"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/447 E., 2023/761 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Düzce 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/766 E., 2021/657 K.
Taraflar arasındaki boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir. Kararın davalı erkek tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının usulüne uygun olarak tamamlanmadığı gerekçesiyle, başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile tarafların boşanmalarına ve boşanmanın fer'îlerine karar verilmiştir.
Kararın davalı erkek tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen esastan reddi ve kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı erkek tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı kadın vekili dava dilekçesinde özetle; erkeğin bağımsız konut tahsis etmediğini, davalının ailesi ile birlikte ayrı ayrı odalarda kaldıklarını, müvekkilinin eşiyle uyumak istediğini davalı tarafa söylediği zaman davalının "kendisiyle aynı odada kalmak istemediğini " söylediği, ilgisiz olduğunu, evli bir kadın ile ilişkisinin olduğunu, kadının eşinin haberdar olması üzerine Düzce Cumhuriyet Başsavcılığının 2016/9087 esas sayılı dosyası üzerinden soruşturma başlatıldığını, davalının haysiyetsiz bir yaşam sürdüğünü belgeleyen bu dosyanın yanında hakkında başlatılan başkaca soruşturma dosyalarının da bulunduğunu, sadakat yükümlülüğünü ihlal ettiğini, evi terk ettiğini ve 17 aydır fiilen ayrı yaşadıklarını iddia ederek; tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına aylık 350,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı erkek cevap dilekçesinde özetle; kadının iddialarının asılsız ve gerçek dışı olduğunu, kadının ilgisiz olduğunu, evlenmeden önce para karşılığı birlikteliğinin olduğunu, bu hususu kadına anlattığını, hakkında soruşturma açıldığını fakat kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiğini, açılan davayı kabul etmediğini, eşini çok sevdiğini, boşanmak istemediğini, eşinin annesinin zorlamasıyla boşanmak istediğini, eşi ile konuşmasına izin vermediklerini, davacı kadında ev almak için biriktirdikleri 150.000,00 TL para bulunduğunu, ziynetlerinde kadında bulunduğunu iddia ederek; davanın reddine karar verilmesini aksi halde davacı kadının tazminat ve nafaka taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 08.10.2019 tarih ve 2018/177 Esas, 2019/605 Karar sayılı kararı ile; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda eve gelmeyen, eşi ile ilgilenmeyen ve sadakat yükümlülüğüne aykırı davranan davalı erkeğin tam kusurlu olduğu, boşanma sebebiyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen ve kişilik hakları saldırıya uğrayan kadın eş yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği ve kadının boşanmakla yoksulluğa düşeceği gerekçesiyle; davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın yararına aylık 250,00 TL tedbir ve 300,00 TLyoksulluk nafakası ile 15.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek tarafların boşanmalarına, nafaka, maddî ve manevî tazminata hükmettiğini, davacı lehine hükmedilen nafaka, maddî ve manevî tazminat miktarlarının çok fahiş olduğu yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin 14.12.2020 tarih ve 2019/1719 Esas 2020/964 Karar sayılı kararı ile, davalı erkeğe duruşmaya katılma ve savunma hakkını kullanma imkanı tanınmadan yargılama yapılıp, hüküm kurulması, hukuki dinlenilme hakkının ihlali niteliğinde olduğu gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine ve kaldırma sebebine göre sair istinaf itirazlarının incelenmemesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda eve gelmeyen, eşi ile ilgilenmeyen ve sadakat yükümlülüğüne aykırı davranan davalı erkeğin tam kusurlu olduğu, boşanma sebebiyle mevcut veya beklenen menfaatleri zedelenen ve kişilik hakları saldırıya uğrayan kadın eş yararına maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi gerektiği ve kadının boşanmakla yoksulluğa düşeceği gerekçesiyle; davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın yararına aylık 250,00 TL tedbir ve 300,00 TLyoksulluk nafakası ile 25.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı erkek istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece yapılan kusur tespitinin hatalı olduğunu, boşanma kararının haksız olduğu, aleyhine hükmedilen tazminat ve nafakaları kabul etmediğini, ödeyecek gücü olmadığını belirterek; kabul edilen boşanma kusur reddedilen tazminat ve nafaka talepleri, aleyhe hükmedilen tazminatlar ve nafakalar yönlerinden İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin birinci kararına sadece erkek tarafından istinafa başvurulduğundan ilk kararda belirlenen kusur durumunun erkek yararına usuli kazanılmış hak oluşturduğu, kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönünden, usuli kazanılmış hak ilkesine aykırı olacak şekilde İlk Derece Mahkemesinin birinci kararına karşı istinafa başvurmayan kadın yararına artırıma gidilmesinin doğru olmadığı ve istinafa konu sair yönlerden kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile; erkeğin istinaf başvurusunun kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönünden kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının ilgili bentleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle kadın yararına 15.000,00 TL maddî, 10.000,00 TL manevî tazminata ve erkeğin sair istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı erkek tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı erkek temyiz dilekçesinde özetle; hükmün tamamı yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, boşanma davasının kabulü, kusur belirlemesi, kadın yararına hükmedilen tazminatlar ve kadın yararına hükmedilen nafakalar noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 6 ncı maddeleri, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu, 174 üncü ve 175 inci maddeleri. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı erkek tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,30.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.