"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2023/76 E., 2023/241 K.
DAVA TARİHİ : 21.07.2017 - 09.08.2017
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen karşılıklı olarak açılan boşanma davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına ve temyize konu sair yönlerden kararın onanmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 22.09.2021 tarihli ve 2022/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı karar ile 21.03.2023 tarihli ve 2023/76 Esas, 2023/241 Karar sayılı kararlar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararları taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı-davalı kadın vekili dava dilekçesinde; evlilik birliğinin erkeğin kusurlu davranışları sebebiyle temelinden sarsıldığını ileri sürerek tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına, kadın yararına 100.000,00 TL maddî ve 500.000,00 TL manevî tazminat ile aylık 2.000,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakasına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; evlilik birliğinin kadının kusurlu davranışları sebebiyle temelinden sarsıldığını ileri sürerek kadının davasının reddini istemiş, karşı davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci fıkrası gereği boşanmalarına ve erkek yararına 50.000,00 TL maddî, 250.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 07.01.2020 tarihli ve 2017/262 Esas, 2020/6 Karar sayılı kararı ile; evlilik birliğinin ortak hayatı sürdürmeleri taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda taraflar erkeğin yaşlı ve hasta olan annesine Türkiye'de bakarken eşini yalnız bırakıp yurt dışına giden ve "kim bakarsa baksın ben gidiyorum" diyen kadının az, baskın ve sert bir karaktere sahip olup çevresini baskı altına alan, son iki senedir ailesi ile bağlarını silen ve komşuları olan S. ve M. ile dedikoduya sebebiyet verecek güven sarsıcı davranışları bulunan erkeğin ağır kusurlu olduğu gerekçesi ile; her iki davanın kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun'un 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası uyarınca boşanmalarına, kadın yararına aylık 500,00 TL tedbir nafakasına, kadının yoksulluk nafakası talebinin reddine, kadın yararına 30.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminata ve erkeğin tazminat taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-davalı kadın vekili tazminatların miktarı ve reddedilen yoksulluk nafakası, davalı-davacı erkek vekili kadının davasının kabulü, kusur belirlemesi ve kadın yararına hükmedilen tazminatlar yönlerinden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 28.03.2022 tarihli ve 2020/693 Esas, 2022/537 Karar sayılı kararıyla istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı-davalı kadın vekili tazminatların miktarı ile reddedilen yoksulluk nafakası yönlerinden temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 05.07.2022 tarihli kararı ile; tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminatın az olduğu gerekçesiyle; tazminatların miktarı yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına ve bozmanın kapsamı dışındaki temyize konu hükümlerin onanmasına karar verilmiştir.
B.İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.İlk Derece Mahkemesinin 22.09.2022 tarihli ve 2022/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı kararı ile; bozma kararına uyulmasına karar verilerek kadın yararına 50.000,00 TL maddî ve 50.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin bozmaya uyularak verdiği karara karşı taraf vekillerince tazminatların miktarı yönünden temyize başvurulmuş, İlk Derece Mahkemesince başvuruların Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 10.01.2023 tarihli ve 2022/2826 Esas, 2023/99 Karar sayılı kararı ile dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay'a gönderilmek üzere İlk Derece Mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararına uyulmasına karar verilerek kesinleşen yönlerden karar verilmesine yer olmadığına ve kadın yararına 100.000,00 TL maddî ve 150.000,00 TL manevî tazminata karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen bozma sonrası verdiği kararlara karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili temyiz dilekçesinde kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı-davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde kadın yararına hükmedilen tazminatların miktarı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bozma sonrası verilen kararlar ile çelişkiye sebebiyet verilip verilmediği noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 174 üncü maddeleri. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 50 nci ve 51 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı-davacı erkek vekilinin 22.09.2022 tarihli ilama karşı temyiz itirazları yersizdir.
2.Taraflar arasında görülen karşılıklı olarak açılan boşanma davalarının yapılan yargılaması sonunda, Dairenin 05.07.2022 tarihli kararı ile kadın yararına hükmedilen 30.000,00 TL maddî, 30.000,00 TL manevî tazminat miktarının az olduğu gerekçesiyle, tazminatlar yönünden Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. Bozma sonrası yapılan yargılama sonunda verilen 22.09.2022 tarihli ve 2022/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı karar ile bozma kararına uyulmasına karar verilerek kadın yararına 50.000,00 TL maddî, 50.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmiştir.
3.İlk Derece Mahkemesinin bozmaya uyularak verdiği karara karşı taraf vekillerince tazminatların miktarı yönünden temyize başvurulmuş, İlk Derece Mahkemesince başvuruların Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 10.01.2023 tarihli ve 2022/2826 Esas, 2023/99 Karar sayılı kararı ile dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay'a gönderilmek üzere İlk Derece Mahkemesine geri çevrilmesine karar verilmiştir.
4.Bölge Adliye Mahkemesinin geri çevirme kararının akabinde dosya Daireye gönderilmemiş ve İlk Derece Mahkemesince yeniden esas alarak ve yeniden yargılama yapılarak verilen 21.03.2023 tarihli ve 2023/76 Esas, 2023/241 Karar sayılı karar ile bozma kararına uyulmasına karar verilerek kadın yararına 100.000,00 TL maddî, 150.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmiştir.
5.Hâkim verdiği hüküm ile bağlıdır, sonradan hükmün yanlış olduğu veya kararda eksik hususlar bulunduğu kanaatine ulaşsa bile hüküm temyiz edilip bozulmadıkça veya yargılamanın iadesine karar verilmedikçe verdiği kararı değiştiremez. Mahkemenin nihai kararla el çekmiş olduğu dosyanın tekrar ele alınabilmesi ancak kanuni yollardan geçmek suretiyle hâkimin önüne yeniden gelmesi halinde mümkün olabilir. Somut olayda, bozma sonrası verilen 22.09.2021 tarihli ve 2022/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı karar ile hâkim işbu dosyadan el çekmiş olup dosyanın Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların temyiz başvurularının Daireye gönderilmesi gerektiğinden bahisle, verilen geri çevirme kararı sonrasında yeniden ele alınıp yeni karar ihdas edilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş ve tarafların temyiz itirazlarının kabulü ile 21.03.2023 tarihli ve 2023/76 Esas, 2023/241 Karar sayılı kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
6.Tarafların tespit edilen ekonomik ve sosyal durumları, boşanmaya yol açan olaylardaki kusur dereceleri, paranın alım gücü, kişilik haklarına yapılan saldırı ile ihlâl edilen mevcut ve beklenen menfaat dikkate alındığında kadın yararına takdir edilen maddî ve manevî tazminat az olup bozma ilâmının amacına uygun bulunmamıştır. 4721 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesindeki hakkaniyet ilkesi ile 6098 sayılı Kanun'un 50 nci ve 51 inci maddesi hükümleri dikkate alınarak daha uygun miktarda maddî ve manevî tazminat takdiri gerekir. Bu yönler gözetilmeden hüküm tesisi doğru bulunmamış, İlk Derece Mahkemesinin 22.09.2022 tarihli, 2021/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı kararının bozulması gerektirmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı davacı erkek vekilinin 22.09.2022 tarihli ve 2022/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı karara karşı temyiz itirazlarının reddine,
2.Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin 21.03.2023 tarihli ve 2023/76 Esas, 2023/241 Karar sayılı kararın hâkimin el çektiği dosyayı yeniden ele alarak karar vermesi yönünden ve davacı-davalı kadın vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile 22.09.2022 tarihli ve 2022/731 Esas, 2022/657 Karar sayılı kararın kadın yararına hükmedilen maddî ve manevî tazminatın miktarı yönünden BOZULMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.