"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3785 E., 2022/2846 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Datça Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/272 E., 2022/222 K.
Taraflar arasındaki nüfus kaydının düzeltilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; amcası olan ... ...'in vasiyetname ile tüm mirasını eşi ...'na bıraktığı, vasiyetnamenin ... Anadolu 22. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/61 Esas sayılı iptali davasında mirasçılık belgesi talep ettiklerinde nüfus aile kayıtlarında aynı tarih ve yerde doğmuş görünen, kimlik numaraları aynı olan ... ile ... ... isimli şahısların nüfus kayıtlarının mükerrer olduğunu anladıklarını belirtilerek nüfus kaydının düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet Savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde açılması gerektiği bu yer mahkemesinin yetkisinin itiraza tabi olmayıp kamu düzenine ilişkin, kesin yetki olduğu, itiraz olup olmadığına bakılmaksızın bu hususun resen gözetilmesi gerektiği, dosya kapsamından, nüfus kaydının düzeltilmesi istenilen 16720121932 T.C. kimlik numaralı ...'nın nüfus kayıtlarına göre sağ olduğu ve yerleşim yeri adresinin ... ilinin Çankaya ilçesinde olduğunun anlaşıldığı, anılan şahsın da davalı gösterilmesi ve davanın ... Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerektiği, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 114 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendine göre kesin yetkinin dava şartı olduğu, 6100 sayılı Kanun'un 115 inci maddesine göre dava şartlarının mevcut olup olmadığının davanın her aşamasında mahkemece kendiliğinden araştırılması ve bulunmaması halinde davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davalarında yetkili mahkemenin davacının yerleşim yeri olduğu, dolayısıyla davanın Datça'da açılmasının doğru olduğu, davanın kaydın iptali olmadığı, fazla olan kaydın kaldırılmasının istendiği, davanın doğru yerde ve mahkemede açıldığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile nüfus kaydına ilişkin düzeltme davalarında kaydın düzeltilmesi istenen kişinin yerleşim yeri adresinin bulunduğu yer mahkemesinin anlaşılması gerektiği ( Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 10.06.2015 tarih ve 2014/18 -67 Esas, 2015/1549 Karar) dosya kapsamında, nüfus kaydının düzeltilmesi istenilenin yerleşim yeri adresinin "Çankaya/..." olduğu, davanın ... Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerektiği bu bağlamda davanın usulden reddi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; nüfus kaydı düzeltilmesi davalarında görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunu, mükerrer kaydın iptali davasında yetkili mahkemenin ise davacının yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesi olduğunu, Hukuk Genel Kurulu kararında da aynı yanılgıya düşülerek talep edenin değil kaydı düzeltilmesi istenilen olarak yorumlandığı ancak kararın oy çokluğu ile alındığını, muhalefet şerhinde ilgili ibaresinin düzeltilmeyi istenilen şeklinde yorumlandığını, ikametgahın araştırılması kısmının atlandığını, talepte bulunan kişi yok ise bu halde kaydı düzeltilenin adres araştırması gerektiği, davanın çekişmesiz yargı işlerinden olup bu davalarında davacının ikametgahı mahkemesinde açılması gerektiği, davanın doğru yerde, yani davacının resmi yerleşim yeri adresindeki asliye hukuk mahkemesinde açıldığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, nüfus kaydının düzeltilmesi davasında yetkili mahkemenin belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5490 sayılı Kanun'un 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi; 6100 sayılı Kanun'un 7 inci,114 üncü, 115 inci, 369 uncu, 370 inci ve 371 inci, 384 ncü maddesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 10.06.2015 tarihli, 2014/1867 E., 2015/1549 K., sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.