"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1043 E., 2022/1370 K.
KARAR : Başvurunun kabulüyle kısmen yeniden esas hakkında hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/101 E., 2022/34 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüyle tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir. Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüyle kararın kısmen kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile boşanmaya dair hüküm kesinleştiğinden karar verilmesine yer olmadığına, fer'îlere ilişkin talebin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kadının başvurusunun kısmen kabulüyle kararın kaldırılarak kısmen yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, erkeğin tüm, kadının ise sair istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; erkeğin kumar alışkanlığı olduğunu, alkol aldığını, sadakat yükümlülüğüne aykırı davranışlarda bulunduğunu, ortak konutun ve ailesinin günlük ihtiyaçlarının giderilmesiyle ilgilenmediğini, kadına küfür ve hakaretlerde bulunduğunu ileri sürerek 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, kadın yararına aylık 700,00 TL yoksulluk nafakası ile 30.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap dilekçesinde özetle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 18.01.2018 tarih ve 2017/410 Esas, 2018/20 Karar sayılı kararı ile; erkeğin alkol alışkanlığı olduğu, sarhoşluğun verdiği etkiyle tartışma çıkarttığı, sarhoş olmadığı zamanlar ise iletişim kurmaktan kaçındığı, kumar alışkanlığını 1991 yılında bıraktığı, çıkan tartışmalarda kadına yönelik hakaretlerde bulunduğu, son olayda erkeğin bir başka bayanla görüşmesinin kadın tarafından tespit edildiği bu nedenle tarafların ayrıldığının tanıklarca beyan edildiği, böylelikle evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda erkeğin kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüyle 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca tarafların boşanmalarına, kadın yararına 300,00 TL tedbir ve devamında yoksulluk nafakasına, yasal şartları oluştuğu gerekçesiyle 10.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı kadın vekilinin nafaka ve tazminatların miktarı yönünden, davalı erkek vekili tarafından ise kusur belirlemesi ve aleyhine hükmedilen nafaka ve tazminatlar yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 30.09.2021 tarih ve 2019/393 Esas, 2021/1445 Karar sayılı kararı ile tahkikatin bittiği bildirilmeksizin ve taraflara son sözleri sorulmaksızın yargılamanın sona erdirilmiş olmasının erkeğin savunma hakkını kısıtlar mahiyette olduğu gerekçesiyle erkeğin kusur belirlemesi ile nafaka ve tazminatlar yönünden yapmış olduğu istinaf başvurusunun kabulüyle kararın boşanma, yargılama giderleri ve vekâlet ücreti hariç olmak üzere kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; erkeğin alkol alışkanlığı olduğu, kadına küfür ve hakaretlerde bulunduğu, bu durumun sürekli olduğu, böylece evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına neden olan olaylarda erkeğin tam kusurlu olduğu gerekçesiyle tarafların boşanmaları ve yargılama giderleri ile vekâlet ücreti hususları kesinleştiğinden bu konularda karar verilmesine yer olmadığına, kadının gelir getiren faaliyeti olmadığı, erkeğin emekli olduğu gerekçesiyle kadın yararına aylık 300,00 TL tedbir ve devamında aynı miktar üzerinden yoksulluk nafakasına, yine kadın yararına yasal şartları oluştuğu gerekçesiyle 20.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1.Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının kusur belirlemesi, nafaka ve tazminatların miktarı yönünden kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi kararının kusur belirlemesi ile aleyhine hükmedilen nafaka ve tazminatlar yönünden kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.09.2022 tarihli ve 2022/1043 Esas, 2022/1370 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesince belirlene kusurlu davranışların gerçekleştiği ancak tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre kadın yararına hükmedilen yoksulluk nafakası ve tazminatların miktarının az olduğu gerekçesiyle kadının yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminatların miktarı yönünden kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararının bu yönlerden kaldırılmasına, yeniden kısmen esas hakkında hüküm kurulması suretiyle kadın yararına aylık 700,00 TL yoksulluk nafakası ile 30.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminat ödenmesine, erkeğin tüm, kadının sair istinaf başvurusunun ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; erkeğin evine ve çocuklarına karşı ilgili biri olduğunu, birlik görevlerini layıkıyla yerine getirdiğini, alkol alışkanlığı yönünde yüklenen kusurun hatalı olduğunu, kadının beyanlarının iftira niteliği taşıdığını, nafaka ve tazminata hükmedilmesinin hatalı olduğunu, bunları ödeyecek ekonomik durumu olmadığını, ablasının maddî yardımı ile geçimini sağladığını ileri sürerek kararın kusur belirlemesi ile aleyhine hükmedilen nafaka ve tazminatlar yönünden kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı kadın tarafından açılan boşanma davasında taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte erkekten kaynaklı bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, tarafların kusurlu davranışlarına göre kadın yararına nafaka ve tazminat ödenmesine ilişkin koşulların oluşup oluşmadığı, oluşmuş ise miktarların hakkaniyete uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 175 inci maddesi. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı erkek vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.