"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1129 E., 2022/1814 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ağrı 2. Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2019/139 E., 2020/113 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl reddine, birleşen davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına karar verilmiştir.
Kararın ... kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 40 ıncı ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18 ... maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; Bölge Adliye Mahkemesi kararının ... kadın vekili tarafından adli yardım talepli olarak temyiz edildiği, bu sebeple de temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin yatırılmadığı belirlenmiştir.
Adli yardım, temyiz yoluna başvuru sırasında talep edilmekle; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 336 ncı maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca, adli yardım talebini inceleme görevi Yargıtaya aittir.
Adli yardım, 6100 sayılı Kanun’un 334 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan maddelere göre gerçek kişiler ile kamuya yararlı dernek ve vakıfların yararlanabileceği adli yardımın şartları, ödeme gücünden yoksun olma ve talebin açıkça dayanaktan yoksun olmamasıdır. Adli yardım talebinde bulunan gerçek kişi veya tüzel kişinin yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri de mahkemeye ibraz etmesi gerekir. Adli yardım talebinde bulunanın ödeme gücünden yoksun olup olmadığı, bu belgeler incelenerek belirlenecektir.
Bu açıklamalar ışığında adli yardım talebinde bulunan tarafın, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin gereken temyiz yoluna başvuru giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşıldığından, adli yardım talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... kadın vekili dava ve birleşen davaya cevap dilekçelerinde özetle; tarafların gerek evlilik gerek nişanlılık günlerinden itibaren geçimsizlik halinin baş gösterdiğini, evlilik birliğinin kısa sürede müvekkili açısından kabusa dönüştüğünü, müvekkilinin davalı ile sosyolojik, psikolojik dokularının ve ruh evrenlerinin uyuşmadığını fark ettiğini, davalı tarafın müvekkiliyle olan evlilik kurumunun mahiyetini anlayamadığını, müvekkilini eşi ve hayat arkadaşı görmediğini, müvekkilinin kendi soyadını nüfus kayıtlarında taşımak istemini iletince ciddi mukavemet ile karşı karşıya kaldığını, bu isteminin şiddetle davalı tarafından reddedildiğini, 20 günlük kısa evlilik süreçlerinin olduğunu, düğün yapılmadığını, tarafların ortak konutta oturmadığını, davalının, müvekkili ve ailesinden nişan hediyelerini ve ziynet eşyalarını talep ettiğini ve geri aldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla tarafların boşanmalarına, yargılama harç ve giderleri ile vekâlet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili asıl davada sunduğu cevap ve birleşen dava dilekçelerinde özetle; ... süreli ve uyumlu flört dönemi yaşandığını, birliktelik döneminde kadın eşin bazı anlamsız tavır ve davranışları ile geçimsizliklerinin olduğunu, tehdit ve hakaret içerikli davranışlarla geçimsizlik yarattığını, resmiyeti ve evlenmeyi kadının istediğini, yine durduk yere boşanmayı da istediğini, davalının kendi kurgusuna bağlı olarak müvekkilinin hayatını mahvettiğini beyan ederek; davanın kabulü ile evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebi ile tarafların boşanmalarına, Ağrı 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2019/139 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine, müvekkili yararına 25.000,00 TL maddî, 25.000,00 TL manevî tazminatın kadın taraftan alınarak müvekkiline verilmesine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin kadına yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının kusurlu, erkeğin kusursuz olduğu gerekçesi ile; asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, erkek yararına 10.000,00 TL manevî tazminat, 10.000,00 TL maddî tazminatına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
... kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; boşanma yönünden verilen karara karşı herhangi bir itirazı olmadığını, müvekkili ile davalının ... aracılığıyla tanışıp evlendiğini ancak müvekkilinin davalının daha önce bir nişanlılık dönemi geçirdiğini sonradan öğrendiğini, toplum baskısı nedeniyle bu durumu kimseyle paylaşamadığını, çaresiz kaldığını, tanık beyanlarının gerçeği yansıtmadığını, hükmedilen tazminat miktarlarını müvekkilinin ödeme durumunun olmadığını tüm bu nedenlerle İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kusur belirlemesi ve tazminat yönlerinden kaldırılması için istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile ... kadın vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
... kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki beyanları aynen tekrar ederek boşanma hükmü dışında, kusur ve tazminatların miktarı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak ve birliğin devamına imkan vermeyecek bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, erkek yararına tazminat verilmesi koşullarının somut olayda gerçekleşip gerçekleşmediği, tazminat miktarlarının dosya kapsamına ve hakkaniyete uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ... ve 371 ... maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 6 ncı maddesi, 166 ıncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, delillerin takdirinde hata görülmemesine ve özellikle kadının ısrarı ile nikah tarihinin yaz ayından ocak ayına çekildiği, nikah yapıldıktan sonra kadının, erkeğin telefonlarına çıkmadığı, nikahtan üç gün sonra kadının boşanmak istediğini, ailesine ve çevresine erkeğe ısınamadığını, erkeği sevmediğini beyan ettiği, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının tam kusurlu olduğu, erkeğe yüklenecek kusurlu bir davranışın bulunmadığının anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı-davacı kadın vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.