"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/492 E., 2022/1866 K.
DAVA TARİHİ : 17.10.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/214 E., 2021/578 K.
Taraflar arasındaki çocukla baba arasındaki kişisel ilişkinin kaldırılması, mümkün olmazsa yeniden düzenlenmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne ve kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesine karar verilmiştir.
Kararın davalı baba vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı baba vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyize konu edilen kararın niteliğinin duruşma istenebilecek davalardan olmadığı anlaşılmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca duruşma isteğinin reddine, temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı anne vekili dava dilekçesinde özetle; boşanma kararında ortak çocukların velâyetinin anneye verilerek baba ile çocuklar arasında kişisel ilişki tesis edildiğini, babanın kişisel ilişki sürelerine genellikle riayet etmediğini, program yapmalarına engel olduğunu, çocukların kişisel ilişki zamanlarında babanın ailesinin olumsuz davranışlarına maruz kaldığını, ailenin çocukları anneye, annenin eşine ve birbirine karşı kışkırttığını, çocuklara lakap takıp aşağıladıklarını, anne ve anneannelerinin taklidini yaptırıp hakaret ettiklerini, annenin eşi hakkında olumsuz konuşup çocukları yönlendirdiklerini, kardeşleri için o bebek olmasaydı anneniz sizi daha çok severdi dediklerini, annenin çocukların valizinde büyü malzemeleri olduğunu öğrendiği eşyalar bulduğunu, babanın ...'a geldiğinde ucuz ve uygunsuz otellerde kalmayı tercih ederek çocukların durumunu düşünmediğini, arabası kirlenmesin diye çocukları arabaya ayakkabısız bindirdiğini ve çocukların babayla görüşmek istemediklerini iddia ederek; baba ile çocuklar arasında boşanma ilâmı ile tesis edilen kişisel ilişkinin kaldırılmasını, uygun görülmezse sınırlandırılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı baba vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki iddiaların doğru olmadığını, çocukların baba yanında olmaktan mutlu olduklarını, annenin yeni eşinin çocuklara hakaret ettiğini, annenin babanın çocuklar için aldığı hediyeleri kullandırmadığını, çocuklardan kendi babalarına değil evlendiği kişiye baba demelerini istediğini, savcılık mesleğinin nüfuzunu kullanarak babanın ortak çocuklarla okulda görüşmesine engel olduğunu, mahkeme kararı dışında çocukları görüştürmediğini ve her iki tarafın ev ortamının da incelenmesi gerektiğini belirterek; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; çocuklarla baba arasındaki kişisel ilişkinin kaldırılmasını gerektirecek bir durumun ispatlanmadığı ancak tanık beyanları ve uzman raporları dikkate alındığında çocukların yerleşik oldukları düzenden sıklıkla ayrılmalarının eğitimlerini, psikolojilerini ve kültürel gelişimlerini olumsuz etkileyeceği, sıklıkla şehir değiştirmelerinin yaşları gereği yorucu ve yıpratıcı olacağı ve tüm bu nedenlerle boşanma ilâmındaki kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesinin çocukların üstün yararına uygun olacağı gerekçesiyle; davacı annenin kişisel ilişkinin kaldırılması talebinin reddine, kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi davasının kabulü ile davalı baba ile çocuklar arasında boşanma ilâmıyla belirlenen kişisel ilişkinin her ayın dördüncü cumartesi saat 10.00'dan pazar günü saat 17.00'ye, yarıyıl tatilinin ilk pazartesi günü saat 10.00'dan takip eden pazar günü saat 17.00'ye, her yıl temmuz ayının birinci günü saat 10.00'dan yirminci günü saat 17.00'ye kadar olacak şekilde düzenlenmesine ve hükmedilen kişisel ilişkinin karar kesinleşinceye kadar tedbiren uygulanmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı baba vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı baba vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece idrak çağındaki çocukların görüşünün alınmadığını, babanın bulunduğu yerde alınan uzman raporunun neden esas alınmadığının gerekçelendirilmediğini, raporlar arasındaki çelişkinin giderilmediğini, tanık beyanlarının zapta geçirilişinin doğru olmadığını, hafta sonu ve bayram görüşmelerinde çocukların seyahat etmemesine ve babanın bizzat çocukların bulunduğu yere gitmesine rağmen bu zamanlarda da belirtilen gerekçeyle kişisel ilişkinin sınırlandırılmasının çelişkili olduğunu, tarafların yazın adli tatilde aynı şehirde bulunduklarını, bu nedenle çocukların yazın anneleri ile ...'a geldiğini, fazlaca seyahat etme durumunun olmadığını, yazın kurulan ilişkinin de yetersiz olduğunu, babalar gününde de kişisel ilişkiye hükmedilmesi gerektiğini, dini bayramlarda olan kişisel ilişkinin tamamen kaldırılmasının yerinde olmadığını ve tedbir kararı verilmesi için gerekli koşulların oluşmadığını belirterek; İlk Derece Mahkemesi hükmünün kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile, davalı baba vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı baba vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı baba vekili temyiz dilekçesinde özetle; uzman raporları arasındaki çelişkinin giderilmediğini, çocukların mahkeme huzurunda dinlenmediğini, tanık beyanlarının duyuma dayalı olduğunu, ifadelerinin tutanağa geçiriliş şekli ve değerlendirilmesinin doğru yapılmadığını, çocukların annenin eşinin psikolojik şiddetine maruz kaldığının ispatlandığını, kişisel ilişkinin azaltılmasının ve dini bayramlarda tamamen kaldırılmasının çocukların üstün yararına uygun olmadığını ve tedbir kararı verilmesinin doğru olmadığını belirterek; kararın davanın reddine karar verilmek üzere bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tarafların ortak çocukları ile baba arasında boşanma ilâmıyla kurulan kişisel ilişkinin sınırlandırılmak suretiyle yeniden düzenlenmesini gerektirecek bir durumun ispatlanıp ispatlanmadığı ve davanın kabulü ile tesis edilen kişisel ilişkinin çocukların üstün yararına uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 182 nci, 323 üncü ve 324 üncü maddeleri. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin 3 üncü maddesi, 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası, 12 nci maddesi. Çocuk Haklarının Kullanılmasına dair Avrupa Sözleşmesi 3 üncü, 4 üncü ve 6 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı baba vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Kişisel ilişki düzenlenirken çocuğun yüksek yararı, yaşı ve anne ve babalık duygusunun tatmini ve infaz edilebilir nitelikte olması hususları birlikte değerlendirilerek çocuğun kişisel gelişimine en uygun düzenleme tercih edilmelidir. Çocuk anne ve babası ile düzenli kişisel ilişki kurma ve bu ilişkiyi sürdürme hakkına sahiptir. Anne ve babası ayrı olan çocuğun ebeveynleriyle düzenli kişisel ilişki kurması ve bu ilişkiyi sürdürmesi çocuk için bir hak olduğu gibi, anne ve baba için de haktır. Kişisel ilişki sadece çocuğun yüksek yararı gerektirdiği takdirde kısıtlanabilir veya kaldırılabilir. Somut olayda, mahkeme davacı annenin boşanma ilâmıyla belirlenen kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi talebini uygun görmüş ve baba ile ortak çocuklar ... ve ... arasında her ay bir hafta sonu, yarıyıl tatilinde bir hafta ve yazın 20 gün süreyle yatılı kişisel ilişki kurulmasına karar vermiştir. Dosya kapsamındaki bilgi, belge ve uzman raporları dikkate alındığında ortak çocuklar ile baba arasında boşanma ilâmı ile kurulan kişisel ilişkinin yeniden düzenlenmesi talebinin kabulü doğru olmuş ise de, mahkemece kurulan kişisel ilişki babalık duygularını tatmine elverişli olmadığı gibi, çocukların fikri ve sosyal gelişimleri için de yetersizdir. Mahkemece, yerleşik yargı uygulamaları da dikkate alınarak, hafta sonlarında, dini bayramlarda, yazın ve yarıyıl tatilinde daha uygun süreli kişisel ilişki tesisi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması uygun görülmemiş, kararın bozulmasını gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı baba vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine,
2.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının kişisel ilişkinin süresi yönünden ORTADAN KALDIRILMASINA,
3.İlk Derece Mahkemesi kararının kişisel ilişkinin süresi yönünden davalı baba yararına BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.