"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2302 E., 2022/3255 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Amasya Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/230 E., 2022/134 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kısmen kaldırılarak bu yönlerden yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, taraf vekillerinin diğer yönlere ilişkin istinaf başvurularının ise ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava ve cevaba cevap dilekçelerinde özetle; tarafların 1998 yılında evlendiğini, bu evliliklerinden ortak çocukları olduğunu, erkeğin, fiziksel, duygusal ve psikolojik şiddet uyguladığını, hakaret ve tehdit ettiğini, birlik görevini ihmal ettiğini, eşinin ailesini arayarak eşini istemediğini söylediğini, ailesi ile görüşmesine izin vermediğini, kadının ailesini istemediğini, sık sık ortak konuttan kovduğunu, ortak çocuklara fiziksel şiddet uyguladığını ve hakaret ettiğini, baskıcı olduğunu, yatağını ayırdığını, cevap dilekçesinde dayanılan vakıaların gerçeği yansıtmadığını iddia ederek davanın kabulü ile tarafların evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebiyle boşanmalarına, ortak çocuğun velâyetinin anneye verilmesine, ortak çocuk yararına aylık 1.000,00 TL tedbir nafakası, 1.000,00 TL iştirak nafakası, kadın yararına aylık 1.000,00 TL tedbir nafakası, 1.000,00 TL yoksulluk nafakası, yasal faizi ile birlikte erkekten alınmak üzere 100.000,00 TL maddî tazminat, 100.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek vekili cevap ve ikinci cevap dilekçelerinde özetle; dava dilekçesinde dayanılan vakıaların gerçeği yansıtmadığını, kadının, sigara içtiğini, yalan söylediğini, annesinin evlilik birliğine müdahalesine sessiz kaldığını, birlik görevini ihmal ettiğini, ortak konutu terk ettiğini, muska yaptırdığını, hakaret ettiğini iddia ederek davacı kadının boşanma talebinin kabulü ile fer'î taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile erkeğin, hakaret ettiği, kadının ailesi ile görüşmesine izin vermediği, ortak çocuklara ... kırıcı sözler sarf ederek namaz kılmaları konusunda baskı yaptığı, ortak çocuklara ve kadına fiziksel şiddet uyguladığı, kadını birden fazla kez ortak konuttan kovduğu, ortak konuttan gitmediği takdirde öldürmekle tehdit ettiği, psikolojik ve duygusal şiddet uyguladığı, kadının ailesini arayarak kızlarını istemediğini ve gelip almalarını söylediği, bu durumun tüm dosya kapsamı ile ispatlandığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin tam kusurlu olduğu, her ne kadar dilekçelerin karşılıkla verilmesi aşamasında erkek tarafından kadının kusurlu olduğuna dair vakıalara dayanılmışsa da dinlenen tanık beyanlarının bizzat görgüye ilişkin olmadığı, aktarıma dair olduğu ve kadına yüklenecek kusurlu bir davranışın varlığının ispatlanamadığı gerekçesiyle, davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca boşanmalarına, ortak çocuğun anne yanında kalıyor olması, anne bakım ve şefkatine muhtaç olduğu, sosyal inceleme raporu içeriği dikkate alındığında velâyetin anneye verilmesine, ortak çocukla baba arasında kişisel ilişki kurulmasına, ortak çocuğun yaşı, ihtiyaçları, tarafların ekonomik ve sosyal durumu dikkate alınarak ortak çocuk yararına aylık 250,00 TL tedbir nafakası, 400,00 TL iştirak nafakası, kadının düzenli ve sürekli gelir getiren işi olmadığı, boşanmakla yoksulluğa düşeceği anlaşıldığından kadın yararına aylık 500,00 TL tedbir nafakası, 600,00 TL yoksulluk nafakası, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin tam kusurlu olduğu, kusurlu davranışının kadının kişilik haklarına saldırı niteliğinde olduğu, tarafların ekonomik ve sosyal durumu, evlilikte geçen süre ve hakkaniyet ilkesi dikkate alınarak kadın yararına yasal faizi ile birlikte erkekten tahsil edilmek üzere 30.000,00 TL maddî tazminat, 30.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi tarafından hükmedilen tazminatların ve nafakaların miktarlarının kusur durumu, tarafların ekonomik ve sosyal durumu dikkate alındığında az olduğu belirtilerek; tazminatların ve nafakaların miktarları yönünden istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
2.Davalı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan kusur belirlemesinin hatalı olduğu, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının tam kusurlu olduğu, tam kusurlu kadın yararına tazminata hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, tarafların ekonomik ve sosyal durumu, kusur durumu dikkate alındığında nafaka miktarlarının fazla olduğu, kadının boşanmakla yoksulluğa düşmeyeceği belirtilerek; kusur durumu, tazminatlar ve nafakalar yönünden istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi tarafından erkeğe yüklenen; kadının ailesi ile görüşmesine izin vermediği, ortak çocuklara ... kırıcı sözler sarf ederek namaz kılmaları konusunda baskı yaptığı, kadın fiziksel şiddet uyguladığı vakıalarından sonra evlilik birliğinin devam ettiği ve bu vakıaların erkeğe kusur olarak yüklenmesinin hatalı olduğu, ancak yine de boşanmaya sebebiyet veren olaylarda, kadına hakaret eden, ortak çocuklara fiziksel şiddet uygulayan, kadını birden fazla kez ortak konuttan ..., ortak konuttan gitmediği takdirde öldürmekle tehdit eden ve kadını psikolojik ve duygusal şiddet uygulayan, kadının ailesini arayarak kızlarını istemediği ve gelip almalarını söyleyen erkek eşin tam kusurlu olduğu, kusur durumu, tarafların ekonomik sosyal durumu, kadının ve ortak çocuğun ihtiyaçları, hakkaniyet ilkesi, paranın alım gücü, mevcut ve beklenen menfaatler dikkate alındığından kadın yararına takdir edilen yoksulluk nafakası ile tazminatların, ortak çocuk yararına hükmedilen iştirak nafakası miktarlarının az olduğu gerekçesiyle, erkek vekilinin kusur belirlemesine ilişkin istinaf itirazının kısmen kabulüne, kadın vekilinin tazminatlara, yoksulluk nafakasına ve iştirak nafakasına ilişkin istinaf itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kabul edilen yönlerden kaldırılmasına ve bu yönlerden yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, İlk Derece Mahkemesinin kusura ilişkin gerekçesinin belirtildiği şekilde düzeltilmesine, kadın yararına aylık 800,00 TL yoksulluk nafakası, yasal faizi ile birlikte erkekten alınmak üzere 40.000,00 TL maddî tazminat, 40.000,00 TL manevî tazminat, ortak çocuk yararına aylık 600,00 TL iştirak nafakasına, taraf vekillerinin sair yönlere ilişkin istinaf itirazlarının ise ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı kadın vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesinin kısmen kabul kararının hatalı olduğu belirterek istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle tazminatların ve nafakaların miktarları yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
2.Davalı erkek vekili tarafından Bölge Adliye Mahkemesinin kısmen kabul kararının hatalı olduğu belirterek istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle kusur belirlemesi, tazminatlar ve nafakalar yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki boşanma davasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamında imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ile maddî ve manevî tazminat verilmesi şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği ve miktarları noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 175 ... maddesi, 182 ... maddesi, 327 ... maddesi, 328 ... maddesi, 330 uncu maddesi. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 ... maddesi. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ... ve 371 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının davacıya yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davalıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.