"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/97 E., 2023/254 K.
DAVA TARİHİ : 20.01.2020
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kırşehir 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/263 E., 2022/436 K.
Taraflar arasındaki pek kötü ve onur kırıcı davranış sebebine ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı asıl dava ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı karşı boşanma davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki tarafın evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı davalarının kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir. Kararın davalı- davacı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, gerekçe ve hüküm arasındaki çelişkinin giderilmesi ve kadının maddî tazminat talebi hakkında, denetime elverişli şekilde gerekçesi açıklanarak karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle başvurunun kabulü ile hükmün istinaf edilmeden kesinleşen karşı dava boşanma hükmü, yargılama gideri ile vekâlet ücreti ve harç dışında kaldırılarak eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kesinleşen karşı boşanma talebi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, evlilik birliğinin temelinden sarsılması sebebine dayalı asıl davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile ilgili bölümlerin hükümden kaldırılarak, düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... kadın vekili dava ve karşı davaya cevap dilekçesinde özetle; erkeğin evlilik birliği süresince müvekkiline karşı şiddet, hayata karşı kast ve onur kırıcı davranışlarda bulunduğunu, müvekkiline ve ailesine karşı hakaretlerde bulunduğunu, tehdit ettiğini, sürekli sinirli tavırlar sergilediğini, müvekkilini ekonomik açıdan da kısıtlayıp hesabından para çekmesini yasakladığını, müvekkil ile davalının aynı evde toplam 4 ay yaşadığını, müvekkilinin şuan ailesiyle birlikte yaşadığını, bu olayların yaşanmasında asli kusurlu olanın erkek olduğunu, müvekkilinin evlilik birliği süresince hiçbir kusuru olmadığını, evliliğin bütün yükümlülüklerini yerine getirdiğini iddia ederek; hayata kast. onur kırıcı davranış ve evlilik birliğinin sarsılması sebebiyle tarafların boşanmalarına, müvekkili lehine 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı- davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle ; kadının, dava dilekçesindeki iddialarının asılsız ve gerçek dışı olduğunu,asıl davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini, kadının müvekkiline “ben seni kafamda önceden bitirmiştim, aslında evlenmeyi istemiyordum” dediğini, müvekkiline “Kırşehir e gidince anlaşmalı boşanalım, evi ve aracı da sana vereyim" dediğini, karı koca olma konusunda hiçbir çaba sarf etmediğini, müvekkil ile aynı yatakta bile yatmadığını, 23 Ekim tarihinden itibaren müşterek konuttan ayrıldığını iddia ederek;kadının davası ve fer'î taleplerinin reddine, karşı davanın kabulü ile evlilik birliğinin sarsılması sebebiyle tarafların boşanmalarına, erkek yararına 150.000,00 TL maddî, 150.000,00 TL manevî tazminata karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 13.01.2021 tarih ve 2020/43 Esas, 2021/12 Karar sayılı kararı ile; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkek eşin, kadının babasına "sen şerefsiz kızına söyle, evimize gelmeyin, istemiyorum, sizi savcılığa şikayet edeceğim" şeklinde mesaj atarak kadına hakaret ettiği, kadının ise, annesi ve kız kardeşinin kadına "sen erkekten daha fazla maaş alıyorsun, niye bunu çekiyorsun" dedikleri, kadının bu duruma sessiz kaldığı, evlilik birliğinin bozulmasında erkek eşin ağır kusurlu olduğu, kadının hafif kusurlu olduğu, boşanma sebebiyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen ve kişilik hakları saldırıya uğrayan kadın eş yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği ve kadının boşanmakla yoksulluğa düşeceği gerekçesiyle asıl ve karşı davanın kabulü ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın yararına 15.000,00 TL maddî, 15.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı erkek vekili; kadının kabul edilen evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı boşanma davası, kusur belirlemesi, kadın lehine hükmedilen tazminatlar ve reddedilen maddî ve manevî tazminat talepleri yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesince, gerekçe ve hüküm arasındaki çelişkinin giderilmesi ve kadının maddî tazminat talebi hakkında, denetime elverişli şekilde gerekçesi açıklanarak karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle başvurunun kabulü ile hükmün istinaf edilmeden kesinleşen karşı dava boşanma hükmü, yargılama gideri ile vekâlet ücreti ve harç dışında kaldırılarak eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin birinci kararı karşı davada boşanma hükmü istinaf edilmeksizin kesinleşmesi nedeniyle bu hususta yeniden karar verilmesine yer olmadığına, evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkek eşin, kadının babasına "sen şerefsiz kızına söyle, evimize gelmeyin, istemiyorum, sizi savcılığa şikayet edeceğim" şeklinde mesaj attığı bu şekilde kadına hakaret ettiği, kadının ise kadın eşin annesi ve kız kardeşinin kadına, erkek eşin annesinin yanında sen erkekten daha fazla maaş alıyorsun, niye bunu çekiyorsun dedikleri kadının da buna sessiz kaldığı, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasında, erkeğin ağır kusurlu olduğu kadının hafif kusurlu olduğu" gerekçesiyle asıl davanın kabulü ile tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına 15.000,00 TL maddî, 15.000,00 TL manevî tazminata, erkeğin maddî ve manevî tazminat istemlerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; kusur belirlemesi, tazminatların miktarı yönünden, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Davalı-davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; kadının boşanma davasının kabulü, kusur belirlemesi, kadın lehine hükmedilen tazminatlar ve reddedilen maddî ve manevî tazminat talepleri yönlerinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince kabul edilen ve gerçekleşen kusurlu davranışlara göre boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin ağır, kadının az kusurlu olduğu, kusur belirlemesinin isabetli olduğu, asıl davanın kabulü ile tarafların 4721 Sayılı Kanunun 166 ıncı maddesinin birinci fıkrası gereğince gereğince boşanmalarına karar verilmiş ise de, karşı davada verilen boşanma hükmü istinaf edilmeksizin kesinleştiğinden, asıl davadaki boşanma hükmünün konusuz kaldığını, asıl davadaki boşanma hükmü konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinin doğru olmadığı, kusur belirlemesine göre, kadının boşanma davası açmakta haklı olduğu, lehine vekâlet ücreti ve yargılama giderine hükmedilmesi kararının isabetli olduğu gerekçesiyle; erkek eşin asıl davada boşanma hükmü kurulmasına yönelik istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili bentleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davadaki boşanma talebi konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, erkeğin sair, kadının ise tüm istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı-davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; kadının kusurlu olduğunu beyan ederek; reddedilen tazminatlar, kabul edilen tazminatlar kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi yönlerinden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.... kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; kabul edilen tazminatların miktarı yönünden kararın bozulması ile talepleri gibi karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadının boşanma davasının kabulü, kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen tazminatlar ve erkeğin reddedilen tazminatları noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddeleri. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.