"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1252 E., 2022/1571 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 1. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/484 E., 2022/114 K.
Taraflar arasındaki tanıma ve tenfiz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı kadın vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı kadın vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı erkek vekili dava dilekçesinde; müvekkil ile davalının Rusya Federasyonu ... Mahkemesinin 11-2-562/2018 numaralı dosyası ile boşandıklarını, boşanmanın kesinleşmesinin ardından Rusya Federasyonu, Moskova ..., ... İlçe Mahkemesinin 2-2343/2021 sayılı mal rejiminin tasfiyesi davası açıldığını, davanın 18.06.2021 tarihinde tarafların sulh olması ile sonuçlandığını, Rusya Federasyonu, Moskova ..., ... İlçe Mahkemesinin 2-2343/2021 sayılı mal rejiminin tasfiyesi kararının Türkiye Cumhuriyeti Makamlarınca da geçerli kılınması için tanınmasına ve tenfizine karar verilmesi gerektiğini belirterek; Rusya Federasyonu Moskova ... ... İlçe Mahkemesinin 2-2343/2021 sayılı mal rejiminin tasfiyesi kararının Türkiye'de tanınmasını ve tenfizini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı süresinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dava 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (5718 sayılı Kanun) 58 inci maddesine dayanan tarafların mal rejiminin tasfiyesin ilişkin yabancı mahkeme ilamının tanınma ve tenfizi talebine ilişkin olduğu; tanınması istenen mahkeme kararının aslı ile onaylı tercümesinin temin edildiği, Moskova ..., ... İlçe Mahkemesinin 2-2343/2021 sayılı ilamı ile mal rejiminin tasfiyesine ilişkin karar verildiği, bu kararın 10.07.2021 tarihinde kesinleştiği, ilamın verildiği devlet ile Türkiye Cumhuriyeti arasında tanıma ve tenfizi mümkün kılan fiili uygulamanın bulunduğu, ilamın Türk mahkemelerinin münhasır yetkisine girmeyen bir konuda verilmiş olduğu, yabancı mahkeme ilamının tenfizi talebinin yabancı mahkeme kararının tanınmasını da içerdiği, tanınması istenen yabancı mahkeme ilamının taşınmaz mal yönünden Türk Mahkemeleri'nin münhasır yetkisine giren ayni hakkın devrine ilişkin olmadığı, eşlerin mal rejiminin tasfiyesi bağlamında bir "paylaşma kuralı" öngördüğü ve hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunmadığı, davalıya usulüne uygun tebilgat yapılarak savunma hakkına uyulduğu gerekçesiyle; davanın kabulü ile, davacı ile davalı arasında mal rejiminin tasfiyesine ilişkin Moskova ..., ... İlçe Mahkemesinin 2-2343/2021 sayılı, 10.07.2021 kesinleşme tarihli kararının tanınması ve tenfizine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde; taraflar arasında mal paylaşımına ilişkin Türkiye'de davanın devam ettiğini, Türkiye'de edinilen taşınmazlar hakkında Türk hukukunu uygulanması gerektiğini, müvekkilinin Rusya'da imzalandığı belirtilen kararı kabul etmediğini, 5718 sayılı Kanun'un 15 inci maddesi uyarınca, davacı tarafından sunulan sözleşme ve açılan tanıma ve tenfiz davasının geçersiz olduğunu, Türkiye'deki taşınmazlar yönünden Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisi olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmediği, hükmün usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle; başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kadın vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kadın vekili temyiz dilekçesinde; taraflar arasında mal paylaşımına ilişkin Türkiye'de davanın devam ettiğini, Türkiye'de edinilen taşınmazlar hakkında Türk hukukunu uygulanması gerektiğini, müvekkilinin Rusya'da imzalandığı belirtilen kararı kabul etmediğini, 5718 sayılı Kanun'un 15 inci maddesi uyarınca, davacı tarafından sunulan sözleşme ve açılan tanıma ve tenfiz davasının geçersiz olduğunu, Türkiye'deki taşınmazlar yönünden Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisi olduğunu belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sulh sözleşmesine göre karar verilen mal rejimin tasfiyesine yönelik yabancı mahkeme kararının tanınmasının ve tenfizinin mümkün olup olmadığı, yabancı mahkeme kararındaki taşınmazlara ilişkin hükmün tanınmasının ve tenfizine ilişkin koşulların gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır. Dava, tanıma ve tenfiz (mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan) istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 12 inci maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri; 5718 sayılı Kanun'un 15 inci maddesi, 21 inci maddesi, 25 inci maddesi, 50 ve devamı maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle tarafların yurt dışında sundukları sulh sözleşmesine göre mahkeme kararı ile mal rejimini tasfiye ettiklerine, Türk hukukunda bu hususta bir engel bulunmamasına, 5718 sayılı Kanun'un 15 inci maddesinin ikinci fıkrası ile 21 inci maddesinin birinci fıkrasına aykırı bir durumun bulunmadığına göre usul ve kanuna uygun olup davalı kadın vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.