"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/365 E., 2023/818 K.
DAVA TARİHİ : 18.10.2017-15.02.2019
KARAR : Başvurunun kabulü ile yenide esas hakkında hüküm tesisi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara Batı 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/117 E., 2022/831 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı açılan evlenmenin butlanı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince erkeğin davasının reddine, kadının davasının kabulüne karar verilmiş, kararın ... erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme yapıldığından bahisle kararın kaldırılmasına ve dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı üzerine, İlk Derece Mahkemesince her iki davanın kabulüne, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine, kadın yararına 500,00 TL tedbir nafakasına karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince kadının istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, kadın yararına aylık 500,00 TL yoksulluk nafakasına, erkeğin istinaf başvurusunun ise esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... erkek vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
... erkek vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin zihinsel engelli olduğunu, müvekkilinin ailesinin müvekkilinin ileride yalnız kalmaması için bir kişi ile evlenmesini istediklerini, kadının ailesinin kızlarının epilepsi hastası olup herhangi bir atak geçirmediğini, başka bir rahatsızlığının olmadığını, altı ayda bir kontrolü olduğunu söylediklerini, tarafların nikah sonrası aynı evde kalmaya başladıktan sonra kadının durumunun çok ağır olduğunu gördüklerini, taraflar arasında cinsel ilişkinin gerçekleşmediğini belirterek tarafların evliliklerinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı kadın cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin ailesinin nişandan önce müvekkilinin epilepsi hastası olduğunu, ilaç tedavisinin devam ettiğini, tedavisi aksatılmadıkça hastalığının nüksetmeyeceği konusunda erkeğin ailesini bilgilendirildiğini, buna karşılık müvekkilinin ilaç düzenini değiştirdiğini, balayına davacı-davalının ailesinden on kişilik bir grupla gidildiğini, yüzme bilmeyen müvekkiline yüzmesi konusunda baskı yapıldığını, erkeğin cinsel ilişkiye giremediğini, müvekkilinin evden kovulduğunu, saatlerce dışarıda bırakıldığını belirterek davanın reddini savunmuş, aylık 500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına karar verilmesini istemiştir.
2. Davalı-davacı kadın birleşen dava dilekçesinde özetle; davacı-davalının evliliğin iptali istemiyle dava açtığını, yapılan yargılama sırasında müvekkilinin akıl sağlığında herhangi problem olmadığını, tam tersine davacı-davalının kısıtlanmasına karar verildiğini belirterek tarafların evliliğin mutlak butlan sebebiyle iptaline karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.İlk Derece Mahkemesinin 08.08.2019 tarihli ve 2017/820 E., 2019/600 K. sayılı kararı ile, erkeğin davasının reddine, kadının davasının kabulüne, mevcut evliliğin mutlak butlan nedeniyle iptaline, kadın için aylık 500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına karar verilmiş, kararın davacı karşı davalı erkek vekili tarafından istinafı üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 18.11.2020 tarihli kararı ile; tarafların evliliği yürütmelerine engel bir psikiyatrik rahatsızlıklarının veya akıl hastalıklarının bulunup bulunmadığının, var ise evlenmeden önce mevcut olup olmadığının ve iyileşme olasılığının bulunup bulunmadığının ve başlangıç tarihinin, evliliği yürütmeye engel teşkil edip etmediğine ilişkin resmi sağlık kurulu raporu alınması ve hasıl olacak sonucuna göre hüküm kurulması gerekirken, eksik ve yetersiz raporlar esas alınmak suretiyle hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle kararın kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sağlık kurulu raporlarına göre tarafların evlenmeye engel olacak şekilde akıl hastalığının mevcut olduğu, evlenmeden önce de rahatsızlıklarının mevcut olduğu gerekçesiyle her iki tarafın davasının kabulü ile taraflar arasındaki mevcut evliliğin mutlak butlan nedeniyle iptaline, kadın yararına aylık 500,00 TL tedbir nafakasına, erkeğin kendisini yoksulluktan kurtaracak derecede düzenli ve sürekli geliri bulunmadığından kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.... erkek vekili katılma yolu ile istinaf dilekçesinde özetle; birleşen davanın kabulü ve tedbir nafakası yönünden kararın kaldırılmasını istemiştir.
2.Davalı-davacı kadın özetle; yoksulluk nafakasının reddi yönünden kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.05.2023 tarihli ve 2023/365 Esas, 2023/818 Karar sayılı kararıyla; erkeğin temizlik görevlisi olup 2.850,00 TL maaş aldığı, ailesi ile birlikte yaşayıp kira ödemediği, kadının ise ev hanımı olduğu, kadın yararına yoksulluk nafakası koşullarının oluştuğu gerekçesiyle kadının istinaf talebinin kabulü ile tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile talep gözetilerek aylık 500,00 TL yoksulluk nafakası takdirine, erkeğin ise tüm istinaf başvurularının ise 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci bendi uyarınca reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ... erkek vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.... erkek vekili özetle, müvekkilinin temyiz kudretine sahip olmadığını belirterek birleşen davanın kabulü ve nafakalar yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-davacı kadın vekili 11.01.2024 tarihli dilekçe ile tedbir nafakası hakkından feragat ettiğini, ... erkek vekili ise 14.02.2024 tarihli dilekçe ile davalı taraf ile yaptığı anlaşma uyarınca kadının nafaka taleplerinden feragat ettiğini ve temyiz taleplerinin konusuz kaldığını bildirmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı-davacı kadının açtığı evlenmenin butlanı davasının kabulüne karar verilmesinin, kadın yararına tedbir ve yoksulluk nafakası takdirinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun'un 145 inci maddesi, 158 inci, 169 uncu ve 175 inci maddeleri. 6100 sayılı Kanunun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre ... erkek vekilinin, kadının evlenmenin mutlak butlan nedeniyle iptali davasının kabulüne yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Feragat, 6100 sayılı Kanun'un 307 nci maddesinde, davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi olarak tanımlanmış; 310 uncu maddesinde ise, hükmün kesinleşmesinden önceki herhangi bir aşamada davadan feragat edilebileceği düzenlenmiştir. Hiç kimse kendi lehine olan bir davayı açmaya zorlanamayacağı gibi, davacı da açmış olduğu bir davayı sonuna kadar takip etmeye zorlanamaz. Usul hukukumuzda kural olarak hüküm kesinleşinceye kadar davadan feragat edilebilir. Feragat ve kabulün hüküm ifade etmesi, karşı tarafın ve mahkemenin muvafakatine de bağlı değildir.
3.Karşılıklı açılan evlenmenin mutlak butlan nedeniyle iptali davalarında İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda asıl ve birleştirilen davanın kabulü ile taraflar arasındaki mevcut evliliğin mutlak butlan nedeniyle iptaline, kadın yararına aylık 500,00 TL tedbir nafakasına, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiş, hükmün taraf vekilleri tarafından istinafı üzerine incelemeyi yapan Bölge Adliye Mahkemesince davalı-davacı kadın vekilinin yoksulluk nafakasına yönelik istinaf başvurusu kabul edilerek kadın yararına aylık 500,00 TL yoksulluk nafakasına hükmedilmiş, erkeğin istinaf başvurusu ise esastan reddedilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar ... erkek vekili tarafından, kadının kabul edilen davası ve nafakalar yönünden temyiz edilmiştir.
4.Davalı-davacı kadın vekili 11.01.2024 tarihli dilekçe ile "tedbir nafakası talebinden feragat ettiğini beyan ederek dosyanın kesinleşmesine" karar verilmesini talep etmiştir. ... erkek ise 14.02.2024 tarihli dilekçe ile "ekte sunduğu anlaşma uyarınca kadının nafaka talebinden feragat ettiğini ve temyiz talebinin konusuz kaldığını" beyan etmiş ise de herhangi bir anlaşma metninin sunulmadığı anlaşılmıştır. Bu hale göre, kadının tedbir nafakasından feragat ettiğine dair dilekçe ve erkeğin 14.02.2024 tarihli dilekçesi birlikte değerlendirip kadının feragat beyanının yoksulluk nafakasını da içerip içermediği taraflara açıklattırılarak feragat hususunda bir karar verilmek üzere hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kadın yararına hükmedilen tedbir ve yoksulluk nafakası yönlerinden BOZULMASINA,
2.Yukarıda (1) nolu paragrafta açıklandığı üzere ... erkek vekilinin, kadının kabul edilen davasına yönelik temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.