"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul BAM 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2055 Esas 2023/624
DAVA TARİHİ : 06.07.2018
KARAR : İstinaf başvurusunun reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tekirdağ Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/71 D. İş Esas
Taraflar arasındaki 18 yaşına kadar kurumda kaldığının tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı kurum tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun
esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların Kırklareli Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.09.1998 tarih ve 1998/885 Esas 1998/703 Karar sayılı kararı ile devlet bakım ve korunmasına alındıklarını, 2008/394 Esas sayılı dosyası ile korunma kararının kaldırılmasına karar verildiğini, kararın Yargıtayca bozulduğunu, Mahkemece tekrar korunma kararının kaldırılmasına karar verildiğini, kaldırma kararının davacıların 18 yaşını doldurduktan sonra verildiğini, kararın hukuka aykırı olduğunu, davacıların kamu kurum ve kuruluşlarına kurum vasıtasıyla iş başvurusunda bulunma imkanından yararlanmak maksadıyla ergin olduğu tarihe kadar sosyal hizmet kuruluşunda kaldığının tespitini talep etme istemi hasıl olduğunu belirterek davacıların 18 yaşlarını doldurduğu tarihe kadar devletin koruması altında fiilen olduğunun ve ergin oluncaya kadar devlet koruması altında olmanın müvekkillerine sağladığı devlet memuru olabilme hakkı sağlayan 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu`nun (2828 sayılı Kanun) ek madde l'in ve 3413 sayılı yasanın sağladığı haklardan yararlanmalarının ve bu hakların kullanılabilmesi için gerekli belgeyi alma haklarının bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum cevap dilekçesinde özetle; görevli mahkemenin çocuk mahkemesi olduğunu, Kırklareli mahkemelerinin yetkili olduğunu, davacıların velisinin çocukları almak için bizzat başvurduğunu, alınan sosyal inceleme raporu sonucu korunma kararlarının kaldırıldığını, tanık beyanı ile davanın ispatının mümkün olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
Tekirdağ Aile Mahkemesinin 19.02.2019 tarih ve 2018/519 Esas 2019/103 Karar sayılı kararı ile davanın kabulü ile davacıların 18 yaşını doldurana kadar fiilen devletin koruması altında olduğunun tespitine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 28.05.2019 tarih ve 2019/932 Esas 2019/877 Karar sayılı kararı ile görevli mahkemenin çocuk mahkemesi olduğu gerekçesi ile davalının istinaf talebinin diğer yönler incelenmeksizin kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
1.Tekirdağ Aile Mahkemesinin 19.09.2019 tarihli 2019/457 Esas 2019/612 Karar sayılı ilamı ile, mahkemenin görevsizliğine karar kesinleştikten sonra iki haftalık süre içinde ve talep halinde dosyanın görevli Tekirdağ Çocuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacılar hakkında verilen koruma kararının Kırklareli 1.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/67 E-2018/155 K sayılı kararı ile kaldırıdığı, verilen kararın 02.05.2018 tarihinde kesinleştiği, aynı kararda dosyanın Yargıtay incelemesinden geçtiği, taraflar hakkında sosyal inceleme raporu aldırıldığı, tarafların 18 yaşını ikmal ettiğinin göz önünde bulundurulduğu, açılan davanın konusunun davacıların ergin olana kadar devlet koruması altında bulunduklarının tespitine ilişkin olduğu, bu hususun Kırklareli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan eda davasında irdelendiği ve karara bağlandığı, dosyanın kesinleştiği, açılan tespit davasının konusunun kalmadığı gerekçesi ile dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davacılar vekili; korunma kararının kaldırılması kararının 02.05.2018 tarihinde kesinleştiğini, korunma kararının 2018 yılına kadar devam ettiğini, davacıların Kırklareli mahkemesinin kararını başvurusuna ekleyerek Form A belgesi düzenlenmesi talebinin reddedildiğini, bu aşamada tespit kararı ile başvurulması gerektiğinden konusuz kaldığı gerekçesi ile karar verilmesine yer olmadığı kararı verilmesinin hatalı olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 09.05.2023 tarihli ve 2022/2055 Esas, 2023/624 Karar sayılı kararıyla; davacılar hakkında verilen koruma kararının kaldırılmasına ilişkin karar kesinleşmeden davacıların 18 yaşını doldurmadığı halde kurumla ilişikleri kesilerek kurumdan ayrıldıkları, davacıların 18 yaşını doldurana kadar fiilen devlet koruması altında bulunmadıkları anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerekirken dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru değil ise de istinaf talebinde bulunanların davacılar olması nedeniyle mahkeme kararının 1 nolu bendinin kaldırılarak davanın reddine şeklinde hüküm kurulması davacıların aleyhine olacağı gerekçesi ile istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili; davacılar hakkındaki korunma kararının davacılar ergin olduktan sonra kaldırıldığını, başvuru sahibinin geçmişte sosyal hizmet kuruluşunda kaldığının ve korunduğunun belgelenememesi halinde bu hususun tespitinin mahkeme kararı ile olacağını, daha önce başka bir kişi açtığı davada Mahkemece kabul kararı verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacıların ergin olduğu tarihe kadar kurumda kalıp kalmadıkları, davanın konusunun kalıp kalmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 2828 sayılı Kanun`un 21 inci ve 22 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Davacılar Ogün ve ... kardeşler dava dilekçelerinde on sekiz yaşlarını doldurdukları tarihe kadar devlet koruması altında fiilen olduklarının ve ergin oluncaya kadar devlet koruması altında olmanın kendilerine devlet memuru olabilme hakkı sağlayan 2828 sayılı Kanun`un ek madde 1 in ve 3413 sayılı Kanun`un sağladığı haklardan yararlanmalarının ve bu hakların kullanılabilmesi için gerekli belgeyi alma haklarının bulunduğunun tespit edilmesini talep etmişlerdir.
2.Dosyanın yapılan incelemesinde; davacılar Ogün ve ... kardeşlerin Kırıkkale Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.09.1998 tarih 1998/885 Esas 1998/703 Karar sayılı kararı ile korunma altına alınmalarına ve kuruma yerleştirilmelerine karar verildikleri, kurumun bildirimi üzerine Kırıkkale Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.06.2008 tarih 2008/394 Esas 2008/404 Karar sayılı kararı ile kardeşler hakkında verilen korunma kararının kaldırılmasına karar verildiği, çocukların bu dönemler içinde de fiilen devlet yurtlarında kaldıkları dosya içindeki delillerden anlaşılmaktadır. Davacıların bu davayı açmakta hukuki yararları mevcut olup çoğun içinde az da vardır ilkesi gereğince davacıların devlet kurumlarında fiilen kaldıkları süre tespit edilerek bu yönde bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.