"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 42. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/21 E., 2023/178 K.
KARAR : Bozmaya uyularak hüküm tesisi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen boşanma davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kısmen bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; kadın yararına yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminata karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı-davacı kadın vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin son fıkrası gereğince fiili ayrılık nedeniyle boşanmalarına, ortak çocuk ... ile davacı-davalı arasında kişisel ilişki kurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı kadın vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; asıl davanın reddine, asıl davanın kabulü halinde davalı-davacı lehine maddî ve manevî tazminata, yine davalı-davacı ve ortak çocuk ... lehine nafakaya hükmolunmasına, karşı davada, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesi uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, davalı-davacı lehine 400.000,00 TL maddî, 200.000,00 TL manevî tazminata, aylık 8.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, ortak çocuk ...'in velâyetinin gerek tedbiren gerekse dava sonunda davalı-davacıya verilmesine, kişisel ilişkinin res'en belirlenmesine, ortak çocuk ... için aylık 2.000,00 TL tedbir ve iştirak nafakasına, aile konutu olarak kullanılan taşınmazın dava süresince davalı-davacı ve çocuklara tahsisine, davalı-davacının tazminat taleplerini teminen davacı-davalının mal varlığı üzerine ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 17.04.2018 tarihli kararı ile tarafların bir önceki boşanma davasının reddine ilişkin kararın kesinleşmesinden (19.06.2012) itibaren 3 yıl içerisinde tekrar bir araya gelmedikleri, tarafların fiilen ayrılmalarının önce ve sonrasında erkeğin, kadına karşı aşağılayıcı ifadeler kullandığı, tehdit içerir SMS'ler gönderdiği, kadının eline para vermeyerek ekonomik şiddet uyguladığı, ortak çocuğun ve evin ihtiyaçlarıyla fiili ayrılık döneminde yeterince ilgilenmediği, aynı apartmanda farklı dairelerde oturdukları, evlilik birliğinin tekrar tesis edilemediği, evlilik birliğinin tekrar tesis edilememesinde erkeğin kusurlu olduğu şeklinde kusur tespiti yapılarak asıl dava yönünden tarafların kusur durumuna bakılmaksızın 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin son fıkrası gereğince fiili ayrılık nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata, hükmün kesinleşme tarihinden itibaren aylık 2.000,00 TL tedbir-yoksulluk nafakasına, aylık 2.000,00 TL tedbir-iştirak nafakasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 14.06.2021 tarihli kararı ile İlk Derece Mahkemesinin kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğu gerekçesiyle davalı-davacı kadın vekilinin istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
I. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 26.01.2022 tarih ve 2021/9417 Esas - 2022/687 Karar sayılı bozma ilâmında; davacı- davalı erkeğin katılma yoluyla kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen tazminat ve nafakalar yönünden istinaf kanun yoluna başvurulduğu gözetilmeksizin, hükmü sadece kadının istinaf başvurusu yönünden inceleyerek karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle ve tarafların diğer temyiz itirazları şimdilik incelenmeksizin bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Birinci Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 07.04.2022 tarihli kararıyla, tarafların istinaf talepli dilekçelerinin incelendiği davalı-davacının kusur tespitine, İlk Derece Mahkemesi karar gerekçesinin kusur oranı değişmemekle birlikte gerçekleşen kusurlu davranışlar yönünden düzeltilmesine, erkeğin yine de tam kusurlu olduğu, yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminatın miktarına, davacı-davalının ortak çocuk ... için verilen tedbir ve iştirak nafakasına yönelik istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesinin ilgili hükümlerinin kaldırılarak yerine yeniden esas hakkında hüküm kurmak suretiyle ortak çocuk ... için dava tarihinden itibaren geçerli ve tahsilde tekerrüre neden olmamak üzere aylık 1.500,00 TL tedbir nafakasının davacı-davalıdan alınarak davalı-davacıya verilmesine, söz konusu tedbir nafakasının 17.04.2018 tarihi itibariyle 2.000,00 TL'ye çıkartılarak çocuğun ergin olduğu 10.10.2019 tarihine kadar devamına, iştirak nafakası hakkında konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, kadın lehine hükmedilen tazminatların ve yoksulluk nafakasının az olduğu gerekçesiyle bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek 80.000,00 TL maddî, 60.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınıp kadına verilmesine, davalı-davacı kadın lehine boşanma hükmünün kesinleştiği tarihten itibaren geçerli olmak üzere aylık 3.000,00 TL yoksulluk nafakasının davacı-davalıdan alınarak davalı-davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, tarafların diğer istinaf taleplerinin reddine karar verilerek karar verilmiştir.
II. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 23.11.2022 tarih ve 2022/6179 Esas, 2022/9532 Karar sayılı bozma ilâmında; tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen yoksulluk nafakası ile maddî ve manevî tazminatın az olduğu gerekçesiyle; tazminatların ve yoksulluğun miktarı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının kadın yararına bozulmasına ve bozmanın kapsamı dışındaki temyize konu bölümlerin onanmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, kadın lehine hükmedilen tazminatların az olduğu gerekçesiyle bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek kadının tazminat talebinin kısmen kabulü ile aylık 6.000,00 TL yoksulluk nafakası, 200.000,00 TL maddî, 150.000,00 TL manevî tazminatın erkekten alınıp kadına verilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı-davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; nafakaların ve tazminatların miktarı yönünden temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasında görülen 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı boşanma ve fer'îleri istemine ilişkin davada bozmaya uygun karar verilip verilmediği, kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminat ile yoksulluk nafakası miktarının az olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü, 174 üncü, 175 inci ve 330 uncu maddeleri. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre kadının aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat azdır. O hâlde, Mahkemece, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, tazminata esas olan fiilin ağırlığı ile 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesi ve 6098 sayılı Kanun'un 50 nci ve 51 inci maddelerinde düzenlenen hakkaniyet kuralları dikkate alınarak kadın yararına 4721 sayılı Kanun'un 174 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları uyarınca daha uygun miktarda maddî ve manevî tazminat takdiri gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
3.Tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumlarına, nafakanın niteliğine, günün ekonomik koşullarına göre kadın yararına takdir edilen yoksulluk nafakası azdır. Mahkemece 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesindeki hakkaniyet ilkesi de dikkate alınarak daha uygun miktarda nafakaya hükmedilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.İlk Derece Mahkemesi kararının (2), (3) numaralı paragrafta belirtildiği üzere temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, kadın yararına hükmedilen maddî, manevî tazminat ve yoksulluk nafakası miktarları yönlerinden BOZULMASINA,
2.Yukarıda (1) numaralı paragrafta belirtildiği üzere kadının diğer temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine.02.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.