda mahkemece dinlenilmeden vefatı halinde evlat edinmeye karar verilip verilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 306 ncı, 315 inci, 316 ncı maddeleri; 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olduğu, anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
07.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.