"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2006/132 E., 2006/188 K.
KARAR : Davanın kabulüne
Taraflar arasındaki evliliğin mutlak butlanla iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılardan ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Hınıs Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 11.08.2006 tarihli davanamesi ile; davalılar... ve ...'in 03.11.1996 tarihinde evlendiği ancak nüfusta bu kişilerin amca yeğen olarak göründükleri gerekçesiyle 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 146. maddesi uyarınca evliliğin iptaline karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar... ve ... (nüfus kayıtlarında ad bilgisi ... iken Ciyden olarak düzeltilmiştir) davaya cevap vermemişlerdir.
2.Davalı ... evliliğin iptaline karar verilmesi gerektiğini beyan etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, nüfus kayıtlarında ...'nun ...'nun amcası olarak görünmesi nedeniyle aralarında 4721 Sayılı Kanunun 129 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 145 inci maddesinin dördüncü fıkrası gereğince mutlak evlenme engeli olduğu gerekçesiyle 03.11.1999 tarihli evlenmenin mutlak butlan ile batıl olması sebebiyle iptaline karar verilmiştir. Kararın 23.02.2007 tarihinde kesinleştiğine dair kesinleşme şerhi düzenlenmiştir.
2. Davalı ... 24.04.2018 tarihli dilekçe ile; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 375 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca yukarıda sözü edilen mahkeme kararının yargılamanın yenilenmesi yoluyla ortadan kaldırılması için dava açmış, Hınıs Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi'nin 06.03.2009 tarih, 2018/91 E., 2019/74 K. sayılı kararıyla yargılamanın yenilenmesi koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, kararın istinaf edilmesi üzerine Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi'nin 30.12.2020 tarih ve 2019/2159 E., 2020/1310 K. Sayılı kararı ile ...'nun istinaf başvurusu esastan reddedilmiştir. Davalıların temyizi üzerine Dairemizin 16.06.2021 tarih ve 2021/2213 E., 2021/5035 K. sayılı kararı ile; "Hınıs Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/132 esas 2006/188 sayılı kararı davalılara usulsüz olarak tebliğ edilmiş olması sebebiyle henüz kesinleşmemiştir. Davalı erkek eşin bu dilekçesi temyiz dilekçesi olarak nitelendirilip, iş bu davadaki esasın bu nedenle kapatılmasına karar verilip, kararın kesinleşmesi halinde evliliğin butlanı davasında dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtaya gönderilmesi gerekirken, yargılamaya devamla yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir." denilmek suretiyle bozma kararı verilmiş, bozmaya uyan mahkemece de dosyanın esasının kapatılarak davalı ...'nın 24.04.2018 tarihli yargılamanın iadesi konulu temyiz dilekçesinin Dairemize gönderilmesine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; nüfus kayıtlarının hatalı olduğunu, müvekkilin ana baba isimlerinin Karşıyaka 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/173 E., 2011/414 K. sayılı kararıyla düzeltildiğini belirterek müvekkil hakkında açılan davanın reddine karar verilmesi için evliliğin iptaline yönelik kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalılardan ... ile ...'nun evliliğinin mutlak butlanla iptaline karar verilmesinin doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı kanunun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası. 4721 sayılı Kanunun 145 inci ve 146 ıncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Hınıs Cumhuriyet Başsavcılığının, nüfus kayıtlarına göre davalıların amca yeğen olarak gözüktüğünü ileri sürerek aralarında evlenme engeli bulunduğundan bahisle evliliğinin mutlak butlanla iptali için iş bu davayı açtığı, Mahkemece, davanın kabulüne ve evliliğin mutlak butlan ile iptaline karar verildiği, ne var ki, davalı ...'nun açtığı nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davası sonunda Karşıyaka 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 25.10.2011 tarih ve 2011/73 E., 2011/414 K. sayılı ilamıyla; anne adının ..., baba adının Herdem olarak değiştirildiği ve kararın 31.01.2012 tarihinde kesinleştiği, UYAP sistemi üzerinden alınan nüfus kayıt bilgilerinde de belirtildiği şekilde düzeltme yapıldığı anlaşılmıştır. Bu durumda aralarında evlenme engeli bulunmadığı anlaşılan davalılar yönünden Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2-Nüfus idaresinin bu davada yasal hasım niteliği olmayıp, davanın Nüfus idaresi yönünden sıfat yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken bu hususun gözetilmemesi de doğru değildir.
KARAR:
Açıklanan sebeplerle
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.