"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1995 E., 2023/2421 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Amasya Aile Mahkemesi
SAYISI : 2023/200 E., 2023/333 K.
Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve karşı davanın kabulüne tarafların boşanmalarına ve fer'ilerine karar verilmiştir. Kararın davacı-davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf talebinin kabulüne, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve karşı davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ve fer'ilerine karar verilmiştir.
Kararın davacı-davalı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince erkeğin ziynet eşyasına dair istinaf başvurusunu miktar yönünden kesin olması nedeniyle usulden reddine, sair istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı-davalı erkek vekili tarafından; kusur belirlemesi, kadın yararına takdir edilen tazminatlar, erkeğin tazminat taleplerinin reddi ile ziynet alacağının kabulü yönünden temyiz edilmekle, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Dosya içeriğine göre hüküm altına alınan ve temyize konu edilen ziynet alacağı bedeli toplam 5.809,62 TL olup Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile 6100 sayılı Kanun'un 362 nci maddesi uyarınca kesinlik sınırı olarak belirlenen 238.730,00 TL’nin altında kalmaktadır. Bu hale göre davacı-davalı erkek vekilinin ziynet alacağı davasına yönelik temyiz dilekçesinin miktardan reddine karar vermek gerekir.
Davacı-davalı erkek vekilinin reddedilen yön dışındaki temyiz itirazları yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı erkek vekili dava ve cevaba cevap dilekçelerinde özetle; tarafların nikahı yaptıklarını ancak fiilen bir araya gelmediklerini, kadının kız kardeşi ve ailesinin yönlendirmesiyle hareket ettiğini, gelinliğini bile başkalarına sormadan seçemediğini iddia ederek asıl davanın kabulü karşı davanın reddine, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, erkek yararına 100.000,00 TL manevî tazminata, düğün yapılması için erkek ve ailesi tarafından yapılan masrafların karşılığı olarak erkek yararına 150.000,00 TL maddî tazminata karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı kadın vekili karşı dava ve ikinci cevap dilekçelerinde özetle; erkeğin iddialarının doğru olmadığını, erkeğin kadını rencide ettiğini, ailesiyle görüşmesini kısıtladığını, kadına baskı uyguladığını, kadına hakaret ve tehdit ettiğini, kadının boğazını sıktığını iddia ederek asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, kadın yararına aylık 500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına, kadın yararına 30.000,00 TL maddî ve 20.000,00 TL manevî tazminata, ziynet alacağının kabulüne karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 29.11.2022 tarih ve 2020/579 E., 2022/994 K. sayılı kararı ile; kadının eşinin görüşünü hiçe sayarak kızkardeşi gelmeden gelinliği denemeyi dahi reddetmesinin, yaşanan olay neticesinde tarafların ayrıldıkları düşünüldüğünde eşlerin özen yükümlülüğüne aykırılık oluşturduğu, erkeğin ise; kadının üzerine yürümek ve boğazına sıkmak suretiyle eşine şiddet uyguladığı, "ben ne dersem o olacak, benim sözümden çıkmayacaksın, izin vermezsem eve ekmek dahi almayacaksın, iznim ve bilgim dışında hareket edersen senden boşanırım, ailen düğün masraflarını karşılamıyorsa benim evime gelmesin" demek suretiyle saygısız ve özensiz sözler sarf ettiği, "gerizekalı" diyerek hakaret ettiği, kadının telefonla konuşmasına, iş arkadaşları ile iletişimine müdahale etmek suretiyle kıskanç davranışlar sergilediği, bu haliyle erkeğin ağır kadının az kusurlu olduğunun anlaşılmasına göre asıl ve karşı davanın kabulüne, evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine, kadın yararına 10.000,00 TL maddî ve 10.000,00 TL manevî tazminata, erkeğin tazminat taleplerinin reddine, ziynet eşyasına ilişkin davasının kabulüne; 1 adet 14 ayar 2.41 gram alyans karşılığı 660,34 TL, 1 çift 14 ayar 2.98 gr küpe karşılığı 816,52 TL, 1 adet 14 ayar 0.93 gr harf kolyenin karşılığı 254,82 TL, 1 adet 14 ayar 7.96 gr tuğra ucu ve zincirin karşılığı 2.181,04 TL, 1 adet 14 ayar 4.10 gr beştaş yüzüğün karşılığı 1.123,40 TL ve 1 adet çeyrek altının karşılığı 773,50 TL aynen iadesine; aksi takdirde toplam 5.809,62 TL'nin; 1.000,00 TL'sine dava tarihi olan 08.12.2020 tarihinden, kalanı 4.809,62 TL'sine ıslah tarihi olan 25.05.2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle ödenmesine karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı erkek vekili, kusur tespiti, kadın lehine hükmolunan tazminatlar, erkeğin tazminat taleplerinin reddi ile ziynet alacağının kabulü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2.Bölge Adliye Mahkemesinin 16.03.2023 tarih ve 2023/267 E., 2023/897 K. sayılı kararı ile; erkeğin maddî tazminat taleplerinin boşanmanın fer'îsi niteliğinde olmadığını bu nedenle nispi harcın tamamlanması ve akabinde görev hususunun değerlendirilmesi gerektiği gerekçesi ile erkeğin istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadının eşinin görüşünü hiçe sayarak kızkardeşi gelmeden gelinliği denemeyi dahi reddetmesinin, yaşanan olay neticesinde tarafların ayrıldıkları düşünüldüğünde eşlerin özen yükümlülüğüne aykırılık oluşturduğu, erkeğin ise; kadının üzerine yürümek ve boğazına sıkmak suretiyle eşine şiddet uyguladığı, "ben ne dersem o olacak, benim sözümden çıkmayacaksın, izin vermezsem eve ekmek dahi almayacaksın, iznim ve bilgim dışında hareket edersen senden boşanırım, ailen düğün masraflarını karşılamıyorsa benim evime gelmesin" demek suretiyle saygısız ve özensiz sözler sarf ettiği, "gerizekalı" diyerek hakaret ettiği, kadının telefonla konuşmasına, iş arkadaşları ile iletişimine müdahale etmek suretiyle kıskanç davranışlar sergilediği, bu haliyle erkeğin ağır kadının az kusurlu olduğunun anlaşılmasına göre tarafların boşanma ve yoksulluk nafakasına yönelik istinaf başvuruları bulunmadığından bu husular hakkında karar verilmesine yer olmadığına, erkeğin manevî tazminat talebinin reddine, erkeğin maddî tazminat talebinin tefrikine, kadın yararına 10.000,00 TL maddî ve 10.000,00 TL manevî tazminata, ziynet eşyasına ilişkin davasının kabulüne; 1 adet 14 ayar 2.41 gram alyans karşılığı 660,34 TL, 1 çift 14 ayar 2.98 gr küpe karşılığı 816,52 TL, 1 adet 14 ayar 0.93 gr harf kolyenin karşılığı 254,82 TL, 1 adet 14 ayar 7.96 gr tuğra ucu ve zincirin karşılığı 2.181,04 TL, 1 adet 14 ayar 4.10 gr beştaş yüzüğün karşılığı 1.123,40 TL ve 1 adet çeyrek altının karşılığı 773,50 TL aynen iadesine; aksi takdirde toplam 5.809,62 TL'nin; 1.000,00 TL'sine dava tarihi olan 08.12.2020 tarihinden, kalanı 4.809,62 TL'sine ıslah tarihi olan 25.05.2022 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı erkek vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı-davalı erkek vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kusur tespiti, kadın lehine hükmolunan tazminatlar, erkeğin tazminat taleplerinin reddi ile ziynet alacağının kabulü yönlerinden istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ziynet alacağına dair hüküm miktar itibariyle istinaf sınırı altında kaldığından erkeğin bu yöndeki istinaflarını usulden reddine, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davacı-davalı erkek vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı erkek vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı-davalı erkek vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; kusur tespiti, kadın lehine hükmolunan tazminatlar, erkeğin tazminat taleplerinin reddi ile ziynet alacağının kabulü yönlerinden temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık tarafların açtığı evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı boşanma davasında; ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik bulunup bulunmadığı, geçimsizlik var ise kusurun kimden kaynaklandığı, maddî ve manevî tazminata hükmedilmesi şartlarının mevcut olup olmadığı, mevcutsa miktarlarının hakkaniyete uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2 nci, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 174 üncü maddesi birinci ve ikinci fıkrası. 6098 sayılı Türk Boçlar Kanunu'nun 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı-davalı erkek vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Davacı-davalı erkek vekilinin kabul edilen ziynet alacağı davasına yönelik temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2.Davacı-davalı erkek vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelemesine gelince;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.