"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/600 E., 2024/20 K.
KARAR : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/69 E., 2022/877 K.
Taraflar arasındaki velâyetin değiştirilmesi ve kişisel ilişkinin kaldırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın her iki taraf vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı karşı davacı kadın vekili tarafından karşı davasının kısmen kabulü kararı yönünden, davacı karşı davalı erkek vekili tarafından karşı davanın kısmen kabulü, asıl davanın reddi yönünden temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; velâyetin değiştirilmesine ilişkin dava 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 382 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (13) üncü alt bendi uyarınca çekişmesiz yargı işidir. Bölge Adliye Mahkemelerince çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar kesin nitelikte olup 6100 sayılı Kanun’un 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi uyarınca kesin nitelikte olup temyiz edilemez. Bu durumda, davacı karşı davalı erkek vekilinin reddedilen velâyetin değiştirilmesi davasına yönelik temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
Davacı karşı davalı erkek vekilinin reddedilen yön dışındaki, davalı karşı davacı kadın vekilinin tüm itirazları yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı karşı davalı baba vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 06.03.2019 tarihinde Gebze 4. Aile Mahkemesinin 2019/322 Esas 2019/213 Karar sayılı dosyasında anlaşmalı olarak boşandıklarını, bu evlilikten olan 05.07.2013 doğumlu ... , 06.11.2015 doğumlu ... ve 01.05.2018 doğumlu ... isimli üç çocuklarının olduğunu ve ortak çocukların velâyetinin anneye bırakıldığını, davalının müvekkilden boşanma sonrasında da evde kalmasını ve ortak çocuklara bakmasını istediğini ve müvekkil de bu durumu kabul ettiğini, müvekkilin ortak çocukların her ihtiyacı ile yakından ilgilendiğini, işlerini dahi çocuklarla geçireceği zamana göre ayarladığını, davalının borsa faaliyetleri ile ilgilendiğini, sürekli tv'den borsa izlediğini, çocuklar ile ilgilenmediğini, çocukların hazır besin ve makarna ile beslendiğini, müvekkilin ve komşuların beyanlarına göre davalının çocuklara şiddet uyguladığını, müvekkilinin çocuklara parçalanmış aile tablosu yaşatmamak için her türlü fedakarlığı yaptığını, müvekkilin gündüz çalışıp akşamları evde çocuklara baktığını, davalının ev, tazminat ve nafaka almış olmasına rağmen maddî taleplerinin bitmediğini, davalının müvekkilden Citroen marka aracın da kendisi adına devrini istediğini müvekkilin bunu kabul etmediğini, davalının bu isteğinin yerine gelmemesi üzerine müvekkile karşı çirkin bir iftirada bulunarak tamamen kötü niyetli bir tavırla müvekkilin ortak çocuklardan ...'a istismarda bulunduğunu iddia ettiğini, davalının müvekkile bu iftiradan önce de sürekli maaşını sorduğunu, maddî taleplerinin yerine gelmemesi ile bu çirkin iftirayı attığını, müvekkilin hayatını yerle bir ettiğini, müvekkili arayarak "çocuk ifadesi alınırken üstüne koyarak yazıyormuş, her şey benim elimde, arabanın devrini vereceksin." dediğini, ortak çocukların velâyetinin davalıda kalmasının müvekkilin hayatını felakete dönüştürdüğünü, müvekkilin annesinin çocuklara bakacak durumda olduğunu ayrıca müvekkilin çocuklara en uygun bakıcıyı tutabilecek durumda olduğunu belirterek davanın kabulü ile çocukların velâyetinin müvekkiline verilmesini, ortak çocuklar için ayrı ayrı 500,00'er TL iştirak nafakasına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı karşı davacı anne vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; tarafların boşanması ile ortak çocukların velâyetinin davalı müvekkile verildiğini, davacının evli kaldıkları süre boyunca müvekkili aldattığını ve darp ettiğini, davacının müvekkili aldatması üzerine Gebze 4. Aile Mahkemesinin 2019/322 Esas sayılı dosyasında çekişmeli boşanma davası açtığını, davacının sonrasında müvekkil ile anlaşmak istediğini ve anlaşmalı olarak boşandıklarını, davacının sadakatsiz davranıp müvekkili darp etmesi sebebiyle müvekkile tazminat ödediğini, davacının darp sebebiyle Gebze 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 2019/207 Esas sayılı dosyasından ceza aldığını, müvekkilin davalı ile boşanma sonrasında birlikte yaşamak istediği iddialarının doğru olmadığını sadece davacı babanın ortak çocukla ile daha fazla zaman geçirmek istemesi üzerine aynı evi paylaştıklarını, buradaki ortak yaşamın karı koca boyutunda olmadığını sonrasında davacının müvekkil ile yeniden evlenme isteğinin müvekkil tarafından reddedildiğini ve evlerinin ayrıldığını, davacının çocukları gerekçe göstererek aynı evde yaşamaya başlamasından 6-7 ay sonra işsiz kaldığını bu süreçte müvekkilin nafakalar ile evin kirasını ödeyip evin ihtiyaçlarını karşıladığını, davacının iddiasının aksine ortak yaşama davacının ihtiyaçlara hiçbir katkısının olmadığını, davacının iddialarının müvekkili sorumsuz bir anne imajı çizmek amacıyla olduğunu, bu iddialarının doğru olmadığını müvekkilin büyük özveri ile çocuklarını büyüttüğünü, davacının eğitim durumunun iyi olduğunu, sonrasında davacı ile görücü usulü evlendiğini ve peş peşe olan üç çocuğu sebebiyle çalışamadığını, davacının kendisini geliştirmek ve meslek öğrenmek amacıyla kendisini borsada geliştirdiğini, kendi ayakları üzerinde durmaya çalıştığını borsa ile ilgilenmesinin nedeninin kimseye muhtaç olmamak olduğunu, müvekkilin maddî taleplerinin olduğu iddiasının da doğru olmadığını, mahkemece hükmedilen nafakanın artışının dahi yapılmadığını, davacının yaşanan istismar iddiasının örtbas etmek amacıyla müvekkilin çocuklara şiddet uygulayıp velâyet görevini yerine getirmediği iddialarında bulunduğunu, tarafların ortak çocukları ...`ın tarafların birlikte yaşadıkları sürede, babasının cinsel organına dokunduğunu söylediğini, davalının bu durumun davacıya sorması üzerine davacnın " ne var bunda o benim oğlum, dokunamaz mıyım." demesi üzerine müvekkilin davacı ile çocuklar arasındaki ilişkiyi gözlemlediğini, ...'ın davacı baba ile yattığı zamanlarda agresif olup, sinir atakları geçirdiğini, müvekkilin çocuğun çamaşırında lekeler gördüğünü ve ortak çocuk ...'ın poposunun ağrıdığını söylediğini, çocuğun altını ıslattığını, müvekkil ve ortak çocukların 18/12/2020 tarihinde ayrı eve taşındığını, davacıdan bu süreçte ortak çocuklar ile ilgilenmesini istediğini, çocuklar ile davacı babayı kendi odasına gönderdiğini, müvekkilin daha sonra odaya girdiğinde ...'ın davacı babanın üzerinde uzanmış şekilde yattığını gördüğünü, bu durumdan rahatsız olup sert tepki gösterdiğini, bundan sonra müvekkil ile ortak çocukların birlikte uyumasına izin vermediğini, 29.12.2020 tarihinde ortak çocuk ...'ın müvekkilin karnının üstüne yüzüstü çıkmaya çalışması üzerine, müvekkilin neden böyle yaptığını sorduğunu, çocuğun "bunu bana babam öğretti, seni çok sevdiğim için böyle yapıyorum, bunu bana babam öğretti." dediğini, müvekkilin başka neler yaptıklarını sorması üzerine ortak çocuğun "babam da benim üstüme yatıyor, ben yatağın ortasına yatıyorum, babam da bacağını kocaman açıp üstüme çıkıyor sen de öyle yap aç bacağını üstüme gel, babam beni hiç ezmiyor, benim üstüme çıkıyor benim, burnumu, dudaklarımı, sırtımı , çükümü, boynumu, her yerimi öpüyor." dediğini, müvekkilin bunları ne zaman yaptıklarını sorduğunda ortak çocuğun " gece, sen uyurken yapıyoruz." dediğini, müvekkilin bu anlatımlar üzerine panik yaşadığını, 155'i aradığını onların yönlendirmesi ile 183'ü arayarak Darıca İlçe Sosyal Hizmetlere bu durumu bildirdiğini, sonrasında Müdürlüğe giderek ortak çocuk ile görüşülerek rapor düzenlendiğini, Sosyal Hizmetler Müdürlüğünce ortak çocuk için sağlık tedbir öngörüldüğünü, Gebze Çocuk Mahkemesince sağlık tedbiri uygulandığını, müvekkilin Gebze Cumhuriyet Başsavcılığından davacıdan şikayetçi olduğunu, asıl davanın reddini, karşı davanın kabulünü, Gebze 4. Aile Mahkemesinin 2019/322 Esas sayılı dosyasında verilen karar ile kurulan kişisel ilişkinin kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; alınan sosyal inceleme raporları ve toplanan deliller doğrultuusnda velâyet değişikliğini gerektiren bir durumun olmadığı gerekçesi ile asıl davanın reddine, her ne kadar Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından hazırlanan raporda kişisel ilişkinin kaldırılması gerektiği belirtilmişse de mahkemece Adli Destek Merkezi ve Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nden alınan raporda kişisel ilişkinin kurulması yönünde raporlar hazırlandığı, Marmara Üniversitesi bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan raporda yatılı olmaksızın ayda iki defa kişisel ilişki kurulması gerektiğinin vurgulandığı, alınan raporda çocuklarda ebeveyn yabancılaşması olduğu tespit edildiği, BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'de de çocukların ebeveynleri ile kişisel ilişki kurma hakkı temel hakları arasında sözleşmenin maddesinde düzenlendiği, ayrıca davacı tanıklarının da davacının ilgili bir baba olduğunu beyan ettikleri, davalı karşı davacı anne tarafından ileri sürülen istismara ilişkin vakıaların dosyada sübut bulmadığı gerekçesi ile karşı davanın kısmen kabulüne, velâyetleri anneye verilen ortak çocukların her ayın 1. ve 3. haftası Pazar günü saat 10.00'dan aynı gün saat 14.00'e kadar, dini bayramların 2. Günü saat 10.00'dan aynı gün saat 14.00'e kadar, her yıl babalar günü saat 14:00'den saat 17:00'e kadar anneden alınarak babaya verilmesine, kişisel ilişkinin ( bir pedagog ve anne gözetiminde) bu şekilde tesisine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde her iki taraf vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı karşı davalı baba vekili; karşı davanın kısmen kabulü, asıl davanın reddi yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı karşı davacı anne vekili; karşı davasının kısmen kabulü kararı yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; annenin velâyet görevini ihmal veya ihlal ettiği hususunun ispatlanamadığı, velâyetin değiştirilmesi gereken bir durumun olmadığı anlaşıldığından, mahkemece velâyet davasının reddine karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik olmadığı; baba hakkında ortak çocuk ...'a cinsel istismar iddiası ile ilgili olarak Gebze 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 2023/722 Esas sayılı ceza dava dosyasında halen kovuşturmanın devam ettiği, bir karar verilmediği, tüm dosya kapsamı itibari ile mahkemece bu aşamada ortak çocuklar ile baba arasında yatılı olmayacak şekilde refakatçi eşliğinde kişisel ilişki tesisine karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik olmadığı değerlendirilmekle, dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere, özellikle velâyete ve kişisel ilişkiye ilişkin kararlar maddî anlamda kesin hüküm teşkil etmeyip, her zaman durumun değişmesi halinde yeni koşullara göre düzenleme yapılabileceği gerekçesi ile tarafların istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde her iki taraf vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı karşı davacı kadın vekili; karşı davasının kısmen kabulü kararı yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davacı karşı davalı erkek vekili; karşı davanın kısmen kabulü, asıl davanın reddi yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
. Uyuşmazlık, çocuk ile baba arasında kurulan kişisel ilişkinin çocuğun üstün yararına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 323 inci maddesi. 6100 sayılı Kanun`un 353 üncü madde, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi 3 üncü maddesi. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi 12 nci maddesi. Çocuk Haklarının Kullanılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi 3 üncü ve 6 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup her iki taraf vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı karşı davalı erkek vekilinin, reddedilen velâyetin değiştirilmesi davasına yönelik temyiz dilekçesinin REDDİNE,
2. Davalı karşı davacı kadın vekilinin tüm, davacı karşı davalı erkek vekilinin diğer hususlara yönelik temyizinin incelenmesine gelince;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.