"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1841 E., 2023/245 K.
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; kadının boşanma davasının kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... kadın vekili dava ve karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; evlilik birliğinin erkeğin kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin anneye verilmesine, çocukların her biri için aylık 1.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, kadın lehine aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata ve dilekçede sayılan ziynet alacağına hükmedilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve karşı dava ile karşı davaya cevaba cevap dilekçesinde özetle; evlilik birliğinin kadının kusurlu davranışları nedeniyle temelinden sarsıldığını iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin babaya verilmesine, çocukların her biri için aylık 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, erkek lehine aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 25.11.2021 tarihli ve 2020/140 Esas, 2021/603 Karar sayılı kararıyla; boşanmaya sebebiyet veren olaylarda ortak çocukların sosyal inceleme raporuna yansıyan beyanlarında kadının eşi evde yokken iki erkeği eve alıp aynı yatakta uyuduklarını ve bu kişileri kadın ile öpüşürken gördüklerini söylemeleri nedeniyle sadakatsiz olduğu anlaşılan kadının ağır, eve yeterince para bırakmayan, hakaret eden ve fiziksel şiddet uygulayan erkeğin az kusurlu olduğu, erkeğin boşanma nedeniyle haleldar olan bir menfaatinin bulunmaması nedeniyle maddî tazminata hak kazanamayacağı, kişilik hakları saldırıya uğrayan erkek lehine manevî tazminata hükmedilebilmesinin yasal koşullarının oluştuğu, çalışan ve gelir elde eden erkeğin yoksulluk nafakasına hak kazanamayacağı, çocukların sosyal hizmet uzmanına baba yanında kalmak istemelerini beyan etmeleri ve annenin yaşı ... çocukların yanında bir ebeveyne yakışmayacak davranışlar sergilemesi nedeniyle velâyetlerinin babaya verilmesinin ... yararlarına uygun olacağı gerekçesiyle; kadının boşanma davasının reddine, erkeğin boşanma davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuklar İlkim ve ...'nın velâyetinin babaya verilmesine, çocukların her biri için ayrı ayrı aylık 400,00 TL tedbir ve iştirak nafakasının kadından alınarak erkeğe verilmesine, erkeğin maddî tazminat ve yoksulluk nafakası talebinin reddine, 15.000,00 TL manevî tazminatın kadından alınarak erkeğe verilmesine ve kadının ziynet alacağı davasının tefrik edilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı ... kadın vekili her iki dava ve boşanmanın fer'îleri yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 29.04.2022 tarihli ve 2022/462 Esas, 2022/604 Karar sayılı kararıyla; tanık olarak dinlenmeyen ortak çocukların sosyal hizmet uzmanına verdikleri beyanlar ile kadına kusur yüklenemeyeceği, ayrıca taraflar arasında 2018 yılında yaşanan tartışmalardan sonra o dönem ayrılıp barıştıkları da dikkate alındıklarında çocukların ifade ettikleri olayların tarihinin de belli olmadığı dikkate alındığında kadının kusurunun ispatlanamadığı, yine tarafların barıştığı 2018 yılından sonra erkeğin fiziksel şiddetinin olmadığı, erkeğe yüklenen diğer kusurlara ilişkin tanık beyanlarının da soyut ve zaman olarak belirsiz olması nedeniyle erkeğin kusurlarının da ispatlanamadığı gerekçesiyle; kadının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılarak her iki davanın reddine, aylık 600,00 TL tedbir nafakasının erkekten alınarak kadına verilmesine ve erkeğin çocuklar için talep ettiği tedbir nafakası isteminin reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı ... kadın vekili kadının davasının reddi ve fer'îleri; davalı-davacı erkek vekili erkeğin davasının reddi ve fer'îleri yönlerinden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 14.11.2022 tarihli ve 2022/7145 Esas, 2022/9167 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesi hükmüne karşı sadece kadın tarafından istinafa başvurulmak suretiyle erkeğe yüklenen birlik görevlerini yapmadığı, eşine para vermediği, şiddet uyguladığı ve hakaret ettiği kusurlarının kesinleştiği, kadının kusurlu bir davranışının ispatlanamadığı, bu durumda boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin tam kusurlu olması nedeniyle kadının boşanma davasının kabulünün gerektiği gerekçesiyle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına, bozma sebebine göre kadının davasının fer'îlerine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerin onanmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma kararına uyulmasına karar verilerek boşanmaya sebebiyet veren olaylarda birlik görevlerini yerine getirmeyen, eşine para vermeyen, fiziksel şiddet uygulayan ve hakaret eden erkeğin tam kusurlu olduğu, kadının boşanmaya sebebiyet verecek derecede kusurlu olduğunun ispatlanamadığı, kadın lehine boşanmanın fer'î lerine hükmedilebilmesinin yasal koşullarının bulunduğu, velâyet konusunda alınan uzman raporu ve çocukların uzmana verdikleri beyanlar dikkate alındığında velâyetlerinin babaya verilmesinin ... yararlarına olduğu gerekçesiyle; erkeğin davası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, kadının davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, ortak çocuklar İlkim ve ...'nın velâyetinin babaya verilerek çocuklarla anne arasında kişisel ilişki tesisine, çocukların her biri için ayrı ayrı aylık 500,00 TL tedbir ve iştirak nafakasının anneden alınarak babaya verilmesine, kadın lehine yasal koşulları oluşmakla aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 30.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; çocukların velâyet konusunda güncel görüşlerinin alınmadığını, uzmana beyanda bulundukları tarihte yaşları gereği kendilerini ifade etme ve etki altında alma kalmalarının söz konusu olduğunu, çocukların baba ile kalmak istemediklerini ileri sürerek; velâyet yönünden temyize başvurmuştur.
2.Davalı-davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm sonucunun erkek lehine olması nedeniyle kararın gerekçesinin erkek aleyhine değerlendirilip erkeğin kusurlarının kesinleştiğinden söz edilemeyeceğini, çocukların sosyal hizmet uzmanına verdiği beyanların delil olarak değerlendirilmemesinin ... olmadığını, bu beyanlarla kadının sadakatsiz olduğunun ispatlandığını, kadının çalışması ve kusurlu olması nedeniyle lehine nafaka ve tazminatlara hükmedilemeyeceğini ileri sürerek; kusur belirlemesi, aleyhine hükmedilen tazminatlar ve kadın lehine hükmedilen nafakalar yönünden temyize başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bozma kararına uyulmasına karar veren Bölge Adliye Mahkemesinin kusur belirlemesi yönünden bozmanın amacına uygun karar verip vermediği, kadın lehine nafakalara maddî ve manevî tazminata hükmedilmesinin yerinde olup olmadığı, yerinde ise miktarlarının hakkaniyete uygun olup olmadığı ve ortak çocukların velâyetinin babaya verilmesinin ... yararlarına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 175 ..., 182 nci, 330 uncu ve 336 ncı maddesi. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebi ile başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının ...'e yükletilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden Halim'e yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.05.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.