"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 13. Aile Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma ve ziynet alacağı davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davalı-davacı kadının tazminat talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı erkek dava ve vekili karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; evlilik birliğinin kadının kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını iddia ederek, tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedeniyle boşanmalarına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı kadın vekili cevap ve karşı dava dilekçesi ile karşı davaya cevaba cevap dilekçesinde özetle; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedeniyle boşanmalarına, kadın lehine aylık 1000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 25.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata ve ziynet eşyalarının iadesine hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 18.10.2018 tarihli ve 2017/746 Esas, 2018/877 Karar sayılı kararıyla; ailesinin evliliğe müdahalelerine sessiz kalan, eşine fiziksel ve psikolojik şiddet uygulayan erkeğin birliğin sarsılmasında tam kusurlu olduğu, kadının yoksulluk nafakasına hak kazanmadığı, kadın lehine tazminatlara hükmedilmesi koşullarının oluştuğu ve kadının ziynet alacağı davasını ispatladığı gerekçesiyle; erkeğin boşanma davasının reddine, kadının boşanma davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, aylık 150,00 TL tedbir nafakasının erkekten alınıp kadına verilmesine, yoksulluk nafakası talebinin reddine, 5.000,00 TL maddî, 5.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine ve ziynet alacağı davasının kabulü ile kararda belirtilen ziynet alacağı bedelinin kadına ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı-davalı erkek vekili her iki boşanma davası ve ziynet alacağı davası yönünden; davalı-davacı kadın vekili de katılma yoluyla kusur belirlemesi, tedbir nafakasının miktarı, reddedilen yoksulluk nafakası talebi ile tazminatların miktarı yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 13.12.2021 tarihli ve 2020/1109 Esas, 2021/1525 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesince erkeğe yüklenen kusurlu davranışların ispatlanmadığı ancak boşanmaya sebebiyet veren olaylarda eşinin ailesine "gelin kızınızı alın" diyen erkeğin tam kusurlu olduğu, kadın lehine hükmedilen tazminatların ve tedbir nafakasının az olduğu, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddedilmesinin doğru olmadığı, kısa süren evlilik birliği ve ortak çocuk bulunmayışı dikkate alındığında yoksulluk nafakasına toptan hükmedilmesi gerektiği, ziynet alacağı davasında kadına yemin teklif etme hakkının hatırlatılmadığı gerekçesiyle; tarafların kusur tespitine yönelik istinaf başvurularının kabulü ile kusur belirlemesinin gerekçede belirtildiği şekliyle düzeltilmesine; kadının tedbir nafakası ve tazminatların miktarı ve yoksulluk nafakasına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili hükümlerinin kaldırılarak; aylık 250,00 TL tedbir nafakasının, bir defaya mahsus 4.800,00 TL toptan yoksulluk nafakasının ve 10.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine; ziynet alacağı davası yönünden hükmün kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, tarafların sair istinaf başvurularının ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı-davalı erkek vekili her iki boşanma davası, davalı-davacı kadın vekili tazminat ve nafaka miktarları ile yoksulluk nafakasına toplu olarak hükmedilmesi yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 22.06.2022 tarihli bozma ilâmında; tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminatın az olduğu gerekçesiyle; tazminatların miktarı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına, hükmün bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin onanmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, kadın lehine hükmedilen tazminatların az olduğu gerekçesiyle bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek 20.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınıp kadına verilmesine fazla talebin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı-davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; erkeğe yüklenen kusurların gerçekleşmemesi nedeniyle kadın lehine tazminatlara hükmedilmesi koşullarının oluşmadığını belirterek kusur belirlemesi ve tazminatlar yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davalı-davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadın lehine hükmedilen tazminatların tarafların ekonomik durumları, erkeğin tam kusurlu olması ve paranın alım gücü dikkate alındığında az olduğunu ileri sürerek tazminatların miktarı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadın lehine hükmedilen tazminatların miktarı dışındaki hususlar bozmanın kapsamı dışında kalıp kesinleşmiş olmakla, bozma ilâmına uyulmasına karar veren Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmanın amacına uygun olup olmadığı ve kadın lehine hükmedilen tazminatların miktarının yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 174 üncü maddesi ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu , kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmadığı gibi bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin de yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.