"İçtihat Metni"
...
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2092 E., 2023/370 K.
DAVA TARİHİ : ...
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : ...
SAYISI : 2022/270 E., 2022/271 K. D. İş Dosyası
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tespit davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İstanbu Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; istinaf başvurusunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesi özetle; davacı hakkında bakımsızlık, ihmal ve istismardan dolayı Tekirdağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.07.2002 tarih ve 2002/398 Esas, 2002/351 Karar sayılı kararı ile koruma kararı alındığını, davacının bu tarihten itibaren Tekirdağ Erkek Yetiştirme Yurdunda kalmaya başladığını, hakkında kaldırma kararı alınmadığını ve davacının reşit olana kadar koruma kararının devam ettiğini, bu süreç içerisinde davalı kurum tarafından davacıya nakdi yardım yaptığını ve kurumun davacıyı takip ettiğini, kaldırma kararı bulunmamasına rağmen davacıya memuriyet hakkı verilmediğini belirterek davalarının kabulü ile davacının 18 yaşını doldurduğu 19.06.2011 tarihine kadar fiilen devletin koruması altında olduğunun ve reşit oluncaya kadar devlet koruması altında olmasından dolayı devlet memuru olması hakkını sağlayan 2828 sayılı yasa ek madde 1 ve 3413 sayılı yasanın sağladığı haklardan yararlanması ve haklarını kullanabilmesi için gerekli belgeyi alma hakkının bulunduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin 23.12.2016 tarih, 2016/136 Esas, 2016/609 Karar sayılı kararı ile "davanın kabulü ile davacı ...'un 18 yaşını doldurana kadar fiilen devlet koruması altında olduğunun tespitine" karar verilmiştir.
2.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili hükmün tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
3.İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 23. Ceza Dairesi tarafından 10. Hukuk Dairesine aidiyet ile gönderilmiş, 10. Hukuk Dairesi tarafından aidiyet ile gönderilen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin 15. Ceza Dairesinin 29.11.2017 tarih, 2017/3140 Esas, 2017/2848 Karar sayılı kararı ile davaya bakmak görevinin Aile Mahkemeleri olduğu belirterek Çocuk Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiş, bunun üzerine Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin 22.06.2018 tarih, 2018/54 Esas, 2018/161 Karar sayılı kararı ile Aile Mahkemelerinin görevli olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilmiştir.
4.Tekirdağ Aile Mahkemesinin 22.11.2018 tarih, 2018/753 Esas, 2018/904 Karar sayılı kararı ile "davanın kabulü ile davacı ...'un 18 yaşını doldurana kadar fiilen devletin koruması altında olduğunun tespitine'' karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili hükmün tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin 25.12.2019 tarih, 2019/2035 Esas, 2019/2004 Karar sayılı kararı ile "Davalı kurumun istinaf talebinin kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının 1. bendinin kaldırılmasına, davanın kısmen kabulü ile, davacı ...'un reşit olma tarihi olan 19/06/2011 tarihine kadar hakkında koruma kararı olduğunun tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine " karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili hükmün tümü yönünden temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemiz 08.06.2020 tarih, 2020/1568 Esas, 2020/2668 Karar sayılı kararı ile Aile Mahkemesinin davaya bakma görevi bulunmadığı, kararın çocuk mahkemesince verilmesi gerektiğinden esasa yönelik karar verilmesi doğru görülmediği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
1.Bölge Adliye Mahkemesi’nce bozma ilamına uyulmuş 21.10.2020 tarih, 2020/1084 Esas, 2020/1194 Karar sayılı karar ile Aile Mahkemesinin davaya bakma görevi olmadığından Çocuk Mahkemesine görevsizlik kararı verilmek üzere dosyanın Tekirdağ 1. Aile Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2.Tekirdağ 1. Aile Mahkemesi 25.11.2020 tarih, 2020/450 Esas, 2020/422 Karar sayılı kararı ile mahkemenin görevsizliğine, dosyanın Tekirdağ Çocuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3.Tekirdağ Çocuk Mahkemesinin 2020/137 Değişik İş sayılı dosyasında yapılan yargılama sonucunda 18.02.2021 tarihli karar ile, davacının Tekirdağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.07.2002 tarih, 2002/398 Esas, 2012/351 Karar sayılı kararı ile devlet bakım ve koruması altına alındığı, bu tarihten itibaren Tekirdağ Erkek Yetiştirme Yurdunda kalmaya başladığı, hakkında izleme formu düzenlendiği, ayrıca bu hususun tanık beyanları ile doğrulandığı, davacı hakkında bakım ve koruma kararının kaldırılmasına ilişkin bir ref kararının bulunmadığı, dosya arasında bulunan belge tutanaklar, tanık beyanları, davacının yazılı ve sözlü beyanları bir bütün halinde değerlendirildiğinde davacının tespit davası açmakta hukuki yararının bulunduğu gerekçesiyle; davacının davasının kabulü ile, 19.06.1993 doğumlu davacı ...'un 18 yaşını doldurana kadar fiilen devletin koruması altında olduğunun tespitine karar verildiği görülmüştür.
4.Davalı kurum vekili istinaf dilekçesi ile; davacının yetiştirme yurdu kütük defterinde kaçak olarak reşit olduğunun açıkça belirtildiği, bu haliyle 18 yaşına kadar fiilen kurumda kalmadığını, reşit olmadan kurumdan kaçtığını belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
5.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 19.06.1993 doğumlu davacı ...'un Tekirdağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.07.2002 tarih, 2002/398-351 Esas karar sayılı kararı ile hakkında koruma ve bakım kararı verilerek sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu Tekirdağ Yetiştirme Yurduna yerleştirildiğini, hakkında koruma ve bakım tedbirinin kaldırıldığına dair herhangi bir kararın bulunmadığını, tanıkların beyanında davacının iddiasını doğruladığını, kurumdan gelen kayıtlar kapsamında davacının 22.04.2011 tarihli tutulan tutanakla kurumdan kaçtığı ve belgelerde açıkça kurum kaydının "kaçak olarak reşit oldu" ibaresi bulunduğunun dikkate alındığını, davacının hakkındaki koruma kararı kaldırılmadığı halde reşit olmadığı halde kurumdan kaçtığı ve reşit olma tarihi itibariyle kaçak olduğunu, bu haliyle kurumda fiilen reşit olana kadar kalmadığını, ancak koruma kararının devam ettiğini, Bölge Adliye Mahkemesinin 25.12.2019 tarihli kararı ile vermiş olduğu karara karşı davacı tarafından temyiz kanun yoluna başvurulmadığını, davalı kurum yönünden usulü kazanılmış hak bulunduğunu, İlk Derece Mahkemesince bu husus gözetilmeksizin davanın tümden kabulüne karar verilmesinin doğru görülmediğini belirterek davalı kurumun istinaf talebinin kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının davacının davasının kabulü kısmı ve tespite ilişkin paragrafının kaldırılmasına, davacının davasının kısmen kabulü ile, 19.06.1993 Tekirdağ doğumlu davacı ...'un reşit olma tarihi olan 19.06.2011 tarihine kadar hakkında koruma kararı olduğunun tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı kurum vekili temyiz başvuru dilekçesinde özetle; davacı taraf hakkında bakım tedbiri kararı alındığını ancak kişi reşit olmadan kurumdan kaçtığını, işe yerleştirilebilmesi için reşit olduğu tarih itibariyle bu hizmetlerden yararlanmaya devam etmesi gerektiğini, bu şartı taşımadığını, bir kimsenin hem kaçak statüsünde olduğunu kabul etmek hem de aynı kişinin devlet koruması altında olduğunu tespit etmenin çelişkili olduğunu belirterek kararın tümü yönünden bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ergin olduğu tarihe kadar kurum korumasından yararlanıp yararlanmadığının tespiti noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
2828 sayılı Kanun' un 22 nci maddesi; 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu’nun 26 ncı maddesi; 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci maddesi ile 371 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı kurum vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
...