"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1000 E., 2023/1474 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 19. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/831 E., 2023/237 K.
Taraflar arasındaki aile konutu şerhi konulması ve ipoteğin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına ve taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
Kararın davalı banka vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile kararın kaldırılarak kararda belirtilen eksiklikler giderildikten sonra yeniden karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına ve taşınmaz üzerine aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
Kararın davalı banka vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmünün ilgili bentleri kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... mah. 2948 ada 9 parseldeki taşınmazı aile konutu olarak kullandıklarını, taşınmazın bedelsiz ve muvazaalı olarak ortağı ...'a devredildiğini ve kredinin teminatı olarak ... Bankasına ipotek verildiğini ve davalı ...'ın taşınmazın mülkiyetini geri aldığını borç ödenmeyince banka tarafından ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan takip başlatıldığını, müvekkilinin gelen ödeme emri sonucu öğrendiğini, müvekkilinin rızası olmaksızın taşınmazın devredildiğini ve taşınmazın üzerine ipotek tesis edildiğini, taşınmazın aile konutu olarak kullanıldığını bankanın bilebilecek durumda olduğunu iddia ederek; belirtilen taşınmazın kaydına aile konutu şerhi konulmasına ve davalı banka yararına tesis edilen ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Bankası vekili cevap dilekçesinde; taşınmazın ipotek tesis işlemi sırasında dava dışı ... ... adına kayıtlı olduğunu, davacı tarafın dava açma hakkı olmadığını, ipotek konulurken evde eksperin keşif yaptığını, davacının o zamandan beri haberdar olduğunu, kötü niyetli olarak davayı açtığını, dava dilekçesinde de açıkça belirtildiği üzere davacının eşi olan davalı ...'ın taşınmazı ipotekli olduğunu bilerek satın aldığını, açılan davanın mesnetten yoksun olduğunu, tapuya güven ilkesinin esas olduğunu, 3. kişinin kazanımının korunması gerektiğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı ..., dava dilekçesine cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 11.03.2021 tarihli ve 2017/455 Esas, 2021/227 Karar sayılı kararı ile, İpoteğin tesis edildiği tarihte dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu, davalı eş ... ile üçüncü şahıs ... arasındaki ilk devir işleminde davacının onayının alınmadığı, kolluk incelemesi, tanık ve dosyaya sunulan abonelikler ile davacı ve davalı eşin kesintisiz olarak davaya konu gayrimenkulde ikamet etmeye devam ettikleri, davalı ... ile dava dışı ... arasındaki devir işleminin, ipotek tesis edilebilmesi amacıyla muvazaalı olarak yapılmış olabileceği ve davacı kadının bu durumdan haberinin olduğunun kanıtlanmamış olduğu gerekçesi ile; davanın kabulü ile davaya konu İstanbul ili, ... ilçesi, ... mah. 2948 ada 9 parselde bulunan 8 nolu bağımsız bölümde kayıtlı gayrimenkul üzerine konulan İpoteğin Terkinine; Davaya konu gayrimenkül üzerine Aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı banka vekilince hükmün tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 29.03.2022 tarihli ve 2021/1630 Esas, 2022/489 Karar sayılı kararı ile "Davacı, aile konutu olarak kullanıldığını iddia ettiği taşınmaz üzerine konulan ipoteğin kaldırılmasını ve aile konutu şerhi konulmasını talep ettiği ve davada 1.000,00 TL üzerinden alınan harç alındığı, ipotek bedelinin 760.000,00 TL olduğu ve bu bedel üzerinden nispi harç tamamlattırılmadan müteakip işlemler yapılamayacağı ve Harçlar Kanununun 30. maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken, harç eksikliği tamamlanmadan yargılamaya devamla işin esası hakkında karar verilmesi yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile banka vekilinin istinaf talebinin diğer yönler incelenmeksizin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, açıklanan hususlara riayet edilerek karar verilmesi için dosyasının mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İpoteğin tesis edildiği tarihte dava konusu taşınmazın aile konutu olduğu, davalı eş ... ile üçüncü şahıs ... arasındaki ilk devir işleminde davacının onayının alınmadığı, kolluk incelemesi, tanık ve dosyaya sunulan abonelikler ile davacı ve davalı eşin kesintisiz olarak davaya konu gayrimenkulde ikamet etmeye devam ettikleri, davalı ... ile dava dışı ... arasındaki devir işleminin, ipotek tesis edilebilmesi amacıyla muvazaalı olarak yapılmış olabileceği ve davacı kadının bu durumdan haberinin olduğunun kanıtlanmamış olduğu gerekçesi ile; davanın kabulü ile davaya konu İstanbul ili, ... ilçesi, ... mah. 2948 ada 9 parselde bulunan 8 nolu bağımsız bölümde kayıtlı gayrimenkul üzerine konulan İpoteğin Terkinine; Davaya konu gayrimenkül üzerine Aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı banka vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı banka vekili istinaf dilekçesinde özetle; ipotek konulurken malikin ... ... olduğu, davalı ...'ın taşınmazı ipotekli olduğunu bilerek satın aldığını, maliki olmadığı taşınmaz hakkında aile konutundan kaynaklı ipoteğin kaldırılması talebinin kabul edilmemesi gerektiğini, tapuda hiçbir zaman aile konutu şerhi olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak talepleri doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacı kadın ile davalı ...'ın eş oldukları halen evliliklerinin devam ettiği, dava konusu İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mah. 2948 Ada, 9 Parseldeki bağımsız bölümde kayıtlı taşınmazı aile konutu olarak kullandıkları, taşınmaz davalı ... adına kayıtlı iken 29.02.2012 tarihinde dava dışı ... ...'na satıldığı ... adına kayıtlı iken 11.06.2015 tarihinde davalı banka lehine ... ve ...'ın ortak oldukları ... Otomotiv Firmasının kullandığı krediler nedeniyle 760.000,00 TL bedelli ipotek konulduğu, ipotek tarihinden sonra taşınmazın 10.07.2015 tarihinde ... ... tarafından davalı ...'a ipotekli olarak satıldığı nın anlaşıldığı, taşınmaza ipotek konulduğu tarih itibari ile taşınmaz davalı eş adına kayıtlı olmadığından bankanın davacı kadından eş muvafakati almasının zorunlu olmadığı, ipotek tarihi itibari ile taşınmaz üzerinde herhangi bir şerh bulunmadığı, davalı bankanın ... ve ... arasında 2012 yılında yapılan bir muvazaalı devire ilişkin bilgisi olamayacağı, iyi niyetli üçüncü şahıs konumunda olup tapuya güven ilkesinden faydalanacağı dikkate alındığında ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesi usul, yasa ve dosya kapsamına aykırı olduğu gerekçesi ile davalı bankanın ipoteğin kaldırılması talebine yönelik istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin ilgili bentleri kaldırılarak; ipoteğin kaldırılması davasının reddine, İlk Derece Mahkemesince ipoteğin kaldırılması ve aile konutu şerhi konulması davası yönünden ayrı ayrı harç, yargılama gideri ve vekâlet ücreti belirlenmediğinden bu husus dikkate alınarak harç, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin düzenlenmesine karar verilmiştir,
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı ... ile dava dışı ... arasındaki devir işleminin, ipotek tesis edilebilmesi amacıyla muvazaalı olarak yapılmış olabileceği ve davacının bu muvazaalı işlemden haberinin bulunduğunun kanıtlanamamış olduğuna göre, öncelikle davacının aile konutundan kaynaklı haklarının korunması gerektiği belirterek; reddedilen dava yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ipoteğin kaldırılması talebinin reddi kararının doğru olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 194 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı kadın vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.