"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1777 E., 2022/1565 K.
KARAR : Başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulması
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 5. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/148 E., 2022/569 K.
Taraflar arasındaki ziynet ve çeyiz alacağı davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki davanın da kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki ... 3. Aile Mahkemesinin 2018/1019 Esas sayılı boşanma davasının derdest olduğunu, müvekkilinin şiddet uygulanarak evden uzaklaştırıldığını, kişisel eşyalarını alamadığını, dava dilekçesinde belirtilen ziynet eşyası, kişisel eşya ve çeyiz eşyalarının davalıdan aynen, olmadığı takdirde ziynet eşyaları yönünden şimdilik 5.000,00 TL, kişisel eşya ve çeyiz eşyaları yönünden şimdilik 5.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline, yargılama giderlerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının dilekçesinde belirttiği eşya ve ziynetlerin tamamına yakınının müvekkilinde olmadığını, hatta o eşyalara hiç sahip olunmadığını, davacının tüm kişisel ve çeyiz eşyaları ile ziynet eşyalarını alarak kendi hür iradesi ile ortak çocukla birlikte çanta ve bavullarını tıka basa doldurarak müvekkilinin gitme demesine rağmen ortak haneyi terk ettiğini, evi terk ettikten sonra barışıp tekrar bir araya geldiklerini ve hususi araçla ...'den ...'ye bir araç dolusu eşyayla birlikte döndüklerini, devamında taraflar boşanma aşamasına girdiklerinden davacının ...'e geldiğinde ufak tefek kalan eşyalarını (kıymetsiz sayılabilecek süs eşyası, bakım aynası gibi) ortak haneye anahtar ile girerek bir kaç çanta dolusu malzemeyi aldığını, ayakkabılarını bulamadığını söyleyerek kavga çıkarttığını, kalan eşyalarını aldığını, bu durumun video kaydı altına alındığını, müvekkilinin silahı ile müvekkilini öldürmeye kalkıştığını, jandarmanın müdahale ettiğini, davacının video kaydı yapılırken dava dilekçesinde talep ettiği eşyaları söylemediğini, çünkü bu eşyaları daha önce aldığını, gerçekte bulunan eşyaları dilekçe ekinde sunduklarını, boşanmak istediklerinde davacının kendisine zarar verdiğini, 22.07.2018 tarihinde tekrar bir araya geldiklerini, 11.11.2018 tarihinde davacının eve gelerek kalan eşyalarını topladığını, sinir krizi geçirdiğini, kendisinin Doğanbey Jandarma Karakolunda 11.11.2018 tarihinde verdiği beyanında kendi istek ve arzusuyla ...'den ...'ye döndüğünü, davalı annesi ve babası ile birlikte ...'ye döndüğünü, ortak haneye anahtarla girdiğini söylediğini, talep ettiği eşyaların kendisinde olduğunu, cevap dilekçesinde belirtilen eşyaların müvekkilinde olduğunu, televizyonun davacı tarafından kırıldığını, x-box oyun konsolunun evlilik öncesi edinildiğini, laptopun kırılarak davacı tarafından çöpe atıldığını, kırık televizyon ve dilekçesinde belirttiği diğer eşyaların aynen iade edilebileceğini, TV ünitesinden markası ikea olmayanın, Samsung marka olmayan mikrodalga fırını, Fakir marka olmayan elektrikli süpürgeyi aynen iade edilebileceğini, ziynet eşyalarının evlilik birliği içerisinde bozdurulup borçlarının kapatıldığını, tek taş yüzük ve alyansın 2019 yılında davacı tarafından bozdurulduğunu yeni öğrendiklerini, davacının lüks harcama heveslisi olduğunu, borçları için ziynet eşyalarının bozdurulmasının kaçınılmaz olduğunu, bozdurulmayan ziynetlerin de davacıda olduğunu, bu sebeple davanın reddine karar verilmesini yargılama giderlerinin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ziynet alacağı davası yönünden; davalı ziynet eşyalarının borç için bozdurulduğunu kabul etmekle ispat yükünü kendi üzerine almıştır. Buna göre davalı borç için bozdurulan altınların veya kendi savunmasına göre bozdurulmayanlar dışındaki ziynet eşyalarının davacıda kaldığını, davacının rızası ile ve tekrar iade edilmemek üzere davacı tarafından ziynet eşyalarının verildiğini ispatlamak zorunda olup, davalı sunmuş olduğu delillerle davacının ziynet eşyalarını rızası ile vermiş olsa dahi iade edilmemek üzere verdiğini ispatlayamadığından ayrıca dinlenen tanık beyanları ve bilirkişi raporundan 4 adet cumhuriyet altını, 1 adet yarım altın ve 47 adet çeyrek altın ile nakit paranın çanta içerisinde toplandığı anlaşılmakla yargıtay uygulamalarına göre çantada toplanan 4 adet cumhuriyet altınının yarısı olan 2 adet cumhuriyet altınının, kadına özgü ziynet eşyalarından olan 5 adet bileziğin ve 1 adet setin aynen mümkün olmazsa bedelinin ve bölünmesi mümkün olmayan çantada toplanan 1 adet yarım altın ve 47 adet çeyrek altın ile 780,00 TL paranın yarısının davalıdan tahsiline karar verilmesi gerektiği, çeyiz ve kişisel eşyalar yönünden; davacının kollukta vermiş olduğu ifadede ortakhaneye gittiğini davalıya haber verdiğini, eşyalarını almak için gittiğini beyan etmiş olup, yine dinlenen tanık beyanlarında da davacının ortak haneden ayrılırken yanında eşyalarını da götürdüğünü beyan ettiklerinden tüm dosya kapsamına göre, davacının talep ettiği dava dilekçesinde çeyiz ve kişisel eşya olarak belirttiği eşyaların ortak hanede kaldığını ispatlayamadığı, bu sebeple davalının cevap dilekçesinde kendisinde olan davacının götürmediğini kabul ettiği eşyalar yönünden (x-box hariç) davacının davasının kısmen kabulüne karar verilmesi gerektiği, davalı her ne kadar televizyonun kırık ve laptopunda kırılarak çöpe atıldığını savunmuşsa da sunulan resimlerin talep edilen televizyon ve laptop olduğunu ispatlayamamış olması, dava konusu edilen bilgisayar ve televizyonun davalının belirttiği resimlerini sunduğu bilgisayar ve televizyon olduğunun sabit olmaması ancak kırık ya da atılmış olduğu kabul edilse dahi davacının bu eşyaları götürmediği, davalının da bu eşyaların davacının eşyası olduğunu, aynen iade edebileceğini beyan ettiğinden, bunu kabul ettiği için ve ayrıca her ne kadar bir kısım eşyaların farklı markalar olduğunu savunmuşsa da farklı marka olduğunu ispatlayamaması, kaldı ki eşyaların ikinci el değerleri belirlenirken markanın öneminin de olmaması sebebi ile bilirkişi raporundaki emsan marka mutfak eşyaları, ekmek kızartma makinesi, mikrodalga fırın, elektrikli süpürge, TV, çamaşır makinesi, laptop, tripot, yatak odası takımı, TV ünitesi, halı ve nevresim takımı ile havlu yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği, yine davacı x-box talep etmişse de davalı savunmasında evlilik öncesi edindiğini beyan etmiş bu şekilde kişisel eşya savunmasında bulunmuş olup davacı bu eşyanın kendi kişisel eşyası olduğunu ispatlayamadığından davacının x-box ve mahkememizce kabul edilen eşyalar dışındaki eşyalar yönünden davasının reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile; davacının ziynet eşyalarının iadesi davası yönünden davasının kısmen kabulü ile; 5 adet her biri 30 gram ve 22 ayar fantezi ve işçiliği olmayan bileziğin, 1 adet 22 ayar 70 gram fantezi ve işçiliği olan setin, 2 adet fantezi ve işçiliği olmayan cumhuriyet altınının davalıdan aynen alınarak davacıya iadesine, bunun mümkün olmaması halinde 5 adet her biri 30 gram ve 22 ayar fantezi ve işçiliği olmayan bilezik bedeli olarak 49.875,00 TL, 1 adet 22 ayar 70 gram fantezi ve işçiliği olan set bedeli olarak 30.730,00 TL, 2 adet fantezi ve işçiliği olmayan cumhuriyet altının bedeli olarak 5.520,00 TL, 1 adet yarım altının yarı bedeli olarak 690,00 TL, 47 adet çeyrek altının yarı bedeli olarak 16.215,00 TL ve çanta içerisinde toplanan nakit paranın iade bedeli olarak 390,00 TL olmak üzere toplam 103.430,00 TL'nin 5.000,00 TL'si faizsiz, kalan kısmının ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Davacının ev eşyaları yönünden davasının kısmen kabulü ile; 1 adet 12 kişilik Emsan marka yemek takımı, 1 adet 6 kişilik emsan marka kahvaltı takımı, 1 adet 12 kişilik emsan marka ... kaşık takımı, 1 adet 7 parça emsan marka tencere seti, 1 adet emsan marka düdüklü tencere, 1 adet tefal marka ekmek kızartma makinesi, 1 adet samsung marka mikrodalga fırın , 1 adet philips marathon elektrikli süpürge, 1 adet LG marka TV, 1 adet Hotpoint marka çamaşır makinesi, 1 adet asus marka diz üstü bilgisayar, 1 adet Slik marka tripot, 1 adet İkea marka yatak odası takımı, 1 adet İkea marka TV ünitesi, 1 adet İkea marka halı, 20 adet çeyiz havlusu, 4 adet tek kişilik Taç marka nevresim takımı, 3 adet çift kişilik Taç marka nevresim takımının aynen davalıdan alınarak davacıya iadesine, bunun mümkün olmaması halinde 1 adet 12 kişilik Emsan marka yemek takımı bedeli olarak 600,00 TL, 1 adet 6 kişilik emsan marka kahvaltı takımı bedeli olarak 200,00 TL, 1 adet 12 kişilik emsan marka ... kaşık takımı bedeli olarak 200,00 TL, 1 adet 7 parça emsan marka tencere seti bedeli olarak 150,00 TL, 1 adet emsan marka düdüklü tencere bedeli olarak 100,00 TL, 1 adet tefal marka ekmek kızartma makinesi bedeli olarak 100,00 TL, 1 adet samsung marka mikrodalga fırın bedeli olarak 200,00 TL, 1 adet philips marathon elektrikli süpürge bedeli olarak 500,00 TL, 1 adet LG marka TV bedeli olarak 750,00 TL, 1 adet Hotpoint marka çamaşır makinesi bedeli olarak 750,00 TL, 1 adet asus marka diz üstü bilgisayar bedeli olarak 1.500,00 TL, 1 adet Slik marka tripot bedeli olarak 50,00 TL, 1 adet İkea marka yatak odası takımı bedeli olarak 1.500,00 TL, 1 adet İkea marka TV ünitesi bedeli olarak 350,00 TL, 1 adet İkea marka halı bedeli olarak 500,00 TL , 20 adet çeyiz havlusu bedeli olarak 100,00 TL, 4 adet tek kişilik Taç marka nevresim takımı bedeli olarak 350,00 TL, 3 adet çift kişilik Taç marka nevresim takımı bedeli olarak 300,00 TL olmak üzere toplam 8.200,00 TL'nin 5.000,00 TL'si faizsiz, kalan kısmı ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya dair istemin reddine,
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı kadın vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesince verilen kararda çeyiz eşyalarının kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğunu, ziynet eşyalarının tamamının müvekkiline hediye edildiğini, kişisel malı olduğunu, Hukuk Genel Kuruluna göre aksine bir anlaşma veya yerel bir adet bulunmadıkça ziynetler kadına takılmış sayılması gerektiğini, ziynetlerin tamamına hükmedilmesi gerektiğini belirterek verilen kararın kaldırılmasını ve talepleri doğrultusunda yeniden karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
2.Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Davacının evden kovulmadığını valizlerini toplayarak kendi isteği ile ayrıldığını, ziynetleri borca harcadığını, kendi iradesi ile iade şartı olmadan bozdurduğunu belirterek verilen kararın kaldırılmasını ve davanın tümüyle reddine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalının ziynet eşyalarının borç için bozdurulduğunu kabul etmesi ile ispat yükünü kendi üzerine aldığı, buna göre davalı borç için bozdurulan altınların veya bozdurulmayanların davacıda kaldığını, davacının rızası ile ve tekrar iade edilmemek üzere davacı tarafından ziynet eşyalarının verildiğini ispatlamak zorunda olup, davalı sunmuş olduğu delillerle davacının ziynet eşyalarını rızası ile vermiş olsa dahi iade edilmemek üzere verdiğini ispatlayamamış, ayrıca dinlenen tanık beyanları ve bilirkişi raporundan bazı ziynetlerin kadının üzerine bazı ziynet ve paraların ise çanta içerisinde toplandığı, Yargıtay ve Yargıtay HGK uygulamalarına göre kural olarak düğün sırasında takılan ziynetlerin tamamının kadına hediye edilmiş ve onun kişisel malı sayılacağı yönünde olup ancak karşı taraf aralarında ziynetler konusunda bir anlaşma yapıldığını, yada tüm ziynetlerin kadına ait sayılamayacağına dair örf ve adet kuralının varlığını ispat ettiği taktirde bu anlaşmaya yada geçerli olan örf ve adetlerin gereğine göre ziynetlerin kime ait olacağının belirleneceği, dosya kapsamına göre ziynet eşyalarının evlilikten sonra bozdurulup borçların kapatıldığı, İlk Derece Mahkemesince ispat yükünün erkeğe düştüğü yönündeki kanaatinde bir hata bulunmadığı, davalının dilekçeler teatisi, ön inceleme, tahkikat hatta istinaf aşamasında bile bu ziynetlerin hepsinin kadına ait olmadığı yada bir kısmının kendisine ait olduğu iddiasının bulunmadığı gibi torbaya atılan ziynet ve takı paraları üzerinde 1/2 de olsa hak iddia etmediği, davalının yöresel örf ve adetler ile aksine taraflar arasında bir anlaşmanın varlığını ileri sürmediği, davacı ise iddialarını sunduğu deliller tanık beyanları ve dosya kapsamına göre torbaya atılanların da kendisine hediye edildiğini ileri sürerek ispat ettiği, bu nedenle İlk Derece Mahkemesi tarafından varlığı belirlenen ve kadından alınarak iade edilmediği belirlenen ziynet eşyalarının tamamına hükmedilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile bir kısmı yönünden red kararı vermesinin doğru olmadığı, İlk Derece Mahkemesinin varlığı belirlenip ispat edilen çeyiz eşyaları yönünden kurulan hükümde bir hata bulunmadığı gerekçesi ile; davalı erkeğin tüm istinaf taleplerinin davacı kadının ise reddedilen çeyiz eşya alacağına yönelik istinaf taleplerinin esastan reddine, davacı kadının reddedilen ziynet eşyalarının iadesine yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile; gerekçenin değiştirilmesine, ilamın hüküm kısmının çeyiz eşyaları ile ilgili 2 nolu hüküm dışındaki tüm bentlerinin kaldırılmasına, davacı kadının ziynet eşya talebinin kısmen kabulü ile 5 adet her biri 25'er gram ve 22 ayar fantezi ve işçiliği olmayan bileziğin (49.875 TL), 1 adet 22 ayar 70 gram fantezi ve işçiliği olan setin (30.730 TL), 4 adet Cumhuriyet altını(11.040 TL), 1 adet yarım altın( 1.380 ), 47 adet çeyrek altın(32.430 TL) ile 780 TL takı parasının davalıdan aynen alınarak davacıya iadesine, bunun mümkün olmaması halinde toplam 126.235,00 TL'nin 5.000,00 TL'si faizsiz, kalan kısım 121.235,00 TL'nin ıslah tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; çeyiz ve kişisel eşyaların iadesi konusunda açılan davanın da tam kabulüne karar verilmesi gerektiği, kadının evden şiddet uygulanarak gönderildiği halde eşyaları aldığının ispatlanamadığı, bu halde tamamının kabulüne karar verilmesi gerektiği, ayrıca alacaklara dava tarihinden faiz uygulanması talepleri olduğu halde karar verilmemiş olmasının hatalı olduğunu belirterek; kararı çeyiz ve kişisel eşyaların kısmen reddi ve alacaklarına dava tarihinden faiz uygulanmaması yönünden temyiz talebinde bulunmuştur.
2.Davalı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; ziynetlerin tam kabulüne, çeyiz eşyasının kısmen kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu, gerekçenin hatalı ve çelişkili olduğunu, eksik inceleme ile karar verildiği, torbaya konulan altınların gelin üzerinde yer kalmaması nedeni ile değil erkeğe takılan takılar olduğu, bunun açıkça ifade edilmesinin gerekmediği, kısmen reddedilen çeyiz eşyaları için lehimize İlk Derce Mahkemesince vekâlet ücretine hükmolunduğu ancak Bölge Adliye Mahkemesince bu konuda yeni bir hüküm kurulmamasına rağmen 2 nolu bent dışındaki bentlerin kaldırılmasına karar verilerek karışıklığa neden olunduğu, tanık beyanlarından kadının evden eşyaları alarak gittiği ve eşyaların tamamını aldığı, davalının elinde olduğu bildirilen eşyaların kadının kişisel malı olduğunun kabul edilmediği bunların ortak mal olduğunu belirterek; kararı kabul edilen ziynet ve kısmen kabul edilen çeyiz ve kişisel alacak davası yönünden temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından açılan ziynet, çeyiz ve kişisel eşya alacağı davasındanda ispat külfetinin hangi tarafta olduğu, ziynet alacağının kabulü ve çeyiz alacağının kısmen kabulünün yerinde olup olmadığı, vekâlet ücreti ve faizin başlangıç tarihi noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 1 inci, 2nci, 6ncı, 220 nci, 222nci ve 226 ncı maddeleri; 6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı, 323 üncü, 326 ncı, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Davalı kadının çeyiz eşya alacağı davasının kısmen kabulüne karar verildiği halde reddedilen miktar üzerinden kendisini vekil ile temsil ettiren davalı erkek lehine karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince nispi vekâlet ücreti takdir edilmesi gerekirken bj yönde hüküm kurulmamış olması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kısmen reddedilen çeyiz eşyası alacağı davasında davalı erkek lehine hükmedilmeyen vekâlet ücreti yönünden BOZULMASINA,
2.Davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Adli yardımdan yararlanması sebebiyle başlangıçta alınmamış olan aşağıda yazılı karar ve ilam harcı ile temyiz başvuru harcının davacıya yükletilmesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde yatıran davalıya geri verilmesine,
21.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.