"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
SAYISI : 2019/792 E., 2023/205 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescili ile aile konutu şerhi konulması davasından dolayı bozma sonrası yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne, tapunun iptali ile davalı ... adına tesciline, taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dilekçesinde özetle; ......Mahallesi 30875 Ada, 1 Parsel de bulunan taşınmazın davacının eşi ve çocukları ile birlikte 1986 yılından beri oturdukları konut olduğunu, davacının eşi olan davalı ...'nın o zaman ki patronu olan kişinin elindeki çeklerin karşılılığında bir iki ay sonra geri verilmek kaydıyla bedelsiz olarak arsayı ...'ın üzerine geçirmeyi teklif ettiğini, davalı ...'nın da patronunun verdiği taahhüte güvenerek müvekkilinin muvafakati olmadan herhangi bir bedel ödenmeksizin aile konutunu diğer davalılara verdiğini iddia ederek, taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davalı ... adına işlem öncesindeki hisse oranında tesciline ve taşınmaza aile konutu şerhi konulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın arsa vasfında olduğunu ve üzerinde gece kondunun olduğunun bilinmediğini, davacı iddialarının doğru olmadığını arsa mülkiyetinin birden fazla kişiye ait olduğunu, davacının gece kondunun aile konutu olduğuna ilişkin iddiasının tapuda herhangi bir şerh bulunmadığından 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 1023 üncü maddesi gereğince tapu kaydına güvenerek iyi niyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemeyeceğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.07.2016 tarih ve 2015/1003 Esas, 2016/1185 Karar sayılı kararı ile; dava konusu gayrimenkul, halen başkası adına kayıtlı olduğu, davacının aile konutu şerhi istemli davasında dava şartı bulunmadığı gerekçesi ile davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizin 06.11.2018 tarihli ve 2017/305 Esas, 2018/12456 Karar sayılı kararıyla; Mahkemece, davanın 4721 sayılı Kanun'un 194 üncü maddesine dayalı tapu iptal ve tescil davası ile aile konutu şerhi konulması davası olduğu dikkate alınmaksızın, münhasıran aile konutu şerhi konulması davası olarak nitelendirilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, usulünce ön inceleme duruşması yapılarak, varsa taraflara delillerini sunmaları için süre verildikten sonra hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle ve yazılı gerekçeyle davanın usulden reddine karar verilmesi doğru olmadığı gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, davacı ve davalılardan ...'nın 20.10.1977 tarihinde evlendikleri, tapuda ......Mahallesi 30875 Ada, 1 Parsel de kayıtlı taşınmazın 26/79 hissesinin davalı eş ... adına kayıtlı olduğu, taşınmaz üzerinde bulunan bilirkişi tarafından düzenlenen krokide işaretlenen gecekondunun tarafların müşterek aile konutu olduğu, davalı ...' nın müşterek aile konutunun bulunduğu taşınmazdaki hissesini davacı eşinin açık rızası bulunmaksızın diğer davalılara tapuda satış işlemi ile devrettiği , aile konutunun eşin açık rızası bulunmaksızın devredilmiş olması nedeni ile satış işleminin geçersiz olduğu gerekçesi ile davanın kabulü ile davalılar ... ve Mehmet Kılıçalp adına kayıtlı davalı ...'ya ait olduğu tespit edilen ve bilirkişi raporunda ...'ya ait olduğu belirtilen taşınmazın bulunduğu 26/79 hissesinin iptali ile davalı ... adına tapuya tesciline ve bilirkişi raporunda krokide ...'ya ait olarak belirtilen gecekondu kaydına aile konutu şerhi konulmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar ... ve ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın tapuda arsa vasfında gözüktüğünü, taşınmazın üzerindeki gecekondunun varlığının ve kime ait olduğunun bilinmediğini, mülkiyet davası açmayarak, gecekondunun aidiyetinin tespit edilmeden eldeki davanın açılamayacağını, davanın usul ve yasaya, dürüstlük kurallarına aykırı olduğunu, taşınmazın birden faza kişiye ait olduğunu, davacının dava açmakta hukuki yararının olmadığını, müvekkillerinin iyi niyetli kazanımının 4721 sayılı 1023 üncü maddesi gereğince korunması gerektiğini, davanın reddedilmesi gerektiğini belirterek hükmün tamamı yönünden bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava tapu iptal tescil ve aile konutu şerhi konulması istemine ilişkin olup uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın aile konutu niteliğinde olup olmadığı, davalılar arasında yapılan satış işleminin geçerli olup olmadığı ve davacının rızasının alınıp alınmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası. 6100 sayılı Kanun'un 190 ıncı, 194 üncü, 323 üncü ve 326 ncı maddeleri, 331 inci maddesinin birinci fıkrası. 4721 sayılı Kanun’un 6 ncı ve 194 üncü maddesi, 705 inci maddesinin ikinci fıkrası, 1023 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen ..., tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar ... ve ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.