"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1346 E., 2023/93 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 14. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2018/782 E., 2020/316 K.
Taraflar arasındaki aile konutu tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bölümlerini kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkille vefat eden eşinin 30.10.1981 tarihinde evlenmiş olduklarını, müvekkilinin eşi ...'ın 29.05.2015 tarihinde vefat ettiğini, müteveffa'nın mirasçıları, eşi ..., ... ile Mütevefaa ...'ın ortak çocukları ... ile müteveffanın ilk eşinden olan kızı ... olduğunu, müvekkili ve mütevefanın, 30 yılı aşkın süre ve en son vefat tarihinde de ... Mahallesi, ... Sokak, ... Apartmanı No:22 D:8 .../İSTANBUL adresindeki dairelerinde ikamet etmiş olduklarını, müvekkilinin halen bu dairede oturmakta olduklarını, bu daire tapu kayıtlarında 11 nolu bağımsız bölüm olarak gösterilmekte olduğunu, ancak belediye numarataj kayıtlarında daire 8 olarak geçmekte olduğunu, bu durumun belediye tarafından dükkanlar veya birden fazla giriş çıkış olması nedeniyle oluşmuş olabileceği şeklinde açıklandığını, işbu davaya konu gayrimenkul tapu kayıtlarında İstanbul İli, ... İlçesi, 2903 Ada, 9 parsel, 289 paftada kayıtlı 11 nolu bağımsız olarak geçmekte olduğunu, müvekkili ile eşinin 34 yıl evli kalmış olduklarını, en son oturdukları dairede ise 30 yıl birlikte yaşamış olduklarını, bu bağlamda yasaların kendisine verdiği bir hak olan eşinden olan miras payına mahsuben evin mülkiyetinin kendisine verilmesini istemekte olduğunu, muris ... terekesine ait İstanbul İli, ... İlçesi, ... Mah, .... Mevkii, 2903 Ada, 9 Parsel, 289 Pafta da kayıtlı, 11 nolu bağımsız bölümdeki gayrimenkulün aile konu olarak tespitine, yargılama gideri ve ücreti vekâletin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; aile konutu, eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri, acı tatlı günlerini yaşadıkları, yaşam faaliyetlerini yoğunlaştırdıkları mekân olarak belirtilmekte olduğunu, bir yerin aile konutu olarak kabul edilmesi için, birkaç unsuru içindeki barındırması gerekmekte olduğunu, bu unsurlar, aile unsuru, yasal evlilik birliği, konutun eşlerin ortak iradesiyle aile konutu olarak tahsis edilmesi, tek olması, eşlerin sürekli kalma niyetiyle oturduğu bir yer olması ve aile yaşantısının odak noktası olması olduğunu, davacı yanın, müteveffanın ölümü öncesinde davaya konu taşınmazda 30 yıl boyunca yaşadıklarını, acık tatlı anılarını biriktirdiklerini iddia etmişse de, bu iddialar ispattan yoksun olduğunu, davacının evlilik birliğinin başladığı ve sona erdiği tarihe kadar ki yerleşim yeri bilgilerinin celbi halinde, davacının ... Köyü, No: 6/1 .../Giresun adresinde yaşadığı görüleceğini, bir yerin aile konutu olarak kabul edilebilmesi için gereken en önemli unsur, o yerin eşlerin ortak iradeleriyle ve sürekli olmak şartıyla ailenin yaşam merkezi haline gelmiş olması gerektiğini, davaya konu taşınmaz davacı ve müteveffanın aile yaşamlarının odağı olmamakla birlikte, mevsimsel ve dönemsel olarak kullanımlarında olan bir taşınmaz olduğunu, davacı ve müteveffa yaşamlarının büyük çoğunluğunu ve özellikle müteveffa ...'ın ölümünden önceki son 10 yılı ... Köyü, No: 6/1 .../Giresun adresinde geçirmişler, bu adreste bulunan taşınmazı aile konutu olarak kullanmış olduklarını, Giresun ilinin kış aylarının çok sert geçmesi nedeniyle yılın sadece 3 ayını İstanbul'da ve davaya konu adreste geçirmiş olan davacı ve müteveffa ...'ın yerleşim yeri bilgilerinin istenmesi halinde, ikamet adreslerinin ... Köyü, No: 6/1 .../Giresun adresi olduğu görüleceğini, haksız ve mesnetsiz davanın reddine, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; toplanan deliller ve tanık beyanları göz önüne alınarak davacı ve müteveffa ...'ın 29.05.2015 tarihine kadar ... Mahallesi, ... Sokak, ... Apartmanı No:20 Daire: 8 .../İSTANBUL adresinde birlikte yaşadıkları bu taşınmazın düzenli olarak kullandıkları, bu taşınmazın aile konutu olduğu, müteveffanın ölümünden sonra davacının halen bu taşınmazı kullandığı, aboneliği kendi üzerine aldığı anlaşılmakla davanın kabulü ile tapuda " İstanbul ili, ... ilçesi, ... mahallesi, ... mevkii, 2903 Ada, 9 parsel nolu taşınmazın 11 nolu bağımsız bölüm" numarasına kayıtlı taşınmazın davacı ... ile ölen ...'ın son olarak birlikte yaşadıkları aile konutu olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde; cevap dilekçesini tekrarla kabul edilen dava yönünden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı ve müteveffanın yerleşim yeri bilgilerinin sorgulanmasında 09.03.2007 tarihinde dava konusu taşınmazın yerleşim yeri olduğu, 27.06.2014 tarihinde yerleşim yeri olarak ... Köyündeki adresin gösterildiği, 10.09.2015 tarihli bildirimle 01.09.2015 tarihinde ... Mahallesi ... . Sokak 15/2 Beyoğlu adresinin mernis adresi olarak gösterildiği, 09.10.2015 tarihli bildirimle ise 05.10.2015 tarihinde dava konusu konuta taşınıldığının bildirildiği, tarafların murisinin 29.05.2015 tarihinde vefat ettiği, eldeki davanın 23.10.2018 tarihinde açıldığı, tarafların murisinin Giresun'da vefat ettiği, murisin vefat tarihinde davacı ve müteveffanın yerleşim yerinin Suyurdu köyünde olduğu, ... ile davacının evlilik birliği ...'ın vefatı ile ölümle sona erdiği, 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesinde düzenlenen Aile Konutunu koruyucu önlemlerin sona erdiği; davacı, eşinin ölümünden sonra ikametini dava konusu taşınmaza naklettiği, bu durumda dava konusu taşınmazın davacı ve müteveffa eşinin aile konutu olmadığı, davanın reddi gerekirken kabulünün doğru olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusu kabul edilmiş ve davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; reddedilen davası yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın mirasbırakanın ölüm tarihinde aile konutu olduğunun ispatlanıp ispatlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 6 ncı, 193 üncü ve 194 üncü maddesi, 652 nci maddesi.
3.Değerlendirme
1.Davacı vekili dava konusu taşınmazın miras hakkına mahsuben tarafına özgülenmesi için aile konutu olduğunun belirlenmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, bu karara karşı davalı ... vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, istinaf incelemesi yapan Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddine karar verilmiştir.
2.4721 sayılı Kanun'un 652 nci maddesinde; eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa sağ kalan eşin bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben, mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebileceğini hükme bağlamıştır. Davacının bu yasal hakkını kullanabilmesi için taşınmazın aile konutu olduğunun tespitini istemekte hukuki yararının olduğu açıktır. Toplanan delillerden sağ kalan eş ve müteveffa eşin uzun süreden bu yana dava konusu taşınmazda oturdukları, ortak çocuklarının bu taşınmazda büyüdüğü, zaman zaman tarafların Giresun'daki taşınmazda kalmaları o taşınmazı aile konutu haline getirmeyeceği, aile birlikteliğinin ağırlıklı olarak dava konusu edilen taşınmazda geçtiği, dava konusu taşınmaza ait aboneliklerin 1980'li yıllardan bu yana aktif olduğu gibi tanık beyanları ile de dava konusu taşınmazın müteveffanın ölümüne kadar aile konutu olduğu anlaşılmaktadır. O halde, dava konusu taşınmazın mirasbırakanın ölüm tarihinde aile konutu olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, bu hususta ret kararı verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,22.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.