"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Çocuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/257 E., 2018/54 K.
Taraflar arasındaki ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Sulh Hukuk Mahkemesinin 1984/751 esas 1984/674 karar sayılı ilamı ile 11 yaşındayken devletin koruması altına alındığını, Tekirdağ Yetiştirme Yurduna yerleştirildiğini, koruma kararının alındığı 22.04.1984 tarihinden kararın kaldırıldığı 18.05.1989 tarihine kadar geçen beş yıllık süre zarfında devletin bakım ve koruması altında kaldığını, davacı hakkındaki koruma kararının, korunmakta olduğu yetiştirme yurdundan annesi Lütfiye ...'ın ikinci eşinin çocuğun her türlü maddî ve manevî ihtiyacını karşılayacağının belirtildiği ileri sürerek koruma kararının kaldırılmasını istediği gerekçesiyle Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 18.05.1989 tarih ve 1989/404 Esas, 453 Karar sayılı kararı ile kaldırıldığını, kaldırma kararının çok acele alındığını, davacının okumadığını, bu nedenle yurt tarafından işçi grubuna dahil edilerek otobüs garında muavinlik yapmak üzere bu mesleği öğrenmesi için sorumlu öğretmenleri tarafından bırakılıp akşamları da yurda geri döndüğünü, davacının nerede çalıştığını bilmelerine rağmen annesini ısrarla arayarak oğlunuzdan haber alamıyoruz bize dilekçe vermeniz gerekiyor şeklinde kurum çalışanlarının isteği üzerine dilekçe yazdırıldığını, davacının ne kurumda kaldığını da daha sonraki yıllar boyunca annesiyle görüşmediğini, 25 senedir küs olduğunu, kurumun kötü niyetli olarak ergin olmadan sorumluluktan kurtulmak amacıyla bahsedilen durum nedeniyle, küçüğün haberi olmaksızın, hukuka aykırı olarak korunma kararının kaldırıldığını belirtilerek ergin olduğu tarihe kadar kurumun korumasında kaldığının, ergin oluncaya kadar devletin koruması altında olmanın sağladığı ... memuru olabilme hakkını kullanabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; iddiaların asılsız olduğunu, Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesinin 1989/404 Esas, 459 Karar sayılı kararı ile koruma kararının daha önce yetiştirme yurduna yerleştirilmiş olan ...'ın annesi Lütfiye ...'ın verdiği dilekçe ile ekonomik problemi kalmadığını ikinci evliliğini yaptığı ve ikinci eşinin çocuğun bakımında bir olumsuz yaklaşımı olmadığını, çocuğun her türlü maddî ve manevî ihtiyacını giderebileceğini ileri sürerek koruma kararının kaldırılmasını istediğini bunun üzerine koruma kararının kaldırıldığını, davacı ergin olmadan önce haklı nedenlerle kaldırıldığını, 2828 sayılı Kanun’un 24 ünca maddesi gereğince davacının korunma kararının ergin olmadan önce Mahkemece kaldırıldığını, ilgilinin 3413 sayılı Kanundan kaynaklanan haklardan yararlanmaması yönünde davalı İdarece yapılan işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Tekirdağ Aile Mahkeme’sinin 07.04.2015 tarih, 2014/738 Esas, 2015/239 Karar sayılı kararı ile Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 1984/751-674 Esas-Karar sayılı kararı ile devletin koruması altına alındığı, Tekirdağ Yetiştirme Yurdu tarafından davacının annesine hitaben yazılan yazı ile çocuğu ...'ın izinsiz yurttan ayrıldığından en kısa zamanda Yurt Müdürlüğüne müracaat etmesinin belirtildiği, annenin 13/03/1989 tarihli dilekçesi ile oğlu ...'a bakabileceğinden yanına almak istediğini belirtir dilekçe ile yanına almak istediğini belirttiği, ...'ın koruma altındayken Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 18/05/1989 tarih 1989/404-459 Esas-Karar sayılı kararı ile 18 yaşını doldurmasına birkaç ... kala koruma kararının kaldırıldığı, dinlenen tanık anlatımları ile davacı ...'ın iş öğrenmek üzere yurt tarafından Tekirdağ'da garajda çalışmaya başladığı, yurda gidip geldiği, daha sonra da Süleyman Sökmenler isimli kişinin yanında kaldığı, her ne kadar dosyada annesinin maddî durumum ... olduğundan çocuğu yanıma almak istiyorum beyanlı dilekçesi bulunsa da annenin Selim'i tesilm almadığı, Selim'in annesinin yanında hiç kalmadığı, Selim'in kendisinin haberi olmadan koruma kararının kaldırıldığı, Selim'in daha sonra da garajda çalışmaya ve devam ettiği gerekçesi ile davanın kabulüne, ergin olduğu tarihe kadar kurum korumasında kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin (III) numaralı paragrafta belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 21.01.2016 tarih, 2015/5601 Esas, 2016/1115 Karar sayılı kararı ile davacının 2828 sayılı Kanun uyarınca koruma altına alınarak yetiştirme yurduna yerleştirildiğini belirterek ergin oluncaya kadar yetiştirme yurdunda kaldığının tesbitini talep ettiği, davanın Aile Mahkemesince karara bağlandığı, 2828 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan Korunmaya Muhtaç Çocukların İşe Yerleştirilmesine İlişkin Tüzüğün 7 nci maddesi gereğince bu tespitin bir mahkeme kararı ile olabileceği, mahkemelerin görevi kamu düzeni ile ilgili olduğu, mahkemece, yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması gerektiği, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun (5395 sayılı Kanun) 26 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında mahkemeler ve çocuk hakiminin bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan tedbir kararlarını almakla görevli olduğu çocuk mahkemeleri ile çocuk ağır ceza mahkemelerinin ve gerektiğinde çocuk hakiminin bu kanunda yazılı koruyucu ve destekleyici tedbirlerle ilgili olarak da karar vermeye görevli olduğu belirtilmiştir. Tekirdağ da çocuk mahkemesi bulunmaktadır. Bu durumda tesbit kararının çocuk mahkemesinde verilmesi gerektiğinden, mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.Tekirdağ Aile Mahkemesi’nin 24.05.2016 tarih, 2016/212 Esas, 2016/355 Karar sayılı kararı ile bozma ilamına uyularak mahkemenin görevsizliğine, dosyanın Tekirdağ Çocuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş karar verilmiştir.
2.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının 16.02.1973 doğumlu olup, babası Nazım ...'ın 05.01.1983 yılında vefatından sonra davacının annesinin de istediği üzerine hazırlanan sosyal inceleme raporuna göre Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesinin 1984/751 Esas, 1984/674 Karar sayılı kararı ile devletin koruması altına alındığı, Tekirdağ Yetiştirme yurdu tarafından davacının annesine hitaben yazılan yazı ile çocuğu ...'ın izinsiz yurttan ayrıldığından en kısa zamanda yurt müdürlüğüne müracaat etmesinin belirtildiği, annenin 13.03.1989 tarihli dilekçesi ile oğlu ...'a bakabileceğinden yanına almak istediğini belirttiği, ...'ın koruma altındayken Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.05.1989 tarih 1989/404 Esas, 1989/459 Karar sayılı kararı ile 18 yaşını doldurmasına birkaç ... kala koruma kararının kaldırıldığı, dinlenen tanık anlatımları ile davacı ...'ın iş öğrenmek üzere yurt tarafından Tekirdağ garajda çalışmaya başladığı, yurda gidip geldiği, daha sonra da Süleyman Sökmenler isimli kişinin yanında kaldığı, her ne kadar dosyada annesinin maddî durumum ... olduğundan çocuğu yanıma almak istiyorum beyanlı dilekçesi bulunsa da annenin Selim'i teslim almadığı, Selim'in annesinin yanında hiç kalmadığı, Selim'in kendisinin haberi olmadan koruma kararının kaldırıldığı, Selim'in daha sonra da garajda çalışmaya devam ettiği, davacının 18 yaşını doldurana kadar kurum korumasında kaldığı tanık anlatımları ile de sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulü ile, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının kurumu terk ettiğini, ihtarlara rağmen dönmediğini, bunun üzerine usulüne uygun olarak Mahkemeye başvurulduğu çocuğun annesinin bakabilecek durumda olduğunu bildirmesi üzerine korunma kararının kaldırıldığını, sadece tanık beyanları ile tespit kararının verilmesinin hatalı olduğunu, kaldırmaya konu olabilecek tüm belgeler ile kurumun haklı olduğunun ispatlandığını ileri sürerek usul ve kanuna aykırı kararın tümü yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tarafından açılan ergin olduğu tarihe kadar kurumda kaldığının tespiti davasında davacının ergin olduğu tarihe kadar kurumla ilişkisinin devam edip etmediğinin tespitinin hatalı olup olmadığı ile davacının ergin olmadan kurumdan ayrılmadığının ispatlanıp ispatlanmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 ... maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 2828 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi, 5395 sayılı Kanun'un 7 nci maddesinin altıncı fıkrası,26 ncı maddesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 16.01.2013 tarih ve 2012/2 - 563 E - 2013/69 K sayılı kararı
3. Değerlendirme
Davacı dava dilekçesinde,Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesinin 1984/751 Esas, 1984/674 Karar sayılı kararı ile devletin koruması altına alındığını, Tekirdağ Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.05.1989 tarih 1989/404 Esas, 1989/459 Karar sayılı kararı ile 18 yaşını doldurmasına birkaç ... kala haksız yere koruma kararının kaldırıldığını, kurum tarafından iş öğrenmek üzere Tekirdağ garajda çalışmaya başladığını, yurda gidip geldiğini, daha sonra Süleyman Sökmenler isimli kişinin yanında kaldığını, daha sonra garajda çalışmaya devam ettiğini, 18 yaşını doldurana kadar kurum korumasında kaldığını belirtmekle birlikte korunma kararının kaldırılması ile kurumdan ayrıldığını da beyan etmektedir. Davacı tarafından ergin olmadan önce kurumdan ayrıldığına dair kendi beyanın aksinin ispatı için tanık dinletilmesi ... olmadığı gibi dinlenilen tanık beyanlarından da davacının otogarda yatıp kalktığı anlaşılmaktadır. Davacının kendi beyanı ile tanıkların bunu doğrular nitelikteki beyanları karşısında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi ... olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle; temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Mahkemesine gönderilmesine,
İşbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.