"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması ve ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince ipoteğin kaldırılması davasının kabulüne, aile konutu şerhi konulması talebi hakkında ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davalılardan ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı eşi ...'in 12.07.2017 tarihinden itibaren aile konutu olan ... adına kayıtlı konutta eşi ile birlikte ikamet ettiklerini, aile konutu niteliğinde olan konutun müvekkilinin rızası olmaksızın davalı ... tarafından diğer davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif lehine ipotek tesis edildiğini, bu durumun müvekkilinin haklarını sınırladığını, taşınmazın tapu kaydında aile konutu şerhi bulunmasa da davalı kurumun eksper vasıtasıyla kıymet takdiri esnasında aile konutu olarak kullanıldığını bilebilecek durumda olduğunu, kooperatifin basiretli tacir gibi davranmadığını belirterek taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına, tesis edilen ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili cevap dilekçesinde özetle; ipotek tesisi sırasında taşınmazda aile konutu şerhinin bulunmadığını, üzerinde aile konutu şerhi bulunmayan taşınmazın aile konutu olarak kullanılıp kullanılmadığının bilinemeyeceğini, aile konutu şerhine ilişkin tapu müdürlüğüne müracaat edilmesi gerektiğini, dava açmasında davacının hukuki yararının bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ... cevap dilekçesi sunmamış, ön inceleme duruşmasında ipotek için eşinden izin alması gerektiğini bilmediğini, aynı evde oturduklarını belirterek davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu edilen taşınmazın doğalgaz abonelik sözleşmesinin celp edilip incelenmesinde, sözleşme tarihinin 28.09.2010 tarihinde düzenlendiği, sözleşmenin davalı ... adına yapıldığı, elektrik abonelik sözleşmesinin celp edilip incelenmesinde de aboneliğin yine ... tarafından 22.09.2011 tarihinde yapıldığı, ayrıca tarafların Nüfus Müdürlüğü'nden mernis adreslerinin celp edilip incelenmesinde, davacı ...'in yerleşim yeri adresinin dava konusu edilen taşımazın adresi olduğu, adres beyanının 23.08.2012 tarihinde ipotek tesis tarihinden önce olduğu, yine davalı eş ...'in de yerleşim yeri adresinin ve adres beyan tarihinin davacı ile aynı olduğu, davacı ile davalı eşin 12.07.2011 tarihinde evlendikleri, her ne kadar dava konusu edilen taşınmazın tapu kaydının incelenmesinde taşınmaz üzerinde herhangi bir aile konutu şerhi tesis edilmemiş ise de; celp edilen deliller ve toplanan belgeler ışığında davacı ile davalının dava konusu edilen taşınmazda 23.08.2012 tarihinden beri yerleşim yeri olarak aile konutu niteliğinde ikamet ettikleri, davalı eş tarafından elektrik, doğalgaz, su aboneliklerinin yapıldığı anlaşılmış olup, taşınmaz üzerinde davalı kooperatif tarafından tesis dilen ipotek işleminde davacı eşin de muvafakatinin alınması gerektiği, davacının muvafakatinin alınmadan yapılan işlemin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 194 üncü maddesine aykırılık teşkil ettiği gerekçesi ile ipoteğin kaldırılması talebi yönünden davanın kabulüne, davalı ... adına kayıtlı dava konusu bağımsız bölüm üzerine ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatifi lehine 23.05.2018 tarih ve 8526 Yevmiye Nolu işlem ile tesis edilen 320.000,00 TL bedelli ipoteğin kaldırılmasına, aile konutu şerhi talebine ilişkin olarak harcı yatırılarak usulüne uygun açılan bir dava bulunmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili istinaf dilekçesinde; müvekkil kooperatifin tapuya güven ilkesinden yararlanarak üzerinde aile konutu şerhi bulunmayan taşınmazı ipotek aldığını, aile konutu tespitine ilişkin yeterli inceleme yapılmadığını belirterek usul ve kanuna aykırı kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığı, davacının rızası alınmaksızın taşınmaz kaydı üzerine davalı kooperatif lehine ipotek tesis edildiği, basiretli davranmayan ve tacir sıfatına sahip davalı kooperatifin iyi niyet iddiasının dinlenemeyeceği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesinin dosya içeriğine uygun kabul kararı yerinde görüldüğünden davalı kooperatifin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekili temyiz dilekçesinde; müvekkil kooperatifin tapuya güven ilkesinden yararlanarak üzerinde aile konutu şerhi bulunmayan taşınmazı aldığını, aile konutu tespitine ilişkin yeterli inceleme yapılmadığını belirterek kararın lehine bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık malik olmayan davacı eşin 4721 sayılı Kanun’un 194 üncü maddesi uyarınca açtığı ipoteğin kaldırılması istemli davasında üzerinde ipotek işlemi tesis edilen taşınmazın aile konutu olduğunu ispat edip edemediği, aile konutu şerhi bulunmayan aile konutu üzerinde tesis edilen ipotek işleminde lehine ipotek tesis edilen kooperatifin iyiniyetinin korunup korunamayacağı, buradan varılacak sonuca göre ipoteğin kaldırılması davasının kabulünü şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü madde hükmü.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı ... Duraklar Tarım Kredi Kooperatif vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.