"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1683 E., 2023/1724 K.
KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kayseri 9. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/273 E., 2023/607 K.
Taraflar arasındaki evliliğin mutlak butlanla iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı kadın vekili tarafından davanın kabulü, kadın lehine tazminat ve yoksulluk nafakasına hükmedilmemesi, vekâlet ücreti ve yargılama gideri, karşı boşanma davaları yönünden tefrik kararı verilmesi, tedbir nafakasının miktarı yönlerinden istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı kadın vekili tarafından aynı yönlerden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 168 inci maddesinde “Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde görülmekte olan davalar yönünden verilen birleştirme ve ayırma hususundaki ilk derece mahkemesi kararlarına karşı istinaf yoluna; bölge adliye mahkemesi kararları hakkında ise temyiz yoluna, ancak hükümle birlikte gidilebilir” şeklinde düzenleme yapılmıştır. Bu yasal düzenleme karşısında, davalı kadın vekilinin karşı boşanma davaları yönünden tefrik kararı verilmesine ilişkin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı kadın vekilinin reddedilen yön dışındaki itirazları yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kadının akli melekelerinin yerinde olmadığını, alınan sağlık kurulu raporunda da hafif mental retardasyon teşhisi konulduğunu, evlenmeden önce bu durumu bilmediğini belirterek evliliğin mutlak butlanla iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kadın vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; tarafların evlenmeden önce birbirlerini tanıdıklarını, davacı tarafa davalı kadının öğrenmede güçlük çektiğinin söylendiğini, davacı tarafın ve ailesinin bunu sorun etmediğini, evlenemeyecek derecede bir rahatsızlığı olmadığını, davacı erkeğin ayrı bir ev açmadığını, ailesinin müdahale ettiklerini, ailesinin ve erkeğin kadını aşağıladığını, hakaret ettiğini, sorumluluklarını yerine getirmediğini belirterek davacı erkeğin davasının reddine, kendi davalarının kabulü ile tarafların boşanmalarına, 100.000,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminatın ve 1.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasının davacı erkekten alınarak davalı kadına verilmesine, nafakaların her yıl arttırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiş, Mahkemece davalı kadının karşı boşanma davası bu davadan tefrik edilip ayrı esasa kaydedilmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 17.02.2021 tarih ve 2020/85 Esas 2021/124 Karar sayılı kararı ile; tarafların arasında her ne kadar 30.04.2018 tarihinde evlilik akdi gerçekleştirilmişse de; davalı kadın hakkında aldırılan Kayseri Şehir Hastanesi'nin 05.02.2020 tarihli 2552 sayılı sağlık kurulu raporunda, davalı kadının mental retardasyon denilen akıl zayıflığının olduğu, bu rahatsızlığının tarafların evlilik tarihi olan 30.04.2018 tarihinde de mevcut olduğu, iyileşmesi mümkün olmayan ve kendisine vesayetin gerektiği akıl zayıflığının evlenmeye engel olacağı gerekçesi ile davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 145 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince evliliklerinin mutlak butlan nedeni ile iptaline, tedbir nafakasının karar kesinleşinceye kadar devamına, yargılama giderlerinin davalı üzerine bırakılmasına, 4.080,00 TL maktu vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili davanın kabulü, kadın lehine tazminat ve yoksulluk nafakası hükmedilmemesi, vekâlet ücreti ve yargılama gideri, karşı boşanma davaları yönünden tefrik kararı verilmesi, tedbir nafakasının miktarı yönlerinden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 06.04.2021 tarih ve 2021/490 Esas 2021/468 Karar sayılı kararı ile; mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermeye elverişli olmadığı, davalının evlenme tarihi olan 30.04.2018 tarihinde ayırt etme gücünü ortadan kaldıracak ve evlenmeye engel olacak şekilde akıl hastalığı veya akıl zayıflığının bulunup bulunmadığının duraksamaya yer verilmeyecek şekilde belirlenmesi için sağlık kurul raporu alınarak ve bunun sonucuna göre tüm deliller birlikte değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, belirtilen yöntemlere göre inceleme yaparak oluşan kanaate göre yeniden hüküm kurulması için dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tarafların arasında her ne kadar 30.04.2018 tarihinde evlilik akdi gerçekleştirilmişse de, Adli Tıp Kurumunun 20.03.2023 tarihli raporunda, davalı kadının halihazırda fiil ehliyetini müessir ve kişide şuur ve harekat serbestisi ile olayları kavrayıp onlardan sağlıklı sonuçlara varabilme yeteneğini azaltacak ve evliliğe engel teşkil edecek mahiyet ve derecede olan Hafif Zeka Geriliği denilen akıl zayıflığının saptandığı, kişide saptanan ve hayatın ilk yıllarından beri mevcut olup ömür boyu devam edecek bu zeka geriliğinin 30.04.2018 evlilik tarihinde de mevcut olduğu ve evliliği sürdürmesine engel teşkil edeceği, bu duruma göre ...’nın halihazır durumu fiil ehliyeti tam olmayıp yasal danışman atanmasının uygun olduğu, kendisinde mevcut hafif zeka geriliğinin evlilik birliğini sürdürmesine engel teşkil edeceği şeklinde düzenlendiği gerekçesi ile davacının davasının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 145 inci maddesinin üçüncü fıkrası gereğince evliliklerinin mutlak butlan nedeni ile iptaline, ara kararla hükmedilen tedbir nafakasının karar kesinleşinceye kadar devamına, yargılama giderlerinin davalı üzerine bırakılmasına, 9.200,00 TL maktu vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davalı kadın vekili davanın kabulü, kadın lehine tazminat ve yoksulluk nafakasına hükmedilmemesi, vekâlet ücreti ve yargılama gideri, karşı boşanma davaları yönünden tefrik kararı verilmesi, tedbir nafakasının miktarı yönlerinden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesinin kararında herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kadın vekili; davanın kabulü, kadın lehine tazminat ve yoksulluk nafakasına hükmedilmemesi, vekâlet ücreti ve yargılama gideri, karşı boşanma davaları yönünden tefrik kararı verilmesi ve tedbir nafakasının miktarı yönlerinden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davalı kadının evliliğe engel olacak derecede akıl hastalığı bulunup bulunmadığı, davanın kabulü şartlarının oluşup oluşmadığı, kadının karşı boşanma davası ile talep ettiği tazminat ve yoksulluk nafakası taleplerinin tefrik edilen dosyada değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, bu dosyada hüküm kurulmamasının yerinde olup olmadığı, vekâlet ücreti ve yargılama giderlerinin davalı üzerine bırakılmasının doğru olup olmadığı ve tedbir nafakasının miktarının uygun olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun'un 145 inci maddesinin üçüncü fıkrası.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı kadın vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı kadın vekilinin karşı boşanma davalarının tefrik edilmesi kararına yönelik temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2.Davalı kadın vekilinin diğer hususlara yönelik temyizinin incelenmesine gelince;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,18.04.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.