"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2478 E., 2022/2457 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 6. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/535 E., 2022/858 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kaldığı gerekçesi ile davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Kararın davacı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak kaldırma sebebine uygun yeniden hüküm kurulmak üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın boşanma talebi hakkında konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı erkek vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kadının evliliğin son yıllarında değiştiğini, 2018 yılında evi terk ettiğini, Hollanda`da da bunun üzerine boşandıklarını, davacı erkeğin bundan sonra 4-5 yıldır davalı kadının kendisini aldattığını öğrendiğini bu nedenle tarafların öncelikle zina nedeni ile boşanmalarına, olmadığı takdirde evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeni ile boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin davacı babaya verilmesine, faizi ile 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminatın davalı kadından alınarak davacı erkeğe verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın vekili süresinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; tarafların Hollanda`da boşandıklarını, tanıma ve tenfiz için dava açtıklarını, bu davanın sonucunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, davacının iddialarının doğru olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 12.04.2022 tarih ve 2021/239 Esas 2022/324 Karar sayılı kararı ile; tarafların 29.01.2019 tarihli 348302 FZ RK 19-173 dosya numaralı ve 7.02.2019 kesinleşme tarihli yabancı mahkeme kararı ile boşandıkları ve yabancı mahkeme kararının Kayseri 5. Aile Mahkemesinin 2021/72 Esas ve 2021/436 Karar sayılı dosyası üzerinden tanınmasına ve tenfizine karar verildiği, dolayısıyla yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfiziyle birlikte tarafların zaten boşanmış durumda oldukları gerekçesi ile konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı erkek vekili kararın tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 16.06.2022 tarih ve 2022/1210 Esas 2022/1212 Karar sayılı kararı ile davacı erkeğin velâyet, maddî tazminat, manevî tazminat talebi bulunduğu halde; bu konuda olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesinin usul ve kanuna aykırı olduğu gerekçesi ile davacının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının bütünüyle kaldırılmasına, açıklamalar ışığında usulüne uygun olarak yargılama yapılıp, sonucu uyarınca yeniden hüküm kurulması zorunlu hale gelen dava ve tüm diğer talepler yönünden bir karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, davacının sair istinaf taleplerinin bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tarafların 29.01.2019 tarihli 348302 FZ RK 19-173 dosya numaralı ve 7.02.2019 kesinleşme tarihli yabancı mahkeme kararı ile boşandıkları ve yabancı mahkeme kararının Kayseri 5. Aile Mahkemesinin 2021/72 Esas ve 2021/436 Karar sayılı dosyası üzerinden tanınmasına ve tenfizine karar verildiği, dolayısıyla yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfiziyle birlikte tarafların zaten boşanmış durumda oldukları gerekçesi ile davacının boşanma talebi hakkında konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Kayseri 5. Aile Mahkemesinin 2021/72 Esas ve 2021/436 Karar sayılı kararında, "Yabancı mahkeme ilamının 29.06.2006 tarihinde Apeldoorn'da doğmuş olan Yusuf Eren'in ikamet yerinin kadının yanı olacağı şeklindeki hükmün tenfizine" şeklinde karar verildiğinin görüldüğü, annenin bu hakkını kötüye kullandığı iddia ve de ispat edilmediği, tanınması ve tenfizine karar verilen tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararında bir kusur belirlemesi yapılmadığı, belirtilen yasal düzenlemeye göre, maddî tazminat ve manevî tazminat talep edilebilmesi için kusursuz ya da hafif kusurlu olunması gerektiği, yabancı mahkeme kararında tarafların kusurlarına ilişkin belirleme olmadığı gerekçeleri ile davacının velâyet, maddî tazminat ve manevî tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı erkek vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde; dava açtıkları tarih itibari ile tarafların halen evli olduklarını, tanıma kararı kesinleşinceye kadar tarafların hukuken evli oldukları ve birbirlerine karşı sadakat yükümlülüğünün devam ettiğini, davacının talebinin zina nedeni ile boşanmaya karar verilmesi olduğu için delillerin toplanması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiğini, velâyet ve tazminat talepleri ile ilgili karar verilmemesinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 26.12.2022 tarihli ve 2022/2478 Esas, 2022/2457 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesince; davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplanıp değerlendirildiği, usulü işlemlerin kanuna uygun olarak yerine getirildiği, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu itibarla verilen kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davacı erkek vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı erkek vekili; dava açtıkları tarih itibari ile tarafların halen evli olduklarını, tanıma kararı kesinleşinceye kadar tarafların hukuken evli oldukları ve birbirlerine karşı sadakat yükümlülüğünün devam ettiğini, davacının talebinin zina nedeni ile boşanmaya karar verilmesi olduğu için delillerin toplanması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tarafların Hollanda`da verilmiş boşanma kararının tanınması ve tenfizine karar verilmesi nedeni ile Türkiye`de açılan boşanma davasının konusuz kalıp kalmayacağı, dava tarihinde tarafların nüfus kaydına göre evli olmalarının zina nedenine dayalı boşanma davasındaki delillerin toplanmasını gerektirip gerektirmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 161 inci maddesi, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun`un (5718 sayılı Kanun) 50 nci maddesi, 58 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı erkek vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.