"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/268 E., 2023/773 K.
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı boşanma davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının, kadın lehine hükmedilen tazminatlar ile yoksulluk nafakasının az olduğu gerekçesiyle, bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; kadın lehine hükmedilen tazminatlar ile yoksulluk nafakasının miktarı artırılarak karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... erkek vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında görülen ilk boşanma davasının reddedildiğini ve kararın kesinleşmesinden sonra üç yıldan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen ortak hayatın kurulamadığını iddia ederek tarafların fiili ayrılık nedeniyle boşanmalarına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Dava dilekçesi davalı-davacı kadına 25.01.2018 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı-davacı kadın davaya yasal süre içinde cevap vermemiştir.
2.Davalı-davacı kadın vekili birleşen dava dilekçesinde; evlilik birliğinin erkeğin kusurlu davranışları ile temelinden sarsıldığını iddia ederek tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın lehine aylık 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 200.000,00 TL maddî, 200.000,00 TL manevî tazminata ve dilekçece belirtilen ziynet alacağının ödenmesine hükmedilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 20.05.2019 tarihli ve 2017/1074 Esas, 2019/455 Karar sayılı kararıyla; fiili ayrılık nedeniyle boşanmaya karar verilmesinin yasal koşullarının bulunduğu ve kadının davaya süresi içinde cevap dilekçesi sunmamış olması nedeniyle fer'î talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığı gerekçesiyle; erkeğin davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca boşanmalarına ve kadının tazminat ve nafaka talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı kadın vekili tarafından tamamı yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 19.10.2020 tarih ve 2019/1580 Esas, 2020/1331 Karar sayılı kararı ile, tarafların açtığı boşanma davalarının birleştirilerek birlikte incelenip karara bağlanması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinin doğru olmadığı gerekçesiyle, kararın kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 29.11.2021 tarihli ve 2020/715 Esas, 2021/755 Karar sayılı kararı ile, taraflar arasındaki ilk boşanma davasının reddedilmesinden sonra ortak yaşamın kurulmuş olması nedeniyle fiili ayrılık nedeniyle boşanma kararı verilmesinin yasal koşullarının bulunmadığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda sürekli alkol alarak eşine hakaret eden, sadakatsiz davranan ve eşini evden kovan erkeğin tam kusurlu olduğu, kadın lehine boşanmanın fer'îlerine hükmedilebilmesinin yasal koşullarının bulunduğu ve kadının ziynet alacağı davasını ispatlayamadığı gerekçesi ile; erkeğin davasının reddine, kadının davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, dava tarihinden itibaren aylık 800,00 TL tedbir ve hükmün kesinleşmesi tarihinden itibaren aylık 800,00 TL yoksulluk nafakası ile 10.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınıp kadına verilmesine, kadının ziynet alacağı davasının reddine ve ziynet alacağı davasında erkek lehine 5.100,00 TL vekâlet ücreti takdirine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı-davacı kadın vekili tarafından nafakanın başlangıç tarihi, nafakaların ve tazminatların miktarı ve ziynet alacağı davası yönlerinden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.06.2022 tarihli ve 2022/1183 Esas, 2022/1498 Karar sayılı kararıyla; kadın lehine hükmedilen tazminatların miktarının az olduğu, ziynet alacağı davasında erkek lehine hükmedilen vekâlet ücreti miktarının fazla olduğu ve kararın sair yönlerden usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle; kadının tazminatların miktarı ve ziynet alacağı davasındaki vekâlet ücretine dair istinaf başvurusunun kabulü ile 30.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminatın, kesinleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, erkekten alınarak kadına verilmesine ve ziynet alacağı davasında erkek lehine 1.000,00 TL vekâlet ücreti takdirine, kadının sair istinaf başvurusunun ise esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı-davacı kadın vekili tarafından nafakanın başlangıç tarihi ve miktarı, tazminatların miktarı ve ziynet alacağı davasının reddi yönlerinden temyiz isteminde bulunulmuştur.
2.Dairenin 08.12.2022 tarihli ve 2022/8282 Esas, 2022/10131 Karar sayılı kararı ile; tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat miktarı ile tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, nafakanın niteliği ve günün ekonomik koşullarına göre kadın lehine hükmedilen yoksulluk nafakası miktarının az olduğu gerekçesiyle; Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına ve bozmanın kapsamı dışındaki temyize konu hükümlerin onanmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma kararına uyularak aylık 1.000,00 TL yoksulluk nafakası ile 75.000,00 TL maddî, 75.000,00 TL manevî tazminatın, tazminatlara kesinleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiz ile birlikte, erkekten alınarak kadına verilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; erkek aleyhine hükmedilen tazminatlar ve yoksulluk nafakası miktarının erkeğin ekonomik durumuna göre fazla olduğunu belirterek; tazminatlar ile yoksulluk nafakasının miktarı yönünden temyize başvurmuştur.
2.Davalı-davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; tazminatlar ve yoksulluk nafakası miktarının az olduğunu, yoksulluk nafakasına talepteki gibi artış oranına hükmedilmesi gerektiğini ve bozma sonrası yapılan istinaf yargılaması için kadın lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin doğru olmadığını belirterek; kesinleşen hususlar, tazminatlar ile yoksulluk nafakasının miktarı ve kadın lehine istinaf yargılaması vekâlet ücretine başvurulmaması yönünden temyize başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bozma kararına uyulmasına karar veren Bölge Adliye Mahkemesi'nin bozmanın amacına uygun karar verip vermediği, bozmanın kapsamı dışında kalan hususlar kesinleşmiş olmakla, kadın lehine hükmedilen tazminatlar ve yoksulluk nafakasının miktarının hakkaniyete uygun olup olmadığı ve bozma sonrası yapılan istinaf yargılaması için kadın lehine vekâlet ücretine hükmedilip hükmedilmeyeceği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 174 üncü, 175 inci ve 330 uncu maddeleri. 6098 sayılı Türk Boçlar Kanunu'nun 50 ve 51 inci maddeleri. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2021 tarihli ve 2021/2-96 Esas, 2021/205 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmadığı gibi bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak oluşturan yönlerin de yeniden incelenmesinin hukuken mümkün olmadığı ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2021 tarihli ve 2021/2-96 Esas, 2021/205 Karar sayılı kararında da belirtildiği gibi, bozma kararı sonrası kanun gereği duruşmalı olarak yapılan istinaf yargılaması için vekâlet ücretine hükmedilemeyeceği anlaşılmakla; taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.