"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/236 E., 2023/1327 K.
DAVACILAR : 1. Adalet Bakanlığını temsilen Karşıyaka Cumhuriyet Bşsavcılığı
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karşıyaka 4. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2021/544 E., 2022/533 K.
Taraflar arasındaki mutat meskene iade davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı baba vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davacı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de; Uluslararası Çocuk Kaçırma İade kararına ilişkin verilen kararların Yargıtayda duruşmalı olarak inceleneceğine ilişkin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinde hüküm bulunmadığı ve 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun'un (5717 sayılı Kanun) uygulanmasından doğan davaların öncelikle ve acele görülmesi gerektiğinden duruşma isteğinin reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Karşıyaka Cumhuriyet Başsavcılığı 05.10.2021 tarihli davaname ile özetle; Macaristan vatandaşı davacı ... ile Türkiye Cumhuriyeti ve Slovak Cumhuriyeti vatandaşı davalının ortak çocukları 07.01.2015 doğumlu Slovak vatandaşı ...un başvuruda bulunan davacının rızası olmadan davalı annesi tarafından 02.06.2021 tarihinde alıkonulduğunu, çocuğun 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Vehçelerine Dair Lahey Sözleşmesi uyarınca, mutat mesken olduğu ileri sürülen Macaristan ülkesine iade edilmesinin istendiği buna göre halen davalı anne ile birlikte Karşıyaka/.../Türkiye'de bulunan ortak çocuğun Macaristan ülkesinde bulunan davacı baba yanına iade edilip edilmeyeceği hususunda karar verilmesini talep etmiştir.
2. Davacı baba vekili; çocuğun iade şartlarının oluştuğunu, mutat meskeninin Macaristan olduğunu, çocuğun Macaristan``da okula gittiğini, Macaristan dilini konuştuğunu, Macaristan`da ebeveynlerden her birinin ortak ve eşit velayet hakkına sahip olduğunu, davacı babanın çocuğun Türkiye`ye getirilmesi konusunda muvafakati olmadığını, çocuğun mevcut çevresinden koparılmasının çocuğun üstün menfaatini zedelediğini belirterek çocuğun mutat meskeni olan Macaristan`a iade edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı anne vekili; tarafların çocuğun yerleşim yerinin Türkiye olması konusunda anlaştıklarını, tarafların yabancı mahkemede boşandıklarını, anlaşma şartlarına göre çocuğun Türkiye`ye getirilmesinde bir beis bulunmadığını, davacı babanın protokolde onay vermesine rağmen bu davayı ikamet etmesinin hakkın kötüye kullanımı olduğunu, davacının davalı anne ve çocuğun Türkiye`ye taşınmasına açıkça izin verdiğini, çocuğun Türk vatandaşı olduğunu, mutat meskeninin Türkiye olduğunu, çocuğun ana dilinin Türkçe olduğunu, iade kararı verilmesinin çocuğun üstün yararına aykırı olacağını, çocuğun doğduğundan bu yana annesi ile yaşadığını, babasının yanında kaldığı bir ay boyunca üç kilo verdiğini, çocuğun yaşı itibari ile anne bakımına muhtaç olduğunu, annenin Macaristan`da yaşama durumunun olmadığını, anneden ayrılmasının çocuk için travma olacağını, çocuğun da Macaristan`a dönmek istemediğini iddia ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; çocuğun küçük sayılacak yaşamını Macaristan'da annede olacak şekilde birlikte geçirdiği, psiko-sosyal ve fiziki açıdan anne sevgi ilgisine ihtiyaç duyacak yaşta olduğu, çocuğun halen annesi ile birlikte ...'de yaşadığı, idrak çağındaki çocuğun annesi ile birlikte bundan sonrada yaşamak istediğini beyan etmesi, çocuğun anne yanında gittiği özel okula alıştığı, okula ve aile çevresine uyum sağladığı, annenin velayet görevini ihmal ettiğinin tespit edilemediği, yetişme çağında bulunan çocuğun annenin sevgi ve şefkatinden mahrum kalacak olmasının çocuğu fiziki ve psikolojik tehlikeye maruz bırakabileceği, çocuk ile anne- babanın yarışan menfaatleri arasındaki dengenin kurulması, çocuğun yüksek yararı gerekçesi ile çocuğun mutat meskene iade talebinin reddine, çocuk ile başvuru sahibi baba arasında, her ayın Pazar günü saat akşam 19.00-20.00 arasında internet üzerinden görüntülü olarak ve her ayın dördüncü hafta sonu Cumartesi günü saat 13.00'dan saat 15.00'a kadar anne refakatinde tedbiren kişisel ilişki kurulmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı baba vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı baba vekili; yargılamanın altı haftada tamamlanmadığını, hükme esas alınan sosyal inceleme raporunun tek taraflı hazırlandığını, objektif olmadığını, raporun iade şartlarının oluşup oluşmadığına ilişkin verilmesi gerekirken, velayet davası gibi değerlendirme yapıldığını, çocuğun babanın bilgisi ve onayı olmaksızın Türkiye`ye getirildiğini, davacı babanın bir yıllık süre dolmadan başvuruda bulunduğunu, çocuğun mutat meskeninin Macaristan olduğunu, çocuğun iadesinin reddini gerektirecek bir sebep olmadığını, Lahey Sözleşmesine aykırı karar verildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; tarafların Macaristan-Budapeşte Pest Merkez Bölge Mahkemesinin 19.P.102.406/2017/44 sayılı 07.12.2018 tarihli kararı ile anlaşmalı olarak boşandıkları ve kararın eki niteliğinde bulunan protokol gereği "...kadın eş, çocukla önceden kararlaştırarak ve kocanın onayıyla yurt dışına taşınabilir, böyle bir halde koca için ilişki imkânsızlaşır, bu durumda annenin yurtdışında geçirdiği yılların 1/3 nü yani yıllık 4 aya kadar çocuğun kocada, kocanın ikametgâh yerinde kalmasını sağlamak zorunda olduğu konusunda mutabık kalmışlardır.." davacının davalı ile önceden kararlaştırılarak ve onayı ile davalı ve ortak çocuğun yurt dışına taşınabileceğini kabul ettiği, iddia, sosyal inceleme raporu, boşanma ilamı ve tüm dosya içeriği dikkate alındığında davalı tanığı Meltem`in beyanına göre davacının davalı ile çocuğun yurt dışına taşınmasına açık onay verdiği, tarafların Whatsapp uygulaması üzerinden yaptıkları görüşmede (davacının da kabul ettiği üzere) çocuğun Türkiye'de devam edeceği okul ve yaşam şartları hususunda yapılan görüşmeler, taraflar ve ortak çocukla görüşmek suretiyle düzenlenen sosyal inceleme raporları, davacı tarafından temin edilen uzman mütalaası dikkate alındığında davalının ortak çocukla birlikte davacının rızası ile Türkiye'ye taşındığı, çocuğun davalı yanında yaşadığı süreçte bulunduğu ortama uyum sağladığı, yaşı itibariyle halen anne şefkat ve ilgisine muhtaç olduğu, buna göre İlk Derece Mahkeme kararında usule ve esasa ilişkin herhangi bir aykırılığın bulunmadığı, davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin dava dosyası içinde bulunduğu, sözleşmenin olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu nedenle inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesi ile davacı babanın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı baba temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı baba vekili; davacı babanın hiçbir zaman çocuğun Türkiye`de yaşamasına muvafakat etmediğini, tek tanık beyanı ile karar verildiğini, beyanın duyuma dayalı olduğunu, davacı tanıklarının beyanına itibar edilmediğini, yargılamanın altı haftada tamamlanmadığını, hükme esas alınan sosyal inceleme raporunun tek taraflı hazırlandığını, objektif olmadığını, raporun iade şartlarının oluşup oluşmadığına ilişkin verilmesi gerekirken, velayet davası gibi değerlendirme yapıldığını, çocuğun babanın bilgisi ve onayı olmaksızın Türkiye`ye getirildiğini, davacı babanın bir yıllık süre dolmadan başvuruda bulunduğunu, çocuğun mutat meskeninin Macaristan olduğunu, çocuğun iadesinin reddini gerektirecek bir sebep olmadığını, Lahey Sözleşmesine aykırı karar verildiğini, davacı babanın gayet iyi bir işe sahip olup çocuk için her türlü maddi ve manevi imkanı sağlayabileceğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
. Uyuşmazlık, çocuğun mutat meskeni olduğu ileri sürülen Macaristan ülkesine iade koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 5717 sayılı Kanun'un 7 nci, 9 uncu ve 24 üncü maddeleri, 1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesinin 12 nci, 13 üncü maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,